Su kimyasi ders notlari

UV ışınları ile: UV ışınları ile de dezenfeksiyon yapılabilirse de hem ekonomik olmaması hem de her yerde ve her şartta uygulanmasının zor olması nedeniyle pratik bir yöntem değildir.
Kimyasal maddelerle suyun dezenfeksiyonu
Suyun dezenfeksiyonu için kullanılacak kimyasal maddelerde şu özellikler aranır.
a) Sağlık açısından zararlı ve zehirli bir etki taşımamalıdır.
b) Sudaki patojen mikropları kısa sürede ve kesin olarak öldürmelidir.
Klor (Cl2) ile dezenfeksiyon: Temininde ve uygulanmasındaki kolaylık, ucuz olması ve mikropları öldürme yeteneğinin yüksek olması nedeniyle Cl2 günümüzde en çok kullanılan dezenfeksiyon aracıdır. Suyun klorla dezenfeksiyonunda kullanılan kimyasal bileşikler etki sırasına göre aşağıda verilmiştir.
Madde Aktif formu Faydalanılabilen Cl2 % Açıklama
Sıvı klor Cl2 100 yüksek basınçta sıvılaştırılır
ve bombalarda saklanır.
Kalsiyum hipoklorür Ca(OCl)2 70
Sodyum hipoklorür NaOCl 4,5-16 sadece çözeltisi bulunur
Kireç kaymağı CaClOCl 35 saklamakla klor
miktarı azalır.
Organik kloraminler NCl2 Çok dayanıklı ve
kolay taşınırlar
Sudaki mikropları öldüren HOCl (hipokloröz asit) molekülüdür. Yukarıdaki bileşiklerden oluşan HOCl formu ne kadar yüksekse etkisi de o derece artar. İlgili reaksiyonlar:
Cl2 + H2O → HOCl + HCl hidroliz reaksiyonu
HOCl H+ + OCl-
pH =4 te HOCl maksimumdur. pH=10 da OCl- maksimumdur.
Sıvı klor suya özel aletlerle verilir. Cl2 çok zehirli bir gaz olup havada 40-60 ppm lik maruz kalmada 1-2 dakika da ölümle sonuçlanır. Renk giderici, ağartıcı ve metaller için korroziftir. Az miktarlardaki sular için Cl2 yerine bileşikleri kullanılır.
Suya eklenen Cl2 veya bileşiklerinden oluşan HOCl ve OCl- sudaki organik madde ve diğer indirgenlerle reaksiyona girerek harcanır (Arslan payı). Bu nedenle böyle reaksiyonlarla indirgenmemiş kklora residual (artık) klor denir.
Suda NH3 veya tuzları varsa şu reaksiyonlar olur.
HOCl + NH3 → NH2Cl + H2O
NH2Cl + HOCl → NHCl2 +H2O
NHCl2 + HOCl → NCl3 + H2O
İyi bir dezenfeksiyon için serbest artık klorün 0,2 ppm in altına düşmemesi gerekir. Dezenfeksiyonu etkileyen faktörler: