SONUÇ
Ekonomik, ekolojik olması, solunum sisteminin ısı ve nemliliğini koruyarak doğal
fizyolojiye yakın kalmasını sağlamak, postoperatif hipotermiyi önlemek gibi avantajları olan
düşük akımlı anestezi günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Düşük akımlı anestezi uygulamasında sevofluranın potansiyel nefrotoksik etkisinden
dolayı özel bir yeri vardır. Sevofluranın CO
2
absorbanları ile reaksiyona girmesi ile
haloalkenli parçalanma ürünleri oluşur. Bunlardan klinik öneme sahip olan Compound A’dır.
Çalışmamızı planlarken amacımız, düşük akımlı anestezi tekniğinde yeni volatil ajanlar
sevofluran ve desfluranı kullanarak nefrotoksisitelerini araştırmaktı. Çalışmamız süresince,
düşük akımlı anestezinin güvenli bir şekilde uygulanabilmesi için gerekli tüm
monitörizasyonu yaptık, yeterli özelliklere sahip anestezi cihazı kullandık.
Yarı-kapalı sistem kullanmamız, hastaların yaş ve anatomisine uygun entübasyon tüpü
tercih etmemiz ve kaçağın olmadığı devreler kullanarak ameliyathane ortamının kirliliğini en
aza indirdiğimizi düşünüyoruz.
Düşük akımlı anestezinin avantajları arasında olan solunum devresindeki ısı ve nemin
korunması, trakeabronşiyal iklimde iyileşme ile solunum yolunda ısı ve sıvı kaybını azaltır.
Çalışmamızda gaz iklimi açısından önemli olan sodalaym ısısını ve nemini
termohigrometre ile devamlı ölçtük. Sodalaym ısısındaki artışın, sevofluran ve desfluranın
absorban reaksiyonu sonucu ortaya çıkabileceğini, buna bağlı Compound A oluşumunun
artacağını ve nefrotoksisite riskinin olabileceğini araştırdık. Kan ve idrar üre, kreatinin
değerlerinde bir değişiklik olmaz iken idrar NAG (N-Acetyl-β-D-Glukosaminidase)
değerlerinde ekstübasyon sonrası sevofluran grubunda anlamlı derecede yükseklik bulduk.
NAG’ın idrarla atılımı, ilaç kaynaklı renal problemlerde duyarlı bir göstergedir. Preoperatif
ve 24.saat idrar NAG değerlerinin normal oluşunu, sevofluranın absorban etkileşimi ile geçici
renal hasar yapabileceği şeklinde yorumladık.
Sodalaym ısısını desfluran grubunda, sodalaym nemini ise sevofluran grubunda anlamlı
derecede yüksek bulduk. Arter kan gazı analizlerimizde istatistiksel ve klinik olarak
peroperatif ve postoperatif değerlerde anlamlı değişiklik olmadı. Ancak 1 lt/dk sonu arter kan
gazı analizimizde, desfluran grubunda P
a
CO
2
ve HCO
3
değerleri sevofluran grubuna göre
anlamlı derecede yüksek idi. Karbonmonoksit (CO), desfluran ile absorban reaksiyonu sonucu
oluşmaktadır. Karboksi Hb değerlendirme imkanımız olmaması nedeni ile karbonmonoksit
oluşumunu değerlendiremedik. Sodalaym ısısının desfluran grubundaki artışı, alınan kan gazı
81
analizleri olası absorban reaksiyonunu desteklemektedir. Sodalaym neminin ise sevofluran
grubunda artışının; trakeabronşiyal fizyoloji, per ve postoperatif ısı kaybı ve hipotermi
açısından önemli olduğu unutulmamalıdır.
Kan üre değerleri, preoperatif dönemde, sevofluran grubunda anlamlı derecede yüksek
bulunmakla birlikte klinik olarak normal değerler arasında idi (<40 mg/dl). Ekstübasyon
sonrası ve 24. saat kan üre değerleri arasında iki grup arasında anlamlı farklılık yoktu.
Ekspire edilen ajan değerleri, vaporizatör ayarının yüksek olması sebebi ile iki grup
arasında karşılaştırıldığında desfluran grubunda anlamlı derecede yüksekti.
