Süleyman sani axundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

Milli Kitabxana

31

H a c ı M u r a d. Pulsuz-zadsız, dünən bəy özü belə buyururdu.

Ə l i q u l u. Bəli, məvacibim Məhərrəm bəydən çatacaqdır.

H a c ı M u r a d. De görüm, yeməkdə pərgarsan ya yox?

Ə l i q u l u.  Xeyr,  ağa,  çox  kəmxörəyəm.  Bir neçə xurma ilə dolanmış

adamam.

H a c ı  M u r a d.  Çox  yaxşı. Mənim  çox  yeyən  adamdan  acığım  gəlir,  çünki

adamın gərək heyvandan fərqi olsun. O da ancaq az yeməklə olar. İndi de görüm,

əlin-zadın təmizdirmi?..

Ə l i  q  u l u.  Ağa,  bəndə uşaqlıqdan  böyüklər  evində tərbiyə almışdır.  Üst-

başım həmişə təmiz olar.

H a c ı M u r a d. O mənada demirəm. Yəni oğurluq-zad əlindən gələrmi?

Ə l i  q  u l u. Ağa, əlhəmdüllah,  mən  müsəlmanam,  müsəlman  olan  şəxs  də

oğurluq edərmi?

H a c ı M u r a d. Bəs onda bizim Quludan xəbərin yoxdur. İndi qulaq as, gör

işin nə olacaqdır. Bu otağı ki, görürsən, buraya səndən başqa qeyri nökər, qulluqçu

girməyəcəkdir.  Ocaqları qalamaq,  samovarı qoymaq,  nahar  bişirmək,  bunların

hamısı sənin işindir. Xülasə, qulluğuna baxaram, yaxşı olsan evimin hər ixtiyarını

sənə verəcəyəm.

Ə l i q u l u. Ümidvaram ki, can-dillə qulluq edib əmrinizi yerinə yetirəm.

H a c ı M u r a d. Adın nədir? Özün haralısan?

Ə l i q u l u. H a c ı M u r a d. Adım Əliquludur, özüm də Tehran əhliyəm.

H a c ı M u r a d. Səni bu şəhərdə tanıyan varmı?

Ə l i q u l u. Xeyr, buraya iki həftədir ki, gəlmişəm və Məhərrəm bəydən başqa

heç kəsi tanımıram.

H a c ı M u r a d. Çox əcəb. Bu gündən sən öz işində ol. (Çağırır.) Qulu! Qulu!

Qulu daxil olur.

Q u l u. Nə buyurursan, ağa?

H a c ı  M u r a d. Qulu,  bu  gündən  sənin  ev  işinə qarışacağın olmayacaqdır.

Onların  hamısını Əliqulu  görəcəkdir.  Sənin  işin  su  daşımaq,  bağçanı  sulamaq,

həyəti  süpürmək,  bazara  getmək  olacaqdır.  Xülasə,  bayır  işi  sənnəndir,  ev  işi  ilə

Əliqulu məşğul olacaqdır. Daha bundan

---

Milli Kitabxana

32

sonra qab-qacaq ilə, qənd-çay ilə, pendir-çörəklə,  mətbəxlə bilmərrə işin olmasın,

qandın, ya yox?

Q u l u. Bəli, ağa, qandım.

H a c ı  M u r a d.  Elə deyirsən  ki,  başa  düşdüm,  amma  işi  tutanda  tərsinə

edirsən. Təkrar et görüm, nə edəcəksən?

Q u l u. Məsələn, elə ki, gördüm it girib içəri çörəyi yeyir, gərək gedib Əliqulu

əmini tapam gəlsin onu qovsun. Ya da ocaqda süd daşır...

H a c ı  M u r a d. Dayan,  kafir  oğlu  kafir.  Demədimmi  ki,  hər  şeyi  tərsinə

anlayırsan. A məsəl gətirən köpək, bunu bir balaca uşaq da başa düşər ki, gördün it

çörəyi yeyir, qov getsin. Burada nə Əliqulu, nə Vəliqulu. Daha nə?

Q u l u. Məsələn,  elə ki,  gördüm  oğru  evə girib  sandıqları  yarır,  gərək  gedib

Əliqulu əmini durquzam ki, gəlib onu tüfəngləsin.

H a c ı M u r a d. De eşit, a kişi, yeddi ildir ki, bu höcət ayını saxlayıram. Gör

mənim  səbrim Əyyub  peyğəmbərin  səbrindən  artıqdımı,  daha  sənə nə deyim?

Axırda  o  misal  gətirdiyin  oğru  özün  olacaqsan.  Get  şələ-şüləni  yığışdır,  bundan

sonra bir saat da səni burada saxlamaram. Niyə dayanıbsan?

Q u l u. Ağa, getməyə hazıram. Ancaq bu neçə ildə mənə qəpik də verməmisən.

Haqqımı ver, baş üstə, gedim.

H a c ı M u r a d. Sənə nə verəcəyəm. Heç bir qara qəpik də vərməli deyiləm.

Haqqın tamamilə sənə çatıbdır. Əslinə baxsan, sən mənə borclusan.

Q u l u. Bəli, müftə qulluq etdiyimiz bəs olmadı, hələ borclu da çıxdıq. İndi ki,

belə oldu, ya sən and iç əl çəkim, ya mən and içim haqqımı ver.

H a c ı M u r a d. İndi də saqqalımın ağ vaxtında durub sənə and içəcəyəm. İtil

cəhənnəmə. Yoxsa durub səni qolu bağlı qazamata göndərərəm.

Q  u l u. (çıxarkən).  Hacı  Murad,  xüdahafiz.  Sənə göstərərəm  mənə Qulu

deyərlər. (Çıxır.)

H a c ı  M u r a d. Axırı  zalım  oğlunun əlindən  qurtardım.  Kişi, məni  təngə

gətirmişdi.  Özün  görürdün  ki,  mənə nə tövr  cavab verirdi.  İndi  dur  get  mətbəxə,

çay-zad  hazırla  və özün  də hər  şeydə qənaət  gözlə.  Hər  vaxt  çay-qənd  lazım  olsa

gələrsən özüm verərəm. (Əliqulu gedir.) Hər əsərindən düz adama oxşayır. Amma

yenə insanı tanımaq olmaz.

---