Suleyman-m teze qxd

Çahşma 
29. Mətni oxuyun, onun monoloji, yoxsa dialoji nitqə 
aid olduğunu müəyyənləşdirin. Dialoji nitqdirsə dialoq formasını 
göstərin: 
SZ 

---

.... Hə, yadıma düşdü, günlərin bir günü onun oğlu Bahəddin 
gəlmişdi bizə, yəni Bakıya; bir ay qaldı bizdə. İstəiyrdi ki, 
hərbi-komandirlik məktəbinə daxil olsun... Və bir gün Bahəddin mənə 
nə desə yaxşıdır? 
-Nə? 
-
Deyim? 
-
De da bə? Hələ durubsan? 
-
Yaxşı deyirəm, üstümə qışqırma... Hə, dedi ki, pul lazımdır, beş 
yüz dollar... Dedim ki, məndə dollar nədir, heç milli pul da yoxdur, 
qəpiyə güllə atıram, maaşı hələ dörd gündən sonra alacağam... 
Bundan sonra Bahəddin məndən incidi, sabahısı günü gedib təyyarəyə 
bilet aldı və kəndə yola düşdü; ancaq evdən çıxanda "sağ olun" demək 
əvəzinə başladı ki; 
-
Sən də alimsən? Böyük bir yerdə dərs deyirsən, pul xəzəl 
kimi....İstəsən bir ilin içində oğlanlannm hərəsinə bir ev alarsan, al 
da?! 
-
Nə? Haradan? Kimdən? 
-
Rüşvətlə! Evində pendir-çörəkdən və çaydan savayı heç nəyin 
yoxdur... 
... Qərəz, nə başınızı ağrıdım. Yenə kəndə getmişdim. Çayxanada 
şahmat oynayırdım. Qəfildən bir əl uzandı və fiqurlan qarışdırdı. 
Baxdıq ki, kim? 
-
Ə, kim? 
-
Daha Cəlil kişidən başqa kim olar bu "mədəniyyətin" sahibi? 
Hə, qardaş. Cəlil başladı nə başladı: 
-
Səninki Bakıda kitab, kənddə şahmat olsun! Daha sözüm 
yoxdur, heç demirsən Cəlil acından öldü, qaldı? Arpası - samanı, 
muşqurdu var, yoxsa, yox? 
-
Allah səni bu kəndə, bu camaata çox görməsin... Allahdan bir 
arzum var! 
-
Arzun nədir ki? 
-
Arzum budur ki, Allah mənim ömrümdən kəsib sənin ömrünə 
çalasm ki, kəndimizi gələcəyə tanıda biləsən... 
Mən dərhal dedim; 
S3 

---

- Yenə axmaq-axmaq danışırsan ha, mənə axmaq adamın ömrü 
lazım deyil... 
Əlqərəz, Cəlil məndən dönə-dönə üzr istədi, qanmadığını, başını 
daşa döydüyünü dedi və bildirdi ki, səhv edir, sözü bir az köntöy 
çıxıbdır... Mən də onu bağışladım, əlacım yox idi... Axı mən 
müəlliməm. Çox belə qanmazları bağışlayıb müəllimlər... (Şamil 
Zaman, Qarabağları tərənnüm edirəm, səh. 120) 
Çalışma 30. 
Pyesi 
oxuyun, dialoji nitqin xüsusiyyətlərini deyin, mikrodialoq haqqında 
fikirlərinizi izah edin: 
Təbrizdə, yoxsul Musanın evi, Nəbi yaralıdır. Yataqda 
uzanmışdır. (Qapı döyülür. Qasım dayı kiçik səbətdə Nəbiyə üzüm 
gətirir). 
Nəbi: - Aha, Qasım dayı, xoş gördük səni.