T. C. Ankara üN Đ vers đ tes

4.3.4.2
 
Kesin Niyetle Talep; Planlı Đstek, Bir Şeyi Yapmaya Kararlılık                         
             Wollen,      öznedeki  bir  eylemi  gerçekleştirmedeki  kesin  niyeti  (feste  Absicht) 
ve  kesin  kararlılığı  (den  Entschluss  haben,  etwas  zu  tun)  anlatır.  Bu  eylemi 
gerçekleştiren  kişinin  bir  eylemi  gerçekleştirmedeki    planlı    isteğini,  bir  şeyi  yapma 
planının olduğunu (den Plan haben, etwas zu tun) belirtir.  
            1) Die Touristen wollen im Sommer in Antalya Urlaub machen, wie sie es   
                vorher geplant haben. 
               Turistler, önceden planladıkları gibi yazın Antalya’da tatil yapmak istiyor. 

---

 
211 
            Yukarıdaki    1)  nolu  cümlede    görüleceği    gibi    bu    anlamsal    kategori  
Türkçede  [iste-]  biçimbirimi  ile  ifade  edilir.  Ünlü  daralması  sonucu  [iste-],    [isti-] 
biçimine dönüşür. [-yor]: Şimdiki zaman biçimbirimi, ayrıca [Ø]: sıfır biçimbirimidir. 
Haber kipidir. [Niyetinde, kesin kararlı] sözcüksel birimleri de bu anlamı ifade eder.  
              
           2)  “Ich war mißtraurisch und wollte mich keineswegs   von  ihm meistern   
                 lassen.”  (HESSE,  2007: 82) 
               “Demian’a karşı bir güvensizlik vardı içimde, hiç de ondan akıl almaya 
                istekli değildim.”  (ŞĐPAL, 1989: 97) 
 
           Yukarıda  2)  nolu  Almanca  cümlede  [wollte]  kiplik  fiilinin  karşılığı,      [istekli 
değildim]  şeklinde  kodlanmıştır,  son  bölüm  için  [hiç  de  ondan  akıl  almayı 
istemiyordum.]  ya  da    [hiç  de  ondan  akıl  almaya  niyetim  yoktu.]  karşılıkları  da 
verilebilir.    Bu  cümlede  istek  kipliği  (volitiv)  anlamı  vardır.  Kararlı    bir  isteği 
anlatmaktadır.   
 
        3)  “Der Vogel kämpft sich aus dem Ei. Das Ei ist die Welt. Wer geboren  
 
               werden  will,  muß  eine Welt zerstören.” (HESSE, 2007: 87) 
 
              “Kuş yumurtadan çıkmaya savaşıyor. Yumurta dünyadır. Doğmak isteyen,  
               bir  dünyayı yok etmek zorundadır.” (ŞĐPAL, 1989: 102) 
         
           Yukarıdaki  Almanca  3)  nolu  metinde  geçen  [will]  ve  [muß]  kiplik  fiillerinin 
[isteyen]  ve  [zorundadır]  karşılıkları  verilmiştir.  [will]  kesin  bir  isteği  yansıtır. 

---

 
212 
[zorunda]  sözcüğünün  sonunda  yer  alan  “[-DĐr]  koşacı,    isimlere  sıfatlara  ve  çekimli 
fiillere gelir. Kesinlik ve ihtimal kavramları katar.” (ZÜLFĐKAR, 1991: 82) AKSAN’a 
(2009: 181)  göre ise “[-DĐr] koşacı, gereklilik kipine eklendiğinde gereklilik anlamını 
pekiştirerek    daha  kesin  ve  daha  ciddi  bir  anlam  sağlar.”  [-DĐr]  koşacı,  yukarıdaki 
metinde  de  zorunluluk  anlamını  pekiştirmiştir.  [muß]  bireysel  bir  zorunluluğu  ifade 
eder. Son bölümle ilgili alternatif karşılıklar  [yok etmelidir/ etmesi gerekir/ lâzımdır.] 
ş
eklinde verilebilir.