Süleyman sani axundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

Nadir Vəlixanov

---

Milli Kitabxana

13

---

Milli Kitabxana

14

---

Milli Kitabxana

15

TAMAHKAR

Beş pərdəli məzhəkə

İŞTİRAK EDƏNLƏR:

H a c ı M u r a d - 60 yaşında.

İ m r a n - 25 yaşında.

G ü l z a r – Hacı Muradın qızı, 18 yaşında.

M ə h ə r r ə m b ə y - 55 yaşında, xəsis bir mülkədar.

H a c ı S a l e h - 48 yaşında, tacir.

Ş ə r ə f x a n ı m - Hacı Muradın həmşirəsi

1

.

Ə h m ə d - Şərəfin oğlu, 10 yaşında.

N a b a t - Hacı Muradın xidmətçisi, 25 yaşında.

Q u l u - Hacı Muradın nökəri.

Ə l i q u l u - Məhərrəm bəyin sabiq nökəri.

Q u r b a n

Qulunun yoldaşları.

N i y a z

BİRİNCİ PƏRDƏ

Hacı  Muradın  otağı. İki  qapısı  və iki pəncərəsi  var.  Otaq  fərşlə döşənmiş.  Sol  tərəfdə

Hacı Muradın paltarı, sağ tərəfdə pul və cavahir sandıqları qoyulmuş. Qapı tərəfdə bir dolab.

Yanında bir əl ağacı. Pərdə açıldıqda Qulu otağı süpürərək öz-özünə söylənir.

Q u l u.  Deyən gərək,  a  qoca  kaftar,  bu pulları  kimə yığırsan,  niyə yemirsən?

Arvadın  yox,  oğlun  yox,  bir qızın  var,  o  da  bu  gün-sabah  çıxıb  allah  bəndəsinin

birinə gedər. Yenidən evlənməyə ömrün yox; çünki yaşın altmışdan ötmüşdür. Bəs

bu pulları kimə yığırsan? Adam pulu qazanar ya bu dünya üçün, ya axirət üçün. Bu

dünyada  yeyər, içər, aşna-dosta xərclər,  kef edər.  Axirət  üçün də məscid-mədrəsə

tikdirər,  fağıra  pul verər,  yetimə paltar  alıb  qarnını  doydurar.  Amma  bu  zalım

oğlunda  bunların  heç  biri  yoxdur.  Nə deyim,  allahın  sirrinə təəccüb  qalmalıdır...

Pulu götürüb belə xəsisə verir ki, sandığa doldurub

Bacısı

---

Milli Kitabxana

16

gecə-gündüz  keşiyini  çəkir  və mənim  kimi  bazburudlu  oğlanı  da  ona  nökər  edir,

yəni  belə malınyeməzin  malını  yemək  haramdır?  Vallahi,  mənə görə halaldan  da

halaldır.  Ancaq  açarları əlimə sala  bilmirəm  və özü  də nə duyursa,  məni  otağına

qoymur.  İndi  gəlib  məni  burada  görsə həşirimi  qatacaqdır.  (Pəncərədən  baxır.)

Odur, gəlir, dədəmin evi yıxıldı.

Süpürgəni yerə atıb tez qaçır, Hacı Murad o biri qapıdan daxil olur.

H a c ı M u r a d. Bu süpürgə burada nə gəzir? Yoxsa  yenə zalım oğlu Qulu

burada imiş. Qulu! Qulu! Kar olsan. Nabat! Nabat!..

Nabat daxil olur.

N a b a t. Nə buyurursan, ağa?

H a c ı M u r a d. Qulu haradadır? Bu süpürgə burada nə gəzir?

N a b a t. Qulu indicə əlində süpürgə buraya girdi.

H a c ı M u r a d. Kafir uşaqları kafir, min dəfə demişəm ki, mənim otağıma, ta

özüm çağırmasam girməyəsiniz. Sizin əlinizdən rahat bayıra da çıxa bilmirəm. Bəs

Qulunun özü haradadır?

N a b a t. Ağa, bilmirəm.

H a c ı M u r a d.  Get  bu  saat  harada  isə tap  buraya  göndər.  (Nabat  gedir.)

Axırı bu zalım oğlu Qulu mənim başıma bir iş gətirəcəkdir. Murdar oğlunu görmək

istəmirəm. Üzündən-gözündən oğurluq yağır. (Qulu daxil olur.) Qulu, harada idin?

Səni çağırıram heç səs də vermirsən.

Q u l u. Ağa, bağçada çarhovuza su buraxmışdım.

H a c ı M u r a d.Bu süpürgə burada nə gəzir?

Q u l u.  Ağa,  gəldim,  səndən  izin  alıb  evi  süpürəm,  gördüm  evdə yoxsan,

çıxdım. Özün buyurubsan ki, izinsiz sənin otağına girməyim.

H a c ı M u r a d. Yaxşı, itil get. (Qulu çıxır.) Durum sandığı yoxlayım. Yoxsa

Quluya  etibar  eləmək  olmaz.  Xoş  o adamın halına  ki,  pulu əlçatmaz  və möhkəm

yerdədir.  O  gün  də Məhərrəm  bəy  deyir  ki,  mən  pullarımı  bangə verirəm.  A  kişi,

adam  da  gözü  görə-görə pullarını  özgəyə verərmi?  Bu  dünya  elə dünyadır  ki,

adama  bir  qəpik  də etibar  etmək  olmaz.  Yaxşı,  birdən  o  bangdə pullar  itdi,  ya

vermədilər,  onda  mən  kimdən  alım?  Yox,  səfih  işdir.  (Papağının  içindən əsgiyə