Söhrab Tahir "Ata" Poema-epos
Yüklə 6,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.kitabxana.net
Milli Virtual Elektron Kitabxana
N 29 (93 - 2016)
Söhrab Tahir "Ata" Poema-epos İki cildə. II cild
YYSQ - Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri YYSQ – 2016
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
www.yysq.org www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2
Bu elektron nəşr Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Gənclər Fondunun ( #AzGF ) maliyyələşdirdiyi, Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumunun həyata keçirdiyi "Gənclərin Virtual Multikulturalizm Mərkəzi" kulturoloji-intellektual layihəsi çərçivəsində www.kitabxana.net - Milli Virtual-Elektron Kitabxana tərəfindən nəşrə hazırlanıb və yayılır.
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu: h ttp://www.yysq.org
II cild Azərbaycan tarixi-multikultural dəyərlərin poetik ensiklopediyası
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
3
YYSQ tərəfindən e-nəşrə hazırlanıb. Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri. Bakı - 2016 Virtual redaktoru və e-nəşrə hazırlayanı: Aydın Xan (Əbilov), yazar-kulturoloq
Xalq şairi Söhrab Tahir AzərAzər. "Ata". Poema-epos. II cild. Azərbaycan tarixi- multikultural dəyərlərin poetik ensiklopediyası... Azərbaycan ədəbiyyatında ən iri həcmli poetik əsər hesab edilən "Ata" poema-eposu qoşma şəklində yazılmış və çoxsaylı bölmədən ibarətdir. Əsər sadə xalq danışıq dilində olduğundan ərəb və fars sözlərindən istifadə edilməmişdir.
http://kitabxana.net/?oper=e_kitabxana&cat=174 Feysbuk səhifəmiz:
Sosial şəbəkələrdə Azərbaycan multikulturalizminin və tolerantlığının təbliği ilə bağlı fəaliyyətlərin genişləndirmək, bu sahələr üzrə İnternet resurslarımızı - elmi-intellektual sərvətlərimizi, araşdırma, tədqiqat işlərini təbliğ etmə üçün ayrıca virtual resurs burada: https://www.facebook.com/YeniYazarlar
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
4
DİQQƏT!
Müəlliflik hüququ Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə və əlaqədar beynəlxalq sənədlərə uyğun qorunur. Müəllifin və resurs yaradıcılarının razılığı olmadan kitabın bütöv halda, yaxud hər hansı bir hissəsinin nəşri, eləcə də elektron informasiya daşıyıcılarında, İnternetdə yayımı yasaqdır. Bu qadağa kitabın elmi mənbə kimi istifadəsinə, araşdırma və tədqiqatlar üçün ədəbiyyat kimi göstərilməsinə şamil olunmur.
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
5
(Poema-epos) (İki cilddə) II cild Azərbaycan Respublikasının Milli Ordusuna və onun Ali Baş Komandanı Respublika Prezidenti İlham Heydər oğlu Əliyev cənablarına ithaf edirəm. Müəllif
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
6
Elmi rəyçilər: Ə.Əlizadə, fil. elm. dok. Gölxani Pənah, fil. elm. nam.
O taylı bu taylı Azərbaycanımızın bütövlük nəğməkarı, sevimli xalq şairimiz Söhrab Tahirin “Ata” poema-eposu həm həcminə, həm də poetik dəyərinə görə çağdaş poeziyamızda xüsusi çəkisi olan, alternativsiz bir əsərdir. Xalqımızın ən qədim dövrlərinə baş vuran tədqiqatçı şair bu xalqın təşəkkül tarixinin poeziyamızda uğurlu, orijinal ifadəsinə nail olmuş, çoxillik ağır zəhməti hesabına müqəddəs Ata adına ədəbi bir abidə yaratmışdır.
