Statistikan prrdmeti ve onun əsəs xüsusiyyetləri 1 Statistikanın əsas ankayışlar
Yüklə 29,59 Kb.
|
|
Misal 1.Bir oyun zərini atmaqdan ibarət olan sınaq nəticəsində zərin yuxarı düşən üzərində 1,2,3,4,5,6 xallarının hər hansı birisinin olması - yəqin hadisə, yuxarı düşən üzərində xallar sayının 8 olması - mümkün olmayan hadisə, yuxarı düşən üzündə cüt sayda xalların olması isə təsadüfü hadisədir.
Təsadüfi hadisələri və yaxud , , … , ,… hərfləri ilə işarə edilir. Yəqin hadisəni , mümkün olmayan hadisəni isə ilə işarə edək. Sadə hadisələr sınaq nəticəsində başqa hadisələrə parçalanmadan baş verir və yaxud baş vermir. Mürəkkəb hadisə isə bir neçə elementar hadisələrin birinin baş verməsi ilə yerinə yetir ki, bu elementar hadisələri təsadüfi hadisənin əlverişli ünsürləri adlandırmaq olar. Burada elementar hadisələrin eyni imkanlı olması və birinin yerinə yetməsi o birinin baş verməsini mümkünsüz etməsi nəzərdə tutulur. Belə hadisələr uyuşmayan və yaxud birgə olmayan hadisələr adlanır. . Elementar hadisələrin çoxluğunu və ya işarə edək. -ya elementar hadisələr fəzası (meydanı) deyilir. Sadəlik üçün şəklində və yaxud ancaq indeksləri göstərməklə şəklində yazılır. Misal üçün cüt rəqəmli indekslərdən ibarət alt çoxluq təsadüfü hadisəsi, təklərdən isə təsadüfü hadisəsi , şəklində yazılır. Aydındır ki, fəzasının özü yəqin, həqiqi hadisədir ( =U). 1 Seçmə və seçmə növləri 1 Mərkəzi tendensiya ölçüləri(orta kəmiyyət,mida,median) 1 Hipotez testinin mahiyyəti 1 Ehdimalın təyin olunması Zet kəmiyyəti və çebuşef qaydası Dəyişmənin və paylanmanın xarakterizə olunmasında istifadə olunan digər bir göstərici Z kəmiyyətidir. Biz statistik sıranın orta göstəricisindən və standart səhvindən istifadə etməklə bu kəmiyyəti hesablaya bilərik. Z-kəmiyyəti aşağıdakı kimi hesablanır. Burada, Zi – xi üçün Z kəmiyyəti, 𝑥̅- seçmə orta, 𝑆 -seçmənin standart səhvidir. Z-kəmiyyəti xi -nin ortadan standart kənarlaşmasının sayı qədər yerləşmə məsafəsi kimi izah oluna bilər. Əgər Z=2 kimi müəyyənləşdirilmişdirsə, onda deməli xi ortadan 2 standart kənarlaşma böyükdür. Yox əgər əksinə olaraq Z=-2 kimi müəyyənləşdirilmişdirsə, onda deməli xi ortadan 2 standart kənarlaşma kiçikdir. Z-kəmiyyəti həm də iki elementin müqayisəsinin də aparılmasına imkan verir Yüklə 29,59 Kb. Dostları ilə paylaş:
|