O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI “STATISTIKA VA EKONOMETRIKA” KAFEDRASI PROFESSORI V.B. B.X. MAMATKULOV TOMONIDAN “STATISTIKA” FANIDAN “O’RTACHA MIQDORLAR” MAVZUSIDA TAYYORLANGAN AMALIY MASHG’ULOT
MUSTAQIL ISHLASH UCHUN SAVOLLAR:
1. Markaziy tendentsiya ko’rsatkichlari va tasnifi.
2. Analitik o’rtachalarning turlari va hisoblanish usullari.
3. O’rtacha arifmetik miqdorning matematik hossalari va undan statistikada foydalanish.
2-rasm. Markaziy tendentsiya ko’rsatkichlari tasnifi
O`rtacha arifmetik qiymat.
O`rtacha arifmetik qiymat — o`rtacha qiymat bo`yicha taqsimlashning eng ko`p tarqalgan turi hisoblanadi. U kuzatilayotgan sonlar yig`indisini sonlar miqdoriga bo`lish orqali aniqlanadi.
Misol uchun Х1,X2, ..., Хn, dan iborat sonlarni tanlash uchun o`rtacha qiymat
Formulani qisqartirish uchun, elementlarning summasi shunday qilib yoziladi
Riski juda yuqori darajaga ega bo`lgan 15 fondning besh yillikdagi rentabelligining o`rtacha arifmetik qiymatini aniqlaymiz.
Fond Rentabellik
Amer. Century GiftTrust Inv. = -2,8
АХР Strategy Aggressive А = 5,5
Berger Small Company Growth Inv = 8,3
Consulting Group Small Cap Growth = 4,3
Fidelity Aggressive Growth = 5,9
Invesco Growth Inv = -0,7
Janus Enterprise . = 6,5
Janus Venture = 9,8
John Hancock Small Cap Growth A = 7,6
MS Mid Cap Equity Tr. В = 9,6
PBHG Growth = -1,2
FondRentabellik
RS Emerging Growth
А Rydex ОТС Inv
Van Kampen Aggressive Growth A
Tanlangan o`rtacha qiymat quyidagicha hisoblanadi.
Demak, juda yuqori riskli o`zaro bog`liq fondlarning o`rtacha yillik rentabelligi 6,08 ga teng. Bu yaxshi daromad, ayniqsa bank yoki kredit ittifoqi omonatchilari huddi o`sha paytda oladigan 3-4%ga nisbatan
O`RTACHA ARIFMETIK QIYMATNI QACHON HISOBLASH KERAK?
O`rtacha arifmetik qiymat tanlashning har bir elementiga bog`liq bo`lganligi sababli, ekstremal qiymatlarning mavjudligi natijaga yetarlicha ta’sir ko`rsatadi.
Bunday hollarda o`rtacha arifmetik qiymat raqamli ma’lumotlarning ma’nosini buzib yuborishi mumkin