Siz biologiyani bilasizmi “Zakovat” o`yini

Siz biologiyani bilasizmi “Zakovat” o`yini
1-savol:
Nima uchun qushlar elektr simlarida o`tirganlarida ularni tok urmaydi?
Javob:

Simga qo`ngan qushlarning tanasi elektr zanjirining tarmog`idek bo`ladi bu tarmoqning qarshiligi ikki barmoqni, ya’ni qushning ikkala oyog`i orasidagi qisqa sim bo`lganligini qarshiligiga qaraganda juda katta bo`ladi, shuning uchun bu tarmoqdagi qushni tanasidagi tok juda kam bo`lib, qushga zarar keltirmaydi.

2-savol:
Afrikaning chuchuk suv havzalarida yashovchi baliqlardan biri nasl uchun ko`p qayg`uradi. Erkak baliqlar hatto urg`ochilari qo`ygan tuxumlarni og`iz bo`shlig`ida olib yuradi. So`z qaysi baliq to`g`risida boryapti?
Javob:

“Tilyapiya” balig`i. Savol yo`llovchi 8-sinf o`quvchisi Yo`ldosheva Anorgul.

3-savol:
“Boshi olovda, oyog`i suvda” Bu naql qaysi o`simlik to`g`risida aytilgan?
Javob:

Yantoq o`simligi haqida. Savol yo`llovchi 7^A-sinf o`quvchisi Erkinov Azizbek.

4-savol:
Uni Italiyada “Shayton olmasi” deb atashgan. Boshqa ko`p xalqlar ham o`sha Italiyacha nomini o`zlarining tiliga moslab o`zlashtirib olganlar. XVIII asr boshlarida rus podshosi Pyotr I Gollandiyadan qimmat bahoda olib kelib, Rossiyaning barcha guberniyalarida qattiq nazorat ostida ko`paytirish uchun taqsimlagan. Qisqa fursatda u Rossiyada “ikkinchi non” nomini olgan. Hozirgi vaqtda uning turli navlari ekilib, eng sevimli taomlar tayyorlanadigan masalliq hisoblanadi.
Javob:
Katroshka. Savol yo`llovchi metematika fani o`qituvchisi Jobborov O.
5-savol:
Tabiatda shunday o`simliklar borki undan parranda va mollarning mahsuldorligini oshirishda uning po`stidan foydalaniladi. Suvni biologik tozalashda ham ishlatiladi. Hamda birinchi marta kosmosga ham chiqarilgan.
Savol, bu qaysi o`simlik?
Javob:

Xlorella osimligi. Savol yo`llovchi 7<sup>A</sup>-sinf o`quvchisi Xo`jayeva Sadoqat.

6-savol:
Braziliyaning tropik o`rmonlarida o`sadigan bir daraxtda “Shokolad” moyi olinadi. Shuning uchun bu daraxtni shokolad daraxt deb ham atashadi. So`z qaysi daraxt to`g`risida boryapti?
Javob:

Kakao daraxti. Savol yo`llovchi 7<sup>A</sup>-sinf o`quvchisi Xo`jayev Siroj.

7-savol:
Bir mamlakatda mustaqillik uchun kurash boradi.
Mustamlakachilar ularni yo`lboshchisini o`ldirish uchun qotil yo`llashadi. Katta pul evaziga Lashkarboshining oshpazi uni zaharlab o`ldirishga va’da beradi. Bir kuni uning ovqatiga “Zahar” solib, o`zi qochib ketmoqchi bo`ladi. Ovqat vaqti o`sha oshpaz yo`q bo`lib qolganligi sababli, ovqatni boshqa xizmatchilar olib keldi. Lashkarboshi ovqatni yeb ko`rsa, u juda mazali ekan. Umrida bunday xushta’m ovqat yeb ko`rmagan lashkarboshi oshpazni mukofotlashni buyuradi. Lekin oshpazni sal naridagi chodirda o`lik holda topishdi. Yonida shunday xat bor edi. “Men Lashkarboshining ovqartiga zaharli o`simlik mevasidan soldim. Lekin qochib keta olmadim. Azobli jazodan ko`ra o`zimni o`ldirishni afzal ko`rdim. Savol gap qaysi o`simlik va qaysi Lashkarboshi to`g`risida ketyapti”.
Javob:
Pomidor, Jorj Vashington.

8-savol:
Asl vatani Evropa, balandligi 1,5-2,5 m ga yetadigan doim yashil buta. Daraxt mevasi olchaga o`xshaydi. Uning tarkibida kofein, qand oshlovchi moddalar bor undan tayyorlanadi. Hozirgi vaqtda butun dunyoga tarqalgan. Savol bu qaysi o`simlik to`g`risida ketyapdi?