Düşük akımlı anestezi uygulaması sırasında anestezi derinliğinin takibinin zor olduğu
bilinmektedir. Ekspiratuar ajan konsantrasyonu takibi ile birlikte hemodinamik parametreleri
de takip ettik. Takiplerimiz sırasında problem yaşamadık. 0,2mcg/kg/dk remifentanil
infüzyonu ile yeterli anestezi derinliğini sağladığımızı düşünüyoruz.
Solunum parametrelerimizde müdahele gerektirecek herhangi bir değişiklik ile
karşılaşmadık. Sevofluran grubunda kompliyans ve buna eşlik eden dakika volümlerinde
desfluran grubuna göre anlamlı derecede artış gözledik. 0,8-1 MAK değerinde kullandığımız
sevofluranın havayolu direncini azaltarak, kompliyans değerlerinde artış yaptığını buna bağlı
olarak dakika volümünün arttığını düşündük.
Düşük akımlı anestezi uygulanmasında; araç ve gerecin bakımına özen gösterilmesi,
hastanın daha yakından izlenmesi zorunluluğu nedenleri ile uygulama sırasında oluşabilecek
komplikasyonların erken farkedilmesi hasta açısından anestezi güvenliğini arttırmaktadır.
Yaptığımız çalışma sonucunda, düşük akımlı anestezi uygulaması sırasında yeterli
donanıma sahip anestezi cihazı, uygun monitörizasyon şartları sağlandığında nefrotoksisite
açısından desfluranın güvenle, sevofluranın dikkatli takip ile uygulanabileceği görüşündeyiz.
82
ÖZET
Çalışmamızda, düşük akımlı anestezi uygulamamızda yeni volatil ajanlar sevofluran ve
desfluranı kullanarak nefrotoksisitelerini araştırmayı amaçladık.
Çalışmamıza, sağlıklı ASA I-II, 20-65 yaş arası lumbal herni diskal sebebi ile opere
olacak 40 hasta dahil edildi.
Ameliyathaneye alınan hastalar monitörize edilerek, 20 G kanül ile damar yolu açılarak
ringer laktat ile hidrasyona başlanıldı. Đndüksiyonda 5-7 mg/kg tiopental Na, 1-2 mcg/kg
fentanil ve 0,1 mg/kg vekuronyum kullanılarak hastanın yaşına ve kilosuna uygun
entübasyon tüpü ile orotrakeal entübe edildi. %50 O
2
+ %50 hava karışımı ile sevofluran
grubunda yüksek akımda vaporizatör ayarı %2, düşük akımda %3 volüm; desfluran grubunda
vaporizatör ayarı sabit % 6 volüm ile kullanıldı. 0,2 mcg/kg/dk remifentanil infüzyonuna
indüksiyon sonrası başlanıldı ve operasyon süresince devam edildi. Tidal volüm 8-10 ml/kg,
frekans 12/dk olacak şekilde Julian (Dräger, Medizintechnik, Germany) ventilatöre bağlandı.
Radiyal artere, arter kan gazları analizi ve kan örneklemeleri için kan alınmak üzere
kanül yerleştirildi. 4lt/dk akım ile ventilasyonda supine ve prone pozisyonunda, 1 lt/dk akım
ile ventilasyonda 10., 30., 60. dakikası ve devam eden her saat başı, 1 lt/dk akım ile
ventilasyonun sonu, ekstübasyon sonrası kan gazı analizleri alındı. Operasyon öncesi,
ekstübasyondan hemen sonra ve 24 . saatte kan üre, kreatinin değerleri için 3 cc kan alınırken
aynı dönemlerde idrar üre, kreatinin, NAG değerleri tayini için idrar örneği alındı.
Entübasyondan sonra, denitrojenasyonu takiben klasik 4 lt/dk’lık yüksek akım ile
ventilasyon cerrahi başlangıcına kadar devam edildi. Cerrahi başladıktan 10 dk sonra 1
lt/dk’lık (%50 O
2
+ %50 hava) ventilasyona geçildi. Operasyon bitim süresine 10 dk kalana
kadar bu parametreler ile devam edildi.
