Sual dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşması Si­ya­si xə­ri­tə

Fay­da­lı qa­zın­tı­lar. mi­ne­ral sər­vət­lər­lə zən­gin­dir. də­mir fi­li­zi, man­qan və xro­mit fi­liz­lə­ri­, Bok­sit, sink, ti­tan.Mi­ka, qra­fit, ba­rıt, be­ril­li­ya dün­ya əhə­miy­yət­li­dir.

Də­mir fi­li­zi­nin əsas ya­taq­la­rı Çxo­ta – Naq­pur yay­la­­sın­da­,Cə­nu­bi Hin­dis­tan­da. Man­qan fi­li­zi eh­ti­ya­tı­na gö­rə dün­ya­da qa­baq­cıl yer­lər­dən bi­ri­ni tu­tur. Qa­ra me­tal­lur­gi­ya xam­ma­lı həm də ix­ra­cat əhə­miy­yət­li­dir. Öl­kə­də al­maz və di­gər qiy­mət­li mi­ne­ral ya­taq­la­rı da var­dır.

Ener­ge­ti­ka sə­na­ye­sin­də kö­mür üs­tün­lük təş­kil edir. Eh­ti­­ya­tı­na gö­rə in­ki­şaf­da olan öl­kə­lər ara­sın­da Çin­dən ge­ri qa­lır. Əsas kö­mür ya­taq­la­rı öl­kə­nin şi­mal-şər­qin­də Da­­mo­dar, Son, Ma­xa­na­di çay­la­rı­nın va­di­lə­rin­də. Koks­­la­şan kö­mü­r- Da­mo­dar ça­yı va­di­sin­də­. neft sər­və­ti ilə zə­if tə­min olun­muş­dur. neft ya­taq­la­rı As­sam və Qu­ca­rat­da­. Ya­na­caq eh­ti­ya­tı ki­mi Cə­nu­bi Hin­dis­tan sa­hil­lə­rin­də- to­ri­um və Çxo­ta – Naq­pur yay­la­sın­da­kı-uran ya­taq­la­rın­dan is­ti­fa­­də edi­lir. Nü­və ener­ji­si­nin xam­mal po­ten­sia­lı öl­kə­nin bü­tün növ ener­ji eh­ti­yat­la­rı­nın cə­min­dən ar­tıq­dır.

İq­lim. tə­biə­ti­nin mü­hüm xü­su­siy­yət­lə­rin­dən bi­ri onun əra­zi­si­nin xey­li his­sə­si­nin is­ti iq­lim qur­şa­ğın­da tro­pik və su­bek­va­to­ri­al zo­na­lar­da yer­ləş­mə­si­dir. əra­zi­ mus­son sir­kul­ya­si­ya­sı tə­si­rindədir. Öl­kə­də so­yuq, is­ti və yağ­mur­lu möv­süm ay­rı­lır. İs­ti dövr­də gün­düz­lər + 50°C, ge­cə­lər + 35°C. İyun ayın­da is­ti və qu­raq­lıq mak­si­mum həd­də ça­tır. Tez -tez daş­qın­la­ra sə­bəb olan yay cə­nub-qərb mus­son­la­rı (iyun-sent­yabr) qu­ru şi­mal-şərq qış mus­son­la­rı ilə əvəz olu­nur. İs­ti döv­rün yağ­mur­lu dövr ilə əvəz olun­ma­sı öl­kə­nin cə­nu­bun­da may ayı­na tə­sa­düf edir­sə, di­gər ra­yon­lar­da iyun ayın­da olur. Ya­ğın­tı­la­rın möv­sü­mi­li­yi kənd tə­sər­rü­fa­tı iş­lə­ri­nin apa­rıl­ma­sı­nı mü­əy­yən edir. Tem­pe­ra­tur re­ji­mi müx­tə­lif növ bit­ki­lə­rin be­cə­ril­mə­si, ge­niş əra­zi­lər­də 2-3 də­fə məh­sul əl­də olun­ma­sı­na im­kan ver­sə də, sü­ni su­var­ma ol­ma­dan bu­na na­il ol­maq çə­tin­dir. Yay mus­son­la­rı­nın tə­si­ri al­tın­da olan əra­zi­lə­rə il­də 2000 mm ya­ğın­tı, De­kan yay­la­sı­ 500-1000 mm, Şi­mal-Qər­bi Hin­dis­ta­nın bə­zi ra­yon­la­rı­na isə 250 mm ya­ğın­tı dü­şür.