Sual dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşması Si­ya­si xə­ri­tə

Dövlət quruluşu konstitutsiyalı monarxiyadır. 1975-ci ildən konstitutsiya fəaliyyət göstərir. Dövlət başçısı kraldır. O İsveç dövlətinin və millətinin simvolu kimi tanınır. Qanunverici orqan riqstaq ( parlament), qanunverici hakimiyyət Baş nazirin rəhbərlik etdiyi hökumət. İnzibati ərazi cəhətdən 21 lenə (əyalət) bölünür.

Əhalisi 2000-ci ildə 9 mln catmışdır. Təbii artım aşağı səviyyədədir. Orta ömür müddəti 79-83, əhalinin milli tərkibi yekcins. 87% isveçlilərdir. Milli azlıq təşkil edənlər fin, saamilər yaşayır. 1,8 mln.nəfər immiqrant yaşayır. 5% müsəlmandır. Əksəriyyəti yuqoslaviya, Türkiyə, İrandan gələndir. Dövlət dili German dil qrupuna aid edilən İsveç dilidir. Əhalinin əksəriyyəti prodestdantlardır. Əhalinin 76% ticarətdə, bank, sığorta, maarif, səhiyyə diger xidmət sahələrində çalışır, fəal əhalinin 23% sənaye, 1% k/t çalışır. Əhalinin həyat səviyyəsi yüksək olan dövlətdir. Ölkədə sosial müdafiə sistemi fəaliyyət göstərir, uşaqlara 16 yaşa qədər pul yardımı verilir. Mənzil üçün borc təqdim olunur. Əmək qabiliyyətli əhali 5 mln nəfər. İşsizlik aşağı səviyyədədir. 1820-1930-cu illərdə əhali ABŞ-a , Kanadaya köçüb. Əhalinin orta sıxlığı 20 nəfərdir. Əhali qeyri bərabər yerləşir. 85% mərkəz və cənubda yerləşir.

İqtisadiyyatı. İnkişaf etmiş dövlətdir. Təbii zənginliyinə şam meşələri dəmir əlvan metal filizləri hidroenerji resursları ilə zənginliyidir. İsveç dəmir filizi, meşə materialları, selluloz kağız keyfiyyətli polad istehsalına və ixracina görə dünyada qabaqcıl ölkələrdəndir.sənayenin yüksək dərəcədə ixtisaslaşmasıdır. Məhsulun 50%-i ixracata yönəlmişdir.ÜDM 70% xidmət, 23% sənaye, 1% k/t payına düşür. İqtisadiyyatda şəxsi kapital hakim movqe tutur. İsvec iqtisadiyyatının əsasını sənaye t/e. ÜMM 30% sənayenin payına düşür. Başlıca sənaye sahəsindən m/q sellüloz-kağız, tikinti materialları, telekommunikasiyadır. Adambaşına düşən enerji istehsalına görə qabaqcıl yer tutur. Meşə materiallarının istehsalına görə birincidir. Elektrik enerjisi təlabatının 4/1-ni təmin edir. Enerjinin 44% SES, 47% AES, 1% külək, qalanı torf, yanacağın payına düşür. Qalanını idxal olunan maye yanacaqla ödəyir. M/q-nın sahədən gəmi avtomobil, təyyarə elektrik hesablayıcı maşınları istehsal edir. Bu sahələr bir neçə şirkətin əlində təmərküzləşmişdir. Elektrotexnika ASEA, “Eriksson”, “Şkaniya” polad istehsalında “Faqersta”, sellüloz-kağız- “Şvenska-Sellüloz” “My-ok-Dumşyo” “Billeryud” şirkətləri başlıca rol oynayır. Bu şirkətlər xarici ölkələrin ucuz xammal işçi qüvvəsindən istifadə etməklə öz şirkətini yaratmış həmin ölkələrin bazarlarına daxil olmuşdur.

K/t . İsveç iqtisadiyyatında k/t o qədər də böyük rol oynamır. Ərazisinin 8% k/t məqsədləri üçün istisadə edilir. İqtisadi cəhətdən fəal əhalinin 3% bu sahədə çalışır. Yüksək məhsuldarlıq sahəsindən əhalinin k/t məhsullarına olan təlabatının 80% ödəyir. K/t-da heyvandarlıq əkinçiliyə görə yaxşı inkişaf etmişdir. K/t məhsullarının dəyərinin 70%-dən çoxu ətlik-südlük istiqamətli heyvandarlığın payına düşür. İri buynuzlu maldarlıq, donuzçuluq şəhərətrafı quşçuluq inkişaf etmişdir.