Sosyo-küLTÜrel değİŞme açisindan güney marmara genç ÇİFTÇİleri Üzerine bir araştirma

2.  İLGİLİ ALANYAZIN 

 

 

2.1.      Kuramsal Çerçeve 

 

2.1.1.  Fenomenoloji Yöntemi 

 

Araştırmamız  genel  olarak  genç  çiftçilerin,  sosyo-kültürel  değişimlerden  nasıl 

etkilendiği  ve  bu  etkileşimlere  yüklediği  anlamları  ortaya  koymayı  amaçlamaktadır. 

Araştırmamız sembolik  etkileşim  ve fenomenoloji kuramının  çerçevesinde mikro ölçekli bir 

inceleme  alanına  sahiptir.  Semboller,  simgeler  ve  fenomenoloji  kuramı  arasında  bir  bağ 

vardır.  Simgesel  algının  önemli  bir  ayrıntısı  da  semboller  ve  simgelerdir.  Bunlar  birey  için 

anlamı  olan  öğrenilmiş  uyarıcılar  olup  soyut  bir  özelliğe  sahiptirler.  Kültür  ile  aralarında 

yakın bir ilişki vardır. Çünkü anlamlar, semboller ve simgelerle aktarıldığında, bireyin dahil 

olduğu  toplumun  ortak  değerlerini  ve  kültürlerini  de  yansıtmaktadırlar  (Solak,  2017). 

Sembolik  etkileşimcilik,  20.  yüzyılın  başında  hızlanan  endüstrileşme  ve  kentleşme  süreçleri 

çevresinde,  sosyal  değişimi  anlamlandırıp,  buradan  kaynaklı  sorunları  çözmeye  yönelmiş; 

sosyal  davranışı  sistematik  olarak  analiz  etmeye  aracı  bir  teorik  bakış  açısıdır.  Bu  tarafıyla 

sosyal  bilimler  alanındaki  yorumlayıcı  yaklaşımlardan  biridir.  Sembolik  etkileşimciliğin 

dayandığı  temel,  insan  eyleminin  her  zaman  aktörün  karşılaştığı  bir  durum  içinde  meydana 

geldiği  ve  aktörün  bu  durumu  yorumlayarak  aktarması  temelinde  eylemde  bulunmasıdır 

(Morva, 2017). 

Bu çalışmada mülakat tekniğinden faydalanılmıştır.  Bir nitel araştırma tekniği olarak 

mülakatlar  katılımcılara  hislerini,  deneyimlerini  ve  yorumlarını  ifade  etme  olanağı 

vermesinden  ötürü  yaygın  olarak  kullanılmaktadır.  Yürütülen  bu  araştırma  için  yarı 

yapılandırılmış mülakat biçimi seçilmiş ve belirlenen sorular çerçevesinde başlayan görüşme, 

konuşmanın değişen içeriğine göre farklı sorular eşliğinde devam ettirilmiştir. Bu sebeple her 

bir  görüşme,  katılımcıların  öncelediği  fikirler  doğrultusunda  fakat  değişim  fenomeni 

merkezde tutularak farklılaşmıştır. Araştırmacılar ele alınan fenomenlerin ardıllarına bakmalı 

ve bunu yapabilmek için nitel yaklaşımlardan faydalanmalıdır. Böylece insanların algıları ve 

ne  düşündüğü  niceliksel  bir  yaklaşıma  oranla  daha  net  ortaya  konulabilecektir  (Sabancı, 

2018).  Araştırmanın  anlamlı  sonuçlar  vermesine  yardımcı  olacağı  düşüncesiyle  araştırmada 

---

7 

 

niteliksel  metot  kullanılmış  ve  niteliksel  araştırma  yöntemlerinden  fenomenolojik  yaklaşım 

takip  edilmiştir.  Fenomenolojik  yaklaşımın  amacı,  günlük  hayat  içindeki  fenomen  etrafında 

şekillenen konunun ana yapısını açıklamaktır (Sabancı, 2018).  

Bireyin, dış dünyayı kendine özgü bir biçimde algılaması ve yorumlaması ile oluşan 

kişisel  yaşamı  fenomen  olarak  tanımlanır.  Bireyin  davranışlarını  şekillendirmesindeki  en 

önemli faktör, bireyin o an kendini ve çevresini anlamlandırma biçimi olarak fenomenolojik 

alanıdır. Bu alan ile birey kendini ötekilerden ayırt ederek bir kendilik olarak ayırt ettiği ve 

kendisini  ortaya  koyduğu  zihinsel,  bedensel  ve  sosyal  farklılıklarının  toplamında  bir  benlik 

inşa  etmektedir  (Ertürk  ve  Eray,  2016:  14).  Fenomenolojik  araştırmaların  başlangıcı  kişisel 

tecrübelerdir.  Bu  gibi  araştırmalarda  ilksel  ve  öznel  deneyimler  ile  bilgi  elde  edilmektedir. 

Araştırmanın  katılımcılarını  ise  bu  türden  tecrübeleri  deneyimlemiş  ya  da  deneyimlemekte 

olan bireyler oluşturmaktadır. Fenomenolojik araştırmalarında en temel veri toplama araçları 

görüşmelerdir.  Bu  araştırmalarda  uygulanan  görüşmeler  yarı  yapılandırılmış  ya  da 

yapılandırılmamış görüşmelerdir. Bu görüşmelerin uygulaması sorulara ya da araştırmacının 

yöntemlerine göre değişebilir. Fenomenolojik  araştırmalarda genel  olarak yüz yüze görüşme 

yöntemi kullanılmaktadır. Ancak örneklem grubuna ulaşma bakımından telefon ile elektronik 

posta ile veya sosyal medya üzerinden görüşme yapmak da mümkün olabilmektedir (Güder, 

2019).  Fenomenolojik  araştırmalarda,  öznelerin  bir  fenomenle  ilgili  tanımlamaları  yanlış  ya 

da  doğru  olarak  değerlendirilmemelidir.  Bu  tanımları  kategorilere  ayırma  bireylerin  konuya 

dair  sundukları  tanımlamaları  anlamlandırmak  için  önemlidir.  Tanımların  kategorilere 

ayırmak bireylerin düşüncelerini açıklayabilmek adına kolaylaştırıcıdır (Çekmez ve diğerleri, 

2012: 81).