Tüm bu işlemler sırasında ; kalp atım hızı (KAH), sistolik, diyastolik, ortalama arter kan
basınçları (OAB), periferik O
2
satürasyonu (SpO
2
), inspire edilen dk volümü (MV), inspire ve
ekspire edilen O
2
konsantrasyonları (FiO
2
, FeO
2
)
,
inspire ve ekspire edilen CO
2
konsantrasyonları, inspire ve ekspire edilen anestezik gaz konsantrasyonları, inspiryum tepe
basıncı (PIP), inspiryum plato basıncı (P
plato
), ekspiryum sonu pozitif basınç (PEEP), akciğer
kompliyansı (Cdyn), özefagus ısısı, kanister içinden sodalaymın ısı ve nemi sürekli izlenerek,
5 dk aralıklarla kaydedildi. Daha sonra bu ölçümlerden; I-Supine pozisyonda 4 lt/dk akım ile
ventilasyonun başı, II-Prone pozisyonda 4 lt/dk akım ile ventilasyonun başı, III-1 lt/dk akım
ile ventilasyonun 10. dakikası, IV-1 lt/dk akım ile ventilasyonun 30.dakikası, V-1 lt/dk akım
83
ile ventilasyonun 60.dakikası, VI-1 lt/dk akım ile ventilasyon sonu dönemlerinin istatistiksel
analizi yapıldı.
Kalp atım hızı, ortalama arter basınçları, periferik oksijen satürasyonu, ekspire edilen
CO
2
konsantrasyonu, inspire ve ekspire edilen O
2
yüzdesi, havayolu plato basıncı, özefagus
ısısı, kan kreatinin değeri, idrar volümü, idrar üre, kreatinin, kreatinin klirensinde anlamlı bir
değişiklik görülmedi.
Kompliyans değerleri, dakika volümü, ekspire edilen ajan değerleri, sodalaym ısısı,
sodalaym nemi, kan gazı analizi, kan üre ve idrar NAG değerlerinde anlamlı değişiklik
görüldü.
Çalışmamızın sonucunda, düşük akımlı anestezi tekniğinin uygulanması için yeterli
monitörizasyon şartları ve uygun anestezi cihazı ile nefrotoksisite açısından desfluran
anestezisinin güvenle, sevofluran anestezisinin ise dikkatli takip ile uygulanabileceğini
düşünüyoruz.
84
KAYNAKLAR
1.Morgan G. E., Mikhail M. S., Murray M. J. (2004:127). Klinik Anesteziyoloji (3. Baskı).
(Tulunay M., Cuhruk H.,Çev.) Ankara: Güneş Kitabevi. ( Orijinal Basım Tarihi 2001).
2.Kayhan Z: Klinik anestezi. 1997; 59-60.
3.Baum J.A. (2002;18-19). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle
anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal
Basım Tarihi 2000).
4.Baum J.A. (2002;54-55). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle
anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal
Basım Tarihi 2000).
5.Kayaalp O: Tıbbi Farmakoloji. V.Baskı, Ankara.1990; II. Cilt:1645-1649.
6. Kayaalp O: Tıbbi Farmakoloji. V.Baskı, Ankara.1990; II. Cilt:1649-1675.
7. Morgan G. E., Mikhail M. S., Murray M. J. (2004:135-137). Klinik Anesteziyoloji (3.
Baskı). (Tulunay M., Cuhruk H.,Çev.) Ankara: Güneş Kitabevi. ( Orijinal Basım Tarihi 2001)
8.Rossignol B, Gueret G, Gall G. L., Arviuex C. C: A Comparison of Sevoflurane, Target-
Controlled Infusion Propofol, Anesthesia in Patients Under going Elective Brain Tumor
Surgery: Coasts and Recovery Profile. ASA-Absract number 280-2003).
9.Gauthier A, Girard F, Boudreault D, Ruel M, Todorov A: Sevoflurane Provides Faster
Recovery and Postoperative Neurological Assessment than Isoflurane in Long-Duration
Neurosurgical Cases.Anesth Analg. 2002; 95: 1384-1388).
10.Meretoja O., Taivainen T., Raiha L., Korpela R.,Wirtavuori K: Sevoflurane-Nitrous-oxide
or Halothane –Nitrous-oxide for Paediatric Bronchoscopy and Gastroscopy. Br J Anaesth.
