Sual dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşması Si­ya­si xə­ri­tə

ye­yin­ti sə­na­ye­sin­də çəl­tik­tə­miz­lə­mə və un is­teh­sa­lı məh­sul­la­rı həc­mi­nə gö­rə dün­ya­da li­der­dir. Çay, tü­tün, pi­və is­teh­sa­lı­na gö­rə də dün­ya­da apa­rı­cı möv­qe tu­tur.

Çin­də güc­lü hər­bi sə­na­ye ya­ra­dıl­mış­dır. Ra­ket-nü­və si­la­hı is­teh­sal edi­lir, kos­mik proq­ram­lar iş­lə­ni­lir.

SUAL 60. ABŞ-nın coğrafi mövqeyi, təbiətinin xüsusiyyətləri

Cog­ra­fi möv­qe. Şi­ma­li Ame­ri­ka ma­te­ri­ki­nin mər­kəz və şi­­mal-qərb his­sə­sin­də yer­ləş­miş ABŞ əra­zi­si­nin bö­yük­lü­yü­nə (9,8 mln. kv.km) gö­rə Ru­si­ya, Ka­na­da və Çin­dən son­ra dün­ya­nın dör­dün­cü, əha­li­si­nin sa­yı­na gö­rə isə (331,4 mln., 2019) Çin və Hin­dis­tan­dan son­ra üçün­cü ye­ri tu­tur. Pu­er­to-Ri­ko, Ka­rib də­ni­zin­də­ki Vir­cin­ya ada­la­rı, Okea­ni­ya­da yer­ləş­miş Qu­am, Şər­qi Sa­moa ada­la­rı ABŞ-ın mül­kü he­sab olu­nur. Sa­kit oke­an­da yer­ləş­miş Ma­ri­an, Mar­şal və Ka­ro­li­na ada­la­rı­nın əhə­miy­yət­li his­sə­si­nə nə­za­rət edir. ABŞ-ın əra­zi­si üç his­sə­dən iba­rət­dir:

1.Əsas his­sə şi­mal­da Ka­na­da, cə­nub­da isə Mek­si­ka ilə həm­sər­həd­dir. Şərq­də və cə­nub-şərq­də At­lan­tik okea­nı­nın, qərb­də Sa­kit okea­nın su­la­rı ilə əha­tə olu­nur. Öl­kə­nin 50 şta­tın­dan 48-i əsas his­sə­də yer­ləş­miş­dir.

ABŞ-ın iki oke­an ara­sın­da yer­ləş­mə­si onun iq­ti­sa­di coğ­ra­fi möv­qe­yi­nin üs­tün­lü­yü­dür. Oke­an­lar ilə əha­tə olun­ma­sı onun də­niz­lə­rə çı­xı­şı olan öl­kə­lər­lə ti­ca­rət əla­qə­lə­ri­ni və baş­qa mü­na­si­bət­lə­ri­ni asan­laş­dı­rır.

2.Al­yas­ka ya­rı­ma­da­sı ma­te­ri­ki­nin şi­mal-qərb his­sə­si­ni tu­tur. Ya­rı­ma­da­nın ya­xın­lı­ğın­da yer­lə­şən ada­lar, Ale­ut ada­la­rı Al­yas­ka­ya aiddir. Bu­ra­dan əsas əra­zi­yə qə­dər ən ya­xın mə­sa­fə 600 km-dir. Al­yas­ka 1959-cu il­də ştat sta­tu­su əl­də et­miş və 49-cu ştat ol­muş­dur.

3.Ha­vay ada­la­rı Sa­kit oke­an­da yer­ləş­miş bu his­sə əsas his­sə­dən 3500 km ara­lı­dır. 1959-cu il­də ştat sta­tu­su əl­də edə­rək, öl­kə­nin 50-ci şta­tı ol­muş­dur. ABŞ-ın Sa­kit oke­an­da ən bö­yük hər­bi də­niz ba­za­sı olan Perl-Har­ber Ha­vay ada­la­rın­da­dır.