2015 0103
57 4705120494
© Söhrab Tahir,2015 S
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
7
MÜƏLLİFDƏN Az ə rbaycan ə d əbiyyatında ə n iri h ə cmli poetik ə s ə r hesab edil ən “Ata” poema -eposunu 1991-ci ild ə n q ə l ə m ə almağa başlamışam. Azərbaycanın ə n q ədim şeir forması–qoşma şə klind ə on min il ə vv əl Yaxın, Orta, Uzaq Şərq genişliklə rind ə yaşayan, yaradan, dəyişib varlığını və l ə yaq ə tini isbat ed ən türkdilli qə bil ə , tayfa v ə xalqların, xüsusilə Az ərbaycan xalqının eramızın ə vv ə ll ə rin ə q ə d ə rki h ə yat v ə m əişə tinin b ə dii- tarixi lövhə l ə rd ə t ə svirini ə hat ə edir. “Ata” sadə xalq danışıq dilində yazıldığı üçün burada demə k olar ki, fars v ə ə r əb sözləri iş l ə nm əmişdir. Ə s ə rd ə Az ərbaycan, Orta Asiya, Tü rkiy ə, Rusiya, İran, Ərəb ölkə l əri, İngiltə r ə , Almaniya, v ə s. Avropa aliml ə rinin tarixi s ə n ə dl ə r ə , tarixi h ə qiq ə tl ə r ə uyğun fikirlə ri əsas götürülmüşdür. Çoxdandı ki, xarici ölkə l ə rd ə yaşayan soydaşlarımız xalqımızın varlığı, mənşəyi, yaşadığı ə razi, q ə dim h ə yat t ə rzi, dili v ə q ə hr əmanlıqları ilə maraqlanır, b ə zil ə ri is ə m ə n ə bu haqda, m ə k- tub yazır, bu sahə d ə ortalığa ciddi suallar qoyurdular. Son 20 ild ə Az ərbaycan xalqının varlığı, etnogenezi ilə ə laq ədar elmi kitablarla yanaşı, şamanizm, zə r düştizm haqqında kitablar, ə satir, ə fsan ə, dastan, nağıl, deyim və söylə nc ə l ə r oxu yurdum. Xalqımın qədim varlığını, adını, qə hr əmanlıqlarını gös t ə r ə n s ə n ə dl ə ri, abid ə l ə ri dağıdıb, yandırıb mə hv ed ən düş m ə nl ə rin q əddarlığının qanlı izinə düşüb, yavaş -y avaş dünyanın ə n q ə dim, ə n n ə cib, ə n d əyişkə n, ə n l ə yaq ə tli v ə şücaətli xalqları olan türkdilli ellə rin, o cümlə d ən xalqımızın ə n q ə dim tarixinin monumental m ə nz ə r ə l ərini aydın şə kild ə görmə y ə başladım. Az ə rbaycanda istiqlal h ə r əkatı başlarkən bu mövzuda böyük bir ə s ər yazmaq imkanı reallaşdı: Bir gün yas mə clisind ə Moskvadan yenic ə qayıtmış elimizin ağsaqqalı, böyük rə hb ə ri Heyd ə r Əliyev xalqımızın tarixinin müxtəlif dövrlə rind ən söhbət açaraq üzünü mə n ə tutaraq m ə clisd ə oturan alim v ə yazıçılara xit ab ən dedi: “Bu xalqın tarixini siz yazmasanız bəs kim yazacaq?!” M ən xalqımızın böyük oğlu Heydər Əliyevin bu haqlı tə l ə binin t əsiri altında “Ata” poema - eposunu yazmağa başladım...
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
8
İпəк сöyлəнcи Ипəк gəлди, Əкбитəни бəзəди, Göзü чəкəн göзəлликдир, бəзəкдир. Инcə-инcə боyанмышды тохулар, Göзü чəкəн göзəллiкдир, бəзəкдир.
Гыз, gəлини göзə чəкди ал ипəк, Варлыларда дəбə дüшдü бəр-бəзəк. Гыз, гадынлар ал дон gеyди, ал əтəк, Göзü чəкəн göзəлликдир, бəзəкдир.
Sallamalar, döşənəklər dəyişdi, İpək üstdə ana, bala deyişdi, Gözəlləşib gənclər-qızlar dəyişdi, Gözü çəkən gözəllikdir, bəzəkdir.
Əkbitəndə yazı, oxu dəb oldu, İpək gəldi toxu oldu, sap oldu, Daş-qaş ilə bəzədilən qab oldu, Gözü çəkən gözəllikdir, bəzəkdir.
Tanı dedi:-Turqtay oğlum sağ olsun, Qoy һər yerdə onun üzü ağ olsun, “Aldım ipək, satdım qarayağ” olsun, Gözü çəkən gözəllikdir, bəzəkdir.