1996; 76: 767-771).
11.Bito H, IkeuchiY, Ikeda K: Effects of the Water Content of Sodalime on Compound A
Concentration in the Anaesthesia Circuit in sevoflurane Anesthesia. Anesthesiology
1998; 88(1): 66-71.
12.Bito H., Ikeda K: Closed–Circuit Anesthesia with Sevoflurane in Humans.
Anesthesiology.1994; 80(1): 71-76.
13.Morgan GE, Mikhail MS, Murray M: Inhalation Anesthetics Clinical Anesthesiology.
3.Edition , Los Angeles, Appletion, Lange, 2002: 127-151.
14.Osawa M, Shinomura T: Compound A concentration is decreased by cooling anaesthetic
circuit during low flow sevoflurane anaesthesia. Can J Anaesth. 1998; 45: 1215-1218.
85
15.Ertsen J, Brayer A, Pagel P, et al: Perfusion of ischemic myocardium during sevoflurane
anesthesia. Anesthesiology. 1994; 81: 995-1004.
16.Ikeda K, Katoh T: Pharmocokinetics and pharmocodynamics of new volatile anesthetics.
Current opinion in Anesthesology 1993; 6: 639-643.
17.Elar Z. Đnhalasyon anestezisi. Klinik Anestezi El Kitabı. 3.Baskı. Đstanbul:Logas
Yayıncılık;1999:128-138.
18.Shimidzu T, Abe K, Kinouchi K et al: Arterial oxygenation during one lung ventilation.
Can J Anesth.1997; 44: 1162-1166.
19.Scheller M. S., Tasteishi A., Drummond J. C., Zornow M.H: The Effect of sevoflurane on
cerebral blood flow cerebral metabolic rate for oxygen, intracranial pressure and
electroencephalogram are similar to those of isoflurane in the rabbit. Anesthsiology. 1988; 68:
548-551.
20.Kitaguchi K, Ohsumi H, Kuro M, Nakajima T, Hayashi Y: Effects of sevoflurane on
cerebral circulation and metabolism in patients with ischeemic cerebrovasculer disease.
Anesthsiology. 1993; 79: 704-709.
21.Cho S, Fujigaki T, Uchiyama Y, Fukusaki M, Shibata O, Sumukawa K: Effects of
sevoflurane with and without nitrous-oxide on human cerebral circulation. Anesthesiology.
1996: 85: 755-760.
22.Morita T, Kurasaki D, Tukagoshi H.et al: Sevoflurane and isoflurane impair edrophonium
reversal of vecuronium-Induced neuromuscular block. Can J.Anaesth: 1996; 43(8): 709-805.
23.Frink E: The Hepatic effects of sevoflurane. Anesth Analg. 1995; 81(65): 46S-50S.
24.Eger II.E., Kalbin D.,Bowland T.et al: Nephrotoxicity of sevoflurane versus desflurane
anesthesia volunteers. Anesth Analg. 1997; 84:160-168.
25.Baum J.A. (2002;204-206). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle
anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal
Basım Tarihi 2000).
26.Kharash E.D. et al: Compound A uptake and metabolism to merkapturic acids and 3,3,3-
trifluoro-2-fluoromethoxypropanoic acid during low-flow sevoflurane anesthesia. Biomarkers
for exposure, risk assessment and interspecies comparison. Anesthesiology. 1999; 91: 1267-
1278.
27.Gonsowski C.T., Laster M.J., Eger E., et al: Toxicity of Compound A in rats effect of
increasing duration of administration. Anesthesiology. 1994; 80: 566-573.
28.Ebert T, Messena L. D., et al: A sance of renal and hepatic toxicity after four hours of 1,25
minimum alveoler anesthetic concentration sevoflurane anesthesia volunterrs. Anesth Analg.
86
1998; 86: 662-669.
29.Eger El II: Desflurane(Suprane). A Compendium And Reference. Phiysical properties. The
Health Publishing Group, Inc.,Rutherford 1993: 6-9.
30.Taylor R.H., Lerman J: Induction, maintenance and recovery characteristics of desflurane
in infants and children. Can J Anaesth. 1992; 39: 6-13.
