Siyosiy hokimiyat
Yüklə 1,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- N. Makiavelli
- Ijtimoiy-iqtisodiy nazariya
|
Psixologik nazariya davlatning paydo bo‘lishini inson dahosidan tug‘ilgan g‘oyalardan keltirib chiqaradi.
Siyosiy fan uchun davlat qadimdan tafakkurning boshlang‘ich nuqtasi va markazi bo‘lib kelgan. Uzoq vaqt mobaynida jamiyat va davlat tushunchalari mazmuniga ko‘ra va terminologik jihatdan o‘zaro farqlanmagan. Ularni bir- biridan ajratish yo‘lidagi ilk qadamlardan biri N. Makiavelli tomonidan qo‘yildi – u davlatni belgilash uchun maxsus Stato terminini joriy etdi. Fuqarolik jamiyati va davlatni jiddiy nazariy farqlash birinchi bo‘lib Gegel
84
Ilova - 17
17-chizma Ijtimoiy-iqtisodiy nazariya davlatning kelib chiqish manbalarini mehnat taqsimotidan, jamiyatni boshqarish faoliyatining ajralib chiqishidan qidiradi. Uning eng qadimiy ko‘rinishi – Platon qarashlari.
manfaatlarining ifodachisi sifatida jamiyatning sinflarga bo‘linishi natijasida paydo bo‘ladi. Davlatning barham topishi muammosi bu nazariyaning ajralmas tarkibiy qismi hisoblanadi. Davlat paydo bo‘lishining zamonaviy nazariyasi yuridik hisoblanadi, chunki u davlatni xalqlarning huquqlarida ko‘radi va hokimiyatni inson huquqlari, ya’ni belgilangan darajadagi inson erkinliklari asosiy talablarining hokimiyatga munosabat bilan bog‘laydi.
Davlat jamiyatda amal qilayotgan hokimiyatning markaziy muassasasi sifatida mazkur hokimiyat tomonidan mujassamlashtirilgan, mushtaraklashtirilgan siyosatni amalga oshirish vositasi – quroli bo‘lib xizmat qiladi. Jahon siyosiy adabiyotlarida hokimiyatning “amalga oshish usuli” mezoni bo‘yicha boshqaruv ikki asosiy ko‘rinishi bilan farqlanadi. |