*** Tanı dedi:-Yola gəlsə çinelli, Alver ilə gəl-get, barış var olar. Suburunda tuluqlansın qarayağ, Alver ilə gəl-get, barış var olar.
Mərmər, qızıl, göydaş, aldaş, durudaş, Dəvəgözü, bayan, pambıq, bez, qumaş, Yaxınlaşaq, qardaşlaşaq, a qardaş, Alver ilə gəl-get, barış var olar.
Mindiyarım, Minellimlə Turqtayım, Bu alveri uluslarda siz yayın, Bundan sonra Turqtayı da şaһ sayın, Alver ilə gəl-get, barış var olar. Turqız dedi:-Dönsün evə Manayqız, O, yetkindir, doğruçudur, çalarsız,
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
9
Qalıb Turel boğuşunda o yalqız, Alver ilə gəl-get, barış var olar.
Turel daһa boğuşmadan çıxıbdır, Cumər çox-çox boğazları sıxıbdır, Bir-birini qorxudanlar qorxubdur, Alver ilə gəl-get, barış var olar.
*** Əkbitənin səsləncləri gurladı, Yeniliklə pardaqlanar baxışlar. Doldu boyal* ipəklərlə satallar, Yeniliklə pardaqlanar baxışlar.
İlam, Asur, Balasq gəldi alverə, Misirlilər daraşdılar bu yerə, «İpək, ipək» səsi qalxdı göylərə, Yeniliklə pardaqlanar baxışlar.
Yelçəkənə axdı Çinel ipəyi, Satallara səpdi gülü, çiçəyi, Oldu bütün toxuların göyçəyi, Yeniliklə pardaqlanar baxışlar.
Batılılar Əkbitənin qonağı, İpək görüb qaçdı solğun dodağı, İpəklənib satdı, atdı yarağı, Yeniliklə pardaqlanar baxışlar.
Gündən-günə genişləndi satallar**, Ağız-buğuz dolub getdi çuvallar, Düşdü işə iri-iri xarallar, Yeniliklə pardaqlanar baxışlar.
*** Qoşar dedi:-Ala, ipək baxışlar, İpək, köksü ipəklərə yaraşır. ___________ *Rəngbərəng **Bazarlar Gözəl də var istidildir, soyuqsöz, İpək, köksü ipəklərə yaraşır.
İpək paltar köksü, döşü basdırır, Titrəyişi kişiləri qızdırır, www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
10
Bu gözəllik çox yolsuzu azdırır, İpək, köksü ipəklərə yaraşır.
Qancıl qızı, sənin saçın ipəkdir, Baxışların yuxa, yalçın ipəkdir, Kirpiklərin, qaşın qırçın ipəkdir, İpək, köksü ipəklərə yaraşır.
Boya-boya ipək gəlsin Çineldən, Getsin yonuq durudaşım Mineldən, Qoy gözəllik sözü olsun һər dildə, İpək, köksü ipəklərə yaraşır.
Çox gözlədim səni, gülüm, mən dünən, Gəl, ipəkdə evyolumdan* keçginən, Soyuyubsan al ipəyi geyəndən, İpək, köksü ipəklərə yaraşır.
*** Qoşar dedi:-Çox oynatma döş-başı, Sarı ağa, göy qaraya yaraşır. Mən gedirəm sənə ipək gətirim, Sarı ağa, göy qaraya yaraşır.
Geyib çıxsan çölə, düzə, düz yanar, Bu geyimdə söz söyləsən söz yanar, Düzün qızı, sənə baxan göz yanar, Sarı ağa, göy qaraya yaraşır.
Gəl dik üstə, görüm incə boyunu, Qılınc qaşın, o sıyırma yayını, Söylə özün, һaçan çalım toyunu, Sarı ağa, göy qaraya yaraşır.
Elə geyin, bizdə söz-möz olmasın, Sənə baxan bir vurğun göz olmasın, _____ *Küçə Görünməsin, gəl-gedin tez olmasın, Sarı ağa, göy qaraya yaraşır.
Qar əriyib, çöl, düz, yamac güllənib, Ürəyimdə gizli sevgim dillənir, İstəklərim, baxışlarım sellənir, Sarı ağa, göy qaraya yaraşır.
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
Yüklə 6,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|