31.Smiley M.R: An Overview of Induction and Emergence Characteritics of Desflurane in
Pediatric, Adult and Geriatric Patiens. Anesth Analg. 1992; 75: 38-46.
32.Leung J, Pastor D: Dissiciation Between Haemodynamics and Sympathetic Activation
During Anaesthetic Induction With Desflurane. Can J of Anaesthesia.1998; 45: 533-540.
33.Lockhart S.H., Rampil I.J., Yasuda N.,Eger E.,Weiskopf R.B: Depression of Ventilation
by Desflurane in Humans. Anesthsiology. 1991; 74: 484-488.
34.Jones R.M., Cashman J.N., Mant T.G.K: Clinical Impressions and Cardiorespiratory
effects of a New Fluorinated Inhalation Anaesthetic, Desflurane(I-653), in Volunteers. Br J
Anaesth. 1990; 64:11-15.
35.Luginbuehl I. A., Fredrickson M.J., Karsli C., Bissonnette B: Cerebral flood flow veocity
in children anaesthetized with desflurane. Paediatr Anaesth. 2003; 13 :496-500.
36.Bazin J. E: Effects of anesthetic agents on intracranial pressure. Ann Fr Anaesth Reanim
1997;16: 445-452
37.Ornstein E, Young W.L., Fleischer L.H., Ostapkovich N: Desflurane and isoflurane have
similar effects on cerebral blood flow in psatients with intracranial mass lesions.
Anesthesiology. 1993; 79: 498-502.
38.Lutzz L.J., Milde J.H: The cerebral functional, metabolic and hemodynamic effects of
desflurane in dogs. Anesthesiology. 1990; 73; 125-131.
39.Hofffman W. E., Edelman G: Comparison of isoflurane and desflurane anesthetic depth
using burst suppression of the electroencephalogram in neurosurgical patients. Anesth Analg.
1995; 81: 811-816.
40.Luginbuehl I.A., Fredrickson M.J., Karsli C.,Bisonnette B: Cerebral blood flow velocity
in children anaesthetized with desflurane. Paediatr Anaesth. 2003; 13: 496-500
41.Bedforth N.M., Hardman J.G., Nathanson M.H: Cerebral hemodynamic response to the
introduction of desflurane: A comparison with sevoflurane. Anesth Analg. 2000; 91: 152-155.
42.Eger El II: Desflurane(suprane). A compendium and reference. Effects of desflurane on the
liver. He health publishing group, Inc.,Rutherford. 1993; 70-73.
43.Eger El II.Desflurane(suprane). A compendium and reference. Effects of desflurane on the
kidney. The health publishing group,Inc., Rutherford. 1993; 74-77.
87
44.Berry P.B., Sesler D.I. ,Larson M.D: Severe carbon monoxide poisoning during desflurane
anesthesia. Anesthesiology. 1999; 90: 613-616.)
45.Baxter P.J, Kraharsch E: Rehydration of desiccated baralym prevents carbon monoxide
formation from desflurane in anesthesia machine. Anesthesiology. 1997; 86:1061-1065.
46.Frink E.J.Jr, Nogami W.M., Morgan S.E., Salmon R.C: High carboxy hemoglobin
concentrations occur in swine during desflurane anesthesia in the presence of partially dried
carbon dioxide absorbents. Anesthesiology. 1997; 87: 308-316.
47.Wissing H, Kuhn I, Warnken U, Dudziak R: Carbon monoxide production desfluran,
enflurane, halothane, isoflurane and sevoflurane with dry sodalime. Anesthesiology. 2001; 95:
1205-1212.
48.Woehlck H.J., Dunning M.B.III, Raza T., et al: Physical factors affecting the production of
carbon monoxide from anesthetic breakdown. Anesthesiology. 2001; 94: 453-456.
49.Fang Z.X., Eger II El., Chortkoff B.S., Kandel L. and Ionescu P: Carbon monoxide
production from degradation of desflurane, enflurane, isoflurane, halothane and sevoflurane
by sodalime and baralyme. Anesth Analg. 1995; 80:1187-1193.
50.Murray J.M., Renfrew C.W., Bedi A., McCrystal C.B., Jones D.S. and Fee J.P.H: Amsorb:
A