Sog‘lom turmush tamoyillari haqida bilasizmi

Sog‘lom turmush tamoyillari haqida bilasizmi

Inson salomatligini asrash va mustahkamlash, qolaversa, uzoq umr ko‘rishning garovi sog‘lom turmush tarzi ekanligi bugun barchaga ayon haqiqat. Zero, har birimiz, eng avvalo, o‘z sog‘lig‘imizni o‘ylashimiz darkor. Ana shunda xotirjam va farovon hayot kechirgan, ko‘plab asoratli xastaliklarning oldini olgan bo‘lamiz.
SSV Matbuot xizmati Toshkent viloyati Nurafshon shahar tibbiyot birlashmasining bosh hamshirasi Nargiza SAGDULLAYEVAning bu haqdagi fikrlari bilan qiziqdi.
— Olimlarning fikricha, sog‘lom turmush tarzi olti asosiy shartga amal qilishga asoslanar ekan, — dedi N. Sagdullayeva. — Ulardan birinchisi, to‘g‘ri ovqatlanish bo‘lib, kundalik isteʼmol qilinadigan oziq-ovqatlarni organizmning fiziologik, biologik talablari asosida tanlash va isteʼmol qilishdir.
To‘g‘ri ovqatlanish shunday tashkil etilishi kerakki, u o‘zining fizik, kimyoviy hamda biologik xususiyatlari bilan inson tanasiga og‘irlik qilmasin, aksincha, tez va oson hazm bo‘lib, organizmni kerakli ozuqaviy moddalar bilan taʼminlasin.
Ikkinchi shart — doimo harakatda bo‘lish. Kishi kundalik hayotda jismoniy mashqlar, sport o‘yinlari, badanni chiniqtiruvchi muolajalar bilan ko‘proq shug‘ullansa, organizmdagi fiziologik, biologik jarayonlar faollashadi. Natijada, kayfiyat ko‘tarilib, ishchanlik qobiliyati ortadi. Shubhasiz, bu salomatlikni mustahkamlashda muhim ahamiyatga egadir.
Uchinchi shart — kun tartibi va ishni biologik rejim asosida tashkil qilish. Koinotda tabiiy hodisalar maʼlum bir tartib asosida takrorlanadi. Xususan, quyoshning har kun maʼlum vaqtda chiqishi va botishi, yil fasllarining har yili takrorlanishi tabiatdagi barcha harakatlar maʼlum bir tartibga bo‘ysunishidan dalolatdir. Va inson ham bundan mustasno emas.
Misol uchun, inson tanasidagi faollik kunduzi ortadi, kechasi susayadi. Shu bois ham ish kuni, dam olish vaqti to‘g‘ri rejalashtirilgan bo‘lishi kerak.
To‘rtinchi shart — ruhiy osoyishtalikni taʼminlash. Maʼlumki, bizning tanamiz, ichki aʼzolar faoliyati asab tizimiga bevosita daxldor. Ularning meʼyoriy faoliyati ruhiy holatimiz, kayfiyatimizni belgilaydi. Shu maʼnoda huda-behudaga jizzakilik qilmay, yaxshi narsalar haqida o‘ylab, oqilona fikrlash, yomonliklardan tiyilish, nafsga erk bermaslik, xushfeʼl, xushmuomala bo‘lish sog‘liqni saqlash va mustahkamlashning garovidir.
Beshinchi shart — ichkilikbozlik, kashandalik, giyohvandlik singari zararli odatlardan tiyilish. Bu illatlarning sog‘liq va turmushga ziyoni bisyorligini alohida taʼkidlab o‘tirishga hojat yo‘q. Zero, bunday kishilarning hayotga befarq, kun o‘tsin uchun yashovchi, o‘z sog‘lig‘i va kelajagini o‘ylamaydigan zaif odamlarga aylanib qolishi hayotda ko‘p kuzatilgan. Bu achinarlidir.
Oltinchi shart — ozodalik, orastalikka rioya qilish, atrof-muhitga munosabat masalasi. Kundalik hayoti asnosida inson atrof-muhitga maʼlum darajada taʼsir ko‘rsatadi. Masalan, hayotimiz uchun zarur bo‘lgan oziq-ovqatlardan chiqindi hosil bo‘lishi o‘ta tabiiy hol.
Bilasiz, chiqitlarni to‘g‘ri kelgan joyga tashlash tufayli atrof-muhit ifloslanadi: suv, tuproq va havoda salomatlikka salbiy taʼsir qiluvchi omillar vujudga keladi. Shuning uchun ham ozodalikka qatʼiy amal qilish kundalik turmushimizda odatiy holga aylanishi kerak.