20. Yaqinlashuvchi ketma-ketliklar ustida amallar. Faraz qilaylik, hamda ketma-ketliklar berilgan bo‘lsin:
Quyidagi
ketma-ketliklar mos ravishda va ketma-ketliklarning yig’indisi, ayirmasi, ko‘paytmasi hamda nisbati deyiladi va ular
kabi belgilanadi.
5-teorema.[1, p.131, theorem 6.1.19] Aytaylik va ketma-ketliklari berilgan bo‘lib,
bo‘lsin. U holda da ; , ya’ni
a) b) c) d) bo‘ladi. Teoremaning tasdiqlaridan birini, masalan c)-ning isbotini keltiramiz.
◄ Teoremaning shartiga ko‘ra,
Ravshanki,
(3)
ketma-ketlik yaqinlashuvchi bo‘lganligi sababli u 1-teoremaga ko‘ra chegaralangan bo‘ladi:
Ketma-ketlik limiti ta’rifidan foydalanib topamiz:
berilgan hamda ga ko‘ra shunday topiladiki, uchun
bo‘ladi.
SHuningdek, ga ko‘ra shunday topiladiki, uchun
bo‘ladi.
Agar deyilsa, unda uchun bir yo‘la
, (4)
bo‘ladi.
(3) va (4) munosabatlardan
bo‘lishi kelib chiqadi. Bu esa
bo‘lishini bildiradi. ►
30. Cheksiz kichik hamda cheksiz katta miqdorlar. Faraz qilaylik, ketma-ketlik berilgan bo‘lsin.
2-ta’rif. [2. p.130]Agar ketma-ketlikning limiti nolga teng, ya’ni
bo‘lsa, - cheksiz kichik miqdor deyiladi. Masalan,
ketma-ketliklar cheksiz kichik miqdorlar bo‘ladi.
Aytaylik, ketma-ketlik yaqinlashuvchi bo‘lib, uning limiti a ga teng bo‘lsin:
U holda cheksiz kichik miqdor bo‘ladi. Keyingi tenglikdan topamiz: . Bundan esa quyidagi muhim xulosa kelib chiqadi:
ketma-ketlikning limitga ega bo‘lishi uchun ning cheksiz kichik miqdor bo‘lishi zarur va etarli.
Ketma-ketlikning limiti ta’rifidan foydalanib quyidagi ikkita lemmani isbotlash qiyin emas.