Sumqayit döVLƏt universiteti

8.PMK-nın konnektorları (merkerləri)

PMK-nın tipindən asılı olaraq onun tərkibinə aşağıdakı funksional elementlərin hamısı və ya bəziləri və onların kontaktları daxil ola bilər:

-diskret girişlər-ikilik siqnalı daxil etmək üçündür.(İ);-diskret çıxışlar (Q);-konnektorlar (merker –M);-taymerlər (T);-sayğaclar (C);- keçidlər (:);-komparatorlar (A);-həftəlik(H) və illik(Y) saatlar.

Mötərizədə uyğun funksional elementlərin və onların kon­takt­larının proqram­laşdırma zamanı istifadə olunan hərfi işa­rələri verilmişdir.

Konnektorlar köməkçi element olub, müxtəlif məqsəd­lər üçün istifadə edilir. Konnektorlara mMn kimi müraciət edilir. Bütün işarələr və konnektorların iş prinsipi diskret çıxışlarda olduğu kimidir. Lakin, diskret çıxışlardan fərqli olaraq konnektorlar obyektə idarəedici təsir verməyib, yal­nız öz kontaktlarını idarə edir.Çox müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunur.

Konnketorların istifadə edilməsi nümunələri:

1. Ardıcıl kontaktlar bir sətrə yerləşmədikdə: məlum olduğu kimi bir sətirdə maksimum 3 kontakt yerləşə bilər. Əgər tələb olunan kontaktların sayı 3-dən çox olarsa, onda onların üçü bir konnektorla əvəz edilb di­gər­ləri ilə bir sətirdə həmin konnektorun na kontaktı istifadə edilir. Fərz edək ki, [Q1=İ1*İ2*İ3*İ4 məntiqi ifadəsi realizasiya olunmalıdır. Göründüyü kimi ardıcıl kontaktların sayı dörd­dür. Odur ki, həmin ifadəni

[M1=İ1*İ2*İ3 və ya [M1=İ1*İ2

[Q1=M1*İ4 [Q1=M1*İ3*İ4

sistemlərindən biri ilə realizə etmək lazımdır;

2. Proqramın eyni bir hissəsi bir neçə yerdə təkrar olunduqda: Bu halda proq­ramın təkrarlanan hissəsi konnek­torla əvəz edilib, təkrarlanan yerlərdə isə həmin kon­nektorun na kontaktından istifadə edilir. Fərz edək ki,

[Q01=I01*I02*I03*I04

[Q02=I01*I02*I03+I04*I05

ifadələri realizə olunmalıdır və göründüyü kimi bu ifadələrdə I01*I02*I03 mən­tiqi hasili təkrarlanır. Odur ki, həmin tfadələri

[M01=I01*I02*I03

[Q01=M01*I04

[Q02=M01+I04*I05

sistemi ilə realizasiya etmək lazımdır (Şəkil 1).

Şəkil 1