Javob:
Kofe, Qahva

9-savol:
Qadimgi Mesopotamiyada shunday daraxtning mevasidan oziq-ovqat sifatida istemol qilingan. Danagi metallni eritishda yoqilg`I vazifasini bajargan. Po`stlog`ining tolalaridan arqon hamda savat to`qilgan, shuning uchun ham Mesopotamiyaliklar uni “Hayot daraxti” deb atashgan. Gap qaysi o`simlik to`g`risida ketyapdi?

Javob:
Xurmo daraxti. Savol yo`llovchi 7<sup>A</sup>-sinf o`quvchisi Yusupov O.

10-savol:

Sayg`oqlarni ovlash nechanchi yildan boshlab ma’n qilingan, va nima uchun?
Javob:
1919-yildan, chunki ularning turi kamayib borayotganligi uchun “Qizil kitob”ga kiritilgan.

11-savol:

Ibn Sino bilan bir davrda yashagan Abu Rayhon Beruniyning qaysi kitobida o`simlik va hayvonlar mahsulotidan hamda mineral moddalardan dorilar tayyorlash to`g`risida ma’lumot berilgan?
Javob:
“Saydana” kitobida. Savol yo`llovchi 8-sinf o`quvchisi Yunusova Ro`za.

12-Savol:

Eng xavfli ilon qaysi va qayerda yashaydi?
Javob:
Manba. Afrikada.

13-savol:

Qaysi qushning qanotida tirnog`i bor?
Javob: Gaosin.
14-savol:
Shunday o`simlik borki, boshoqli o`simliklar ichida o`sadi. U o`simlikdan odam va hayvonlar zaharlanadi. Bu o`simlik hayvon nomi bilan ataladi. Bu o`simlik qaysi?
Javob: “Tuyaqorin”
15-savol:
Ayrim o`simliklar hujayrasida o`ziq moddalardan tashqari, zaharli moddalar ham hosil bo`ladi. Bizning qishlog`imizda ham uchraydi. Bu o`simlikning nomi yirtqich hayvon nomi bilan ataladi. Bu o`simlik qaysi?
Javob:
“Ayiqtovon”.

16-savol:

Tabiatda shunday o`simlik borki, bahorning ilk darakchilaridan biri, dorivor. Bundan tashqari, o`simlikning tarkibida oq sutga o`xshash shira. Unda kauchuk borligini ko`rsatadi. Xalqimiz bu o`simlikni sevib “momaqaymoq” deb ham atashadi. Bu qaysi o`simlik?
Javob:
Dorivor “Qoqio`t”.

Qiziqarli savollar:

1. Suvda o`sadigan gul?
2. Gul ustida olifta ashulachi?
3. Guldan gulga qo`nib asal yig`ishar?
4. Asalxo`r hayvon?
5. Tog` guli?
6. Qaysi hayvon soqoli bilan tug`iladi?
7. Qaysi o`simlikning gullari juda hidli bo`ladi?
8. Soat gullariga qaysi gullar kiradi?
9. Xona gullaridan qaysi biri dorivor?
10. Quyosh guli nomini olgan o`simlik?
11. Gul sovg`a qilganda nima uchun toq qilib beriladi?
5-shart
1. Bri minut ichida eng ko`p o`simlik nomini aytish.
2. Bri minut ichida eng ko`p qushlar nomini aytish.
3. Bri minut ichida suv va yer haqida maqol aytish.
1. “Tabiat” deganda nimani tushunasiz?
2. Jonli tabiatning jonsiz tabiatdan qanday farqi bor?
3. Suv necha holatda qaynaydi?
4. Muz qanday haroratda eriydi?
5. Suv qanday haroratda eriydi?
6. Dunyo bo`yicha sho`r suv necha foizni tashkil qiladi?
7. Suv tabiatda qanday aylanib yuradi?
8. Yer qanday shaklda?
9. Globus nima? Uni kim yaratgan?
10. Tuproq tarkibida nimalar bor?
11. Yer necha qavatdan iborat?
12. Qum va gildan qanday buyumlar tayyorlanadi?
13. Bo`rdan qanday maqsadlarda foydalaniladi?
14. Paxtadan qanday mahsulotlar olinadi?
15. Bug`doydan qanday mahsulotlar olinadi?
16. Ari chaqqanda qaysi o`simlikning bargi qo`yiladi?
17. Buta o`simliklarini ayting?
18. Sabzavot o`simliklarini ayting?
19. Poliz ekinlarini ayting?
20. Dorivor o`simliklarni ayting?