Siyasi. İDeolojiler

Anti-Klerikalizm 
(Kilisenin Siyasette Etkisinin Olmasına Karşı Çıkmak)
Anarşist muhalefetin temel hedefi devlet olsa da, baskıcı otoritenin tüm biçimlerine karşı aynı 
muhalefet uygulanır. Anarşistler özellikle 19. Yüzyıl’da devlete karşı sergiledikleri muhalefetin 
daha fazlasını kiliseye karşı göstermişlerdir. Bu durum, Katolik İspanya, Fransa, İtalya ve anti-kle- 
rikal fikirlerin yaygın olduğu Lâtin Amerika ülkelerinde anarşizmin neden geliştiğini bize açık­
lamaktadır.

---

Ütopyacılık [Utopianism]
(Yunancada anlamı hiçbir yer olan 
utopia
kelimesinden veya anlamı iyi/güzel yer anlamındaki 
eutopia
kelimesin­
den türemiş olan) Ütopya; ideal veya mükemmel toplum anlamına gelmektedir. Arzunun yok edilmesi, çatışma­
nın olmaması, baskı ve şiddetin engellenmesi ile karakterize edilen ütopyaların birçok çeşidi vardır. Ütopyacılık, 
mevcut düzeni eleştirerek ideal veya mükemmel bir alternatif ortaya koyan siyasal teorileştirmenin bir biçimidir. 
Anarşizm ve Marksizm, iyi birer ütopyacılık örneğidir. Ütopyacı teoriler, insanın bireysel gelişiminin sınırsız im­
kânları üzerine kuruludurlar. Ütopyacılık genelde realist olmayan, gerçekleştirilemez inançları vurgulamak için 
pejoratif (küçümseyici, tahkir edici) bir kavram olarak kullanılır.
Örgütlü dine yönelik itirazlar, genellikle, daha geniş bir otorite eleştirisini yapmaya imkân 
sağlar. Örneğin dinin kendisi bizatihi otoritenin kaynağı olarak görülmüştür. Üstün varlık olarak 
Tanrının yöneticiliği ve sorgulanamaz olması otorite nosyonunu yansıtır. Proudhon ve Bakunin 
gibi anarşistlere göre anarşist politik felsefe Hıristiyanlığın reddi üzerine temellendirilmelidir. 
Ancak bu şekilde insan varlığının özgür ve bağımsız olduğu kabul edilebilir. Bakunin’e göre, “T o p ­
lumun gerçek özgürlüğü için kilisenin ve devletin ilgası ilk ve en önemli şarttır.” Din anarşistlere 
göre devletin destek noktasıdır. Din ruhanî liderlere ve dünyevî kurallara uymayı sağlayan bir 
ideolojidir. Incil’de dediği gibi “Sezar’ın hakkını Sezar’a verin.” Dünyevî kural koyucular kralların 
Tanrısal hakları doktrininde açıkça görüldüğü gibi kendi iktidarlarını yasal kılmak için dini kul­
lanırlar.
Sonuç olarak din bireylere ahlâkî kuralları zorla kabul ettirir ve kabul edilebilir davranış kod­
ları inşa eder. Dinî inanışlar papalar, piskoposlar veya rahipler gibi dinî otoriteler tarafından belir­
lenen iyi veya kötü standartlarına uymayı gerektirir. Böylece bireyler, etik değerlendirmelerden ve 
ahlâkî özerklikten mahrum bırakılırlar. Anarşistler, dinî etkiyi reddetmemektedirler. Dinle anar­
şizm arasında açık mistik bir bağ vardır. Erken dönem anarşistleri, 1.000 yıl sonra İsa’nın dönerek 
Tanrı Krallığı’m kuracağı fikri binyılcılıktan ( millenarianism) etkilenmişlerdir. Modern anarşistler 
doğal harmoniye saygı duyan, hoşgörüyle ilgili değerleri vaaz eden ve bireysel kavrayışı öneren 
Taoizm ve Zen Budizmi gibi dinlere ilgi göstermişlerdir.