KOORDINATALARI BILAN BERILGAN IKKI VEKTORNING VEKTOR KO’PAYTMASI Vektor tusunchasi va elementlari.Inson o’z faoliyati davomida ikki turdagi skalyar va vektor miqdorlar bilan ish ko’radi.O’zining sonli xarakteristikasi bilan to’liq aniqlangan kattaliklar skalyar miqdorlar deyiladi. Misol uchun biror shakl yuzasining kattaligi,masofa uzunligi ,jism hajmini,havo haroratini,bajarilgan ish miqdori,massaning miqdori kabilarni keltirish mumkin.
Skalyar miqdor-son qiymati bilan to’laligicha aniqlanadigan kattalik.
Son qiymatidan tashqari yo’nalisihi ham ko’rsatish zarur bo’lgan kattaliklar vektor miqdorlar deb ataladi.Tezlik,tezlanish,kuch,bosim,impuls kabilar bunga misol bo’ladi.
Vektor lotincha so’z bo’lib ,ko’chiruvchi,siljituvchi ma’nolarini bildiradi.
1.Ta’rif:Aniq yo’nalishga ega bo’lgan kesma vektor deyiladi.
Odatda,vektor boshi va oxirini belgilovchi bosh harflar yordamida kabi yoki bitta kichik harf orqali kabi ko’rinishda ifodalanadi.
Vektorning uzunligining son qiymati vektorning moduli deb ataladi.
B
A
2.Ta’rif. Uzunligi (moduli) nolga teng vektor nol-vektor deyiladi va kabi belgilanadi.
3.Ta’rif. Uzunligi birga teng vektor birlik- vektor yoki ort- vektor deyiladi va kabi belgilanadi.
4.Ta’rif. Uzunligi vektor bilan bir xil, yo’nalishi esa vektorga qarama-qarshi bo’lgan vektor ga qarama-qarshi vektor deyiladi.
5.Ta’rif. Agar va vektorlar bitta to’g’ri chiziqda yoki parallel to’g’ri chiziqlarda yotsa,ular kollinear vektorlar deyiladi va | | kabi yoziladi.
6.Ta’rif. Bitta tekislikda yoki parallel tekisliklarda joylashgan vektorlar komplanar vektorlar deyiladi.
