Süleyman sani axundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 3,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Milli Kitabxana
73 Ə m i r a s l a n a ğ a. İrəli gəliniz! Qulaq asınız. Bax bu gündən bəy, xan, ağa, nökər, qulluqçu aradan götürülür. İndi cümləmiz bərabər olduq. Daha siz ilə məndə heç fərq yoxdur. Buyurunuz, əyləşiniz. Biz bəylər ilə söhbət ediniz. Yeyiniz, içiniz, kef ediniz. Niyə dayanmısınız? Oturunuz (xidmətçilər durduqları yerdə diz üstə
Ə h m ə d. Ağa, mən ona cürət edə bilmərəm. Məni başına çevir, azad et. Mən ağaların hüzurunda necə əyləşim? S ə n ə m (ağlar səslə). Ağa, məni o qırmancın ilə döy, amma bu işə əmr etmə. Ə m i r a s l a n a ğ a. (əlini xidmətçilərə tərəf uzadaraq). Bu dilsiz-ağızsız heyvanlardanmı hökumət qurulacaqdır? Deyirəm dünya dəli olub, mənə inanmırsınız. (Ayağını yerə çırpır.) Durun! Sürünün! Xidmətçilər qaçırlar. Bir qədər sükutdan sonra. Ə d i l b ə y. Sizin bu imtahanınız mənə bir şey vermədi. Əmiraslan ağa, siz kəndli, işçi, yoxsul kütləsi ilə heç bir zaman oturub-durmamısınız, ona görə də təcrübəniz yoxdur. Qırmızı Ordu Bakıdan bu tərəfə yürüş edərsə, etməsinə də şübhə yoxdur, çünki Azərbaycan bir Bakıdan ibarət deyil, o vaxtı indi hüzurunuzda qoyun kimi diz üstə çökən xidmətçi əhmədlər, səmədlər, səfərlər və qeyriləri bolşevik tərəfinə keçib sizə düşmən olacaqlar; çünki sizin zülmünüzdən xilas olmaq yolu yalnız odur. Mənfəətləri də oradadır. Ə m i r a s l a n a ğ a. Heç vaxt! Kəndlilər bolşevik tərəfinə keçməzlər. Sübutum on səkkizinci il. Ə d i l b ə y. O başqa zaman və başqa hal idi. İndini onunla müqayisə etmə, yeni hökumətə tabe olmaqdan başqa yol yoxdur. Ə m i r a s l a n a ğ a. Heç vaxt! Onları Kürdən bu tərəfə keçməyə qoymarıq. Gürcüstan və Ermənistanı da unutma. Ə d i l b ə y. Baxarıq. Çıxır, bəylər məyus, başlarını aşağı salıb sükuta gedirlər. Ə m i r a s l a n a ğ a. Nə sükuta getmişsiniz. Yoxsa gopçu Ədilin sözündən xofa düşmüsünüz?
Milli Kitabxana 74 H e y d ə r b ə y. Xofa düşməyə haqqımız var, çünki Şura hökumətinin qanununda torpaq kəndlinindir. Ə m i r a s l a n a ğ a. O niyə? Yer kəndlinin dədəsindən qalıb, ya babasından? Bu torpaqların üstündə babalarımız su yerinə qan axıtmışlar. Onun bir addımını kimsəyə vermərəm. M u x t a r b ə y. Şura hökumətinin qanunda nəinki torpaq, heç xüsusi mal- mülk yoxdur. Ə m i r a s l a n a ğ a. Deməli, bu ev də mənim deyil? M u x t a r b ə y. Bəli. Ə m i r a s l a n a ğ a. Daha kifayətdir. Bəs beləmi hökumətə tabe olmaq istəyirsiniz. Mülkümüzü, ev-eşiyimizi alıb özümüzü də Rusiya mülkədarları kimi güllə qabağına qoyub tələf etdikdə bizə nə yol qalır? Tabe olmaqmı? M e h r ə l i b ə y. Xeyr, mən bu ana kimi şərəflə yaşamışam. İndi də lazım gələrsə, qeyrətlə ölərəm. Ə m i r a s l a n a ğ a. Qəhrəman bəyin nəvəsindən başqa cavab gözləmək olmazdı. Siz necə? M u x t a r b ə y, S ə l i m b ə y, H e y d ə r b ə y. Bizdə bu fikirdəyik. Ə m i r a s l a n a ğ a. Sağ olunuz! Ümidvaramki, sizlərin köməkliyi ilə babalarımızın yurdunu düşməndən müdafiə edə billəm. Qırmızı Ordudan əsla xof etməyin. O, nizami qoşun deyil, əlsiz-ayaqsız, aciz, kasıb-kusublardan toplanmış dəstədir. Bizim igid dəliqanlıların müqabilində əsla durmazlar, fəqət səy və qeyrət lazımdır. Siz bu gündən işə şüru ediniz. Dəstələr toplayınız, ləvazimat cəm ediniz. Kəndliləri hər vasitə ilə olmuş-olursa öz tərəfinizə çəkiniz. Onları bolşeviklərin vəhşiliyi ilə qorxudunuz. Deyiniz ki, bolşeviklər dini, məzhəbi, şəriəti aradan götürürlər. Nigahı ortadan qaldırıb, arvadlar hamıya məxsus olur. Ruhaniləri, ticarət əhlini köməyə çağırınız. Bu halda Hacı İmamqulu və Molla Sadıq daxil olurlar. H a c ı İ m a m q u l u, M o l l a S a d ı q. Salaməleyküm. Ə m i r a s l a n a ğ a. Əleyküməssalam. Buyurunuz əyləşiniz. Yaxşı vaxtda gəlmişsiniz. H a c ı İ m a m q u l u. Əmiraslan ağa, Bakıdan gələn xəbər səhihdirmi? Ə m i r a s l a n a ğ a. Hansı xəbər, hacı? H a c ı İ m a m q u l u. Bolşeviklərin Bakını almaq xəbəri.
|