Sosyo-küLTÜrel değİŞme açisindan güney marmara genç ÇİFTÇİleri Üzerine bir araştirma
Sosyo-Kültürel Değişme ve Genç Çiftçi
Yüklə 1,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2.1.3. Sosyo-Kültürel Değişme ve Genç Çiftçi
Koytak, Max Weber’in 1919’da Meslek Olarak Bilim isimli çalışmasında: tamamlanıp insanlığa sunulmuş bir bilimsel eserden beklenen şey, artık yeni sorulara hizmet etmesi olduğunu ve çünkü her bilimsel eser, aşılmak ve arkada bırakılmak içindir şeklinde iletir (Koytak, 2012). Bu söz birikerek ilerleme ve değişimle yeni planlar kurgulama aşamasında önemlidir. Çünkü yapılan her çalışmanın sorunsalı hemen her seferinde değişime uğramaktadır. Bunu bilimsel olarak yapılan kırsal alan çalışmaları için de düşünmemiz gerekir. Değişen dünya düzeni ve internet çağı ile birlikte kırsal alan da teknolojik, sosyal ve kültürel olarak değişime uğramaktadır. Bu yüzden yapılacak kırsal alan çalışmalarının da bu değişime ayak uydurur nitelikte fakat geçmişten getirdiği verilerle birlikte ilerlemesi gerekir. Türkiye’de kentsel alanların yanında kırsal alanlar da çok boyutlu değişim sürçleri içindedir (Şenol ve Altuntek, 2017: 201). Bourdieu’ya göre yüzyıllar boyunca geleneksel tarım faaliyetiyle geçimlerini sağladıkları köylerinden, Fransız sömürge politikaları ile kopartılan Cezayir köylüleri, şehirlere göçmek zorunluluğunu yaşamıştır. Ancak nesnel varoluş koşullarına alışık olmadıkları şehirdeki gündelik hayat içinde yeterli olabilmek için gerekli algı ve davranış şemalarından mahrum olmaları sebebiyle, yeni nesnel yaşam koşullarına anlam veremedikleri gibi ayak da uyduramamaktadırlar. Benzer analizler, Türkiye’deki geleneksel günlük yaşam koşullarından büyükşehirlere yıllardır süren göçler sonucunda yaşanmıştır (Koytak, 2012). Birçok çalışmada kentlere ve farklı yaşam koşullarına yapılan köylü göçünün incelendiğini görmekteyiz. Fakat hem kalkınma hem de sosyal ilişkilerin incelenmesi sürecinde günümüzde ele alınması gereken yeni sosyal sorunsallar ortaya çıkmaktadır. Kırdan kente yönelen göç açık olmakla birlikte kentten kıra doğru yönelen göçün farklı kültürel kazanımlarını da yanında taşıyan insanla çeşitlendiğini ve yeni bakış açıları geliştirerek bu yeni organizasyonların incelenmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Bourdieu'nun "Eylem Kuramı”nın temel özelliği eylem ile yapıyı birlikte açıklayabilme özelliği olan bir sentez olmasıdır. Bireysel olanın nesnel olandan ziyade bu kuramda “toplumsal öznelliği” olarak tanımlanan habitus kavramının merkezi bir yeri vardır. Bourdieu'ya göre, düşüncelerdeki ve eylemlerdeki algı, beğeni ve eylem şemalarını hareket ettiren habitus, hem kendisi yapılanmış hem de yapılandırıcı olan bir mekanizmadır. Bir grubun üyelerinin paylaşmış olduğu ortak deneyimleri sağlarken habitus, toplumsal bir topografya üzerinde temellenir ve paylaşılmakta olan bu toplumsal ortam, Bourdieu'nun ifade
23
ettiği haliyle, "alan"dır. Bu durumda alanlar, kendi içsel mantığına göre işlemekte olan ve kendi ayırıcı yapıları ve dinamikleri ile görece özerk bir tür toplumsal mikro evrenlere dönüşmektedir. Buna durumda, toplumsal sınıflar ile meslek örgütleri, alan olarak örneklenebilirler (Şenol ve Altuntek, 2017: 204). Alanlar, görece özerk olan kırsal alanlarda daha belirginleşmektedir. Genel bir çevreyle anlamlandırılmış olan kırsal alan bu haliyle ikincil bir anlamlandırmaya girmektedir. Toplumsal yapılar durağan değildirler; çünkü habitus eyleyicilerin zorlandıkları durumlarda çeşitli başa çıkma yöntemleri üretmesine imkân sağlamaktadır. Bir başka ifadeyle, her eyleyici veya grubun belirli bir alanda ekonomik, sosyal, kültürel, simgesel gibi belirli bir konumu ve özel sermaye donanımları bulunmaktadır. Farklı konumları işgal edenler ile toplumsal bir mücadele gerçekleştiği evrede aynı zamanda toplumsal yapı da dönüşüme uğrar. Bu nedenle aynı ortak deneyimleri paylaşıyor olsalar da aynı alan içinde mücadele etmekte olan eyleyicilerin stratejileri birbirinden farklı olacaktır (Şenol ve Altuntek, 2017: 205). Bu sebeple kırsaldaki eylem planlarının hak dağılımı konusunda kapsayıcı olması gerekirken bölgesel olarak niteleyici de olması gerekir. Bu sebeple GMKA gibi kuruluşların yerel çalışmaları önem arz etmektedir. İnsanın doğa ile ilişkisi, diğer insanlarla ilişki biçimini ve kültürünü yaratır. Doğaya müdahale edebilmek için toplumsal işbirliği ve kolektiftik gerekmektedir. Marx üretimi de, insanların yaşam biçimlerini dışa vuruş biçimi olarak tanımlamaktadır. Bireylerin ne olduklarına dair sorularının cevabını da neyi nasıl ürettiklerinin cevabı ile doğru orantılı olduğunu söyler (Kanık, 2017). Bu durumda üretim ve ürettiğine karşı bireyin geliştirdiği tutum yeni bir yaşam varoluşu ortaya koymaktadır. Çiftçi bireyin kendisi, ürettiği ve topluma sundukları ile kurduğu ilişki de sosyal ve kültürel değişimi anlamayı mümkün kılmaktadır. Geleneksel ve modern yapılar konusunda bir karşılaştırma yapan Durkheim, kültür ve din ile geleneksel değerler şekillenirken toplumun kolektif bilinci oluşur, öte yandan modern kapitalist toplumlarda ise kolektif bilinç sekteye uğraması ve kent yaşamının içinde bireysellik artması ve anomi (kuralsızlık) ortaya çıkması olarak yorumlamıştır. Durkheim bireylerin birbirlerine benzemeleri ile toplumsal dayanışmanın temeli olan kolektif bilinci ortaya çıkardıklarını vurgular. Toplumsal yapının kolektif anlamlarını yitirmiş olduğu kapitalizmin içinde toplumsal değer kayıplarına uğramaktadır. Modern bireyler beslenme ilişkilerinin uzmanlaşmasının karşısında tüketiciler haline dönüşmüştür. Bu yüzden üretim süreçlerinin yaşadığı dönüşümler ile kolektif bilinç de azalmaya başlamıştır (Kanık, 2017).
24
Max Weber, rasyonelleşme ile kapitalizmin güçlenmesindeki etkiyi ortaya koyar. Bireylerin rasyonelleşmenin modern toplumu içinde “demir kafes”e tıkıldığından bahsetmektedir. Gıda üretimi üzerindeki bürokrasinin katı kuralları içinde standartlaştırılarak, teknolojik ve bilimsel müdahalelerle verimliliği artırılmış daha kârlı ama niteliksiz bir biçim almıştır. Bunun karşılığında ise insanlar için sağlık problemleri ve çevre sorunlarıyla karşı karşıya kalma Weber’in de vurguladığı gibi bir bedel ödemektedirler. İnsani değerler üretimdeki rasyonelleşme içinde yol sayılmakta ve insan sistemin bir parçasıymış gibi algılanmaktadır. Amacı tohum satmak olan şirketlere göre, kar etme sürecinde kontrol edilmesi gereken faktörler olarak, çiftçiler bu tohumu tüketenler, bu tohumdan etkilenen ise toprak yani çevredir (Kanık, 2017).
Yüklə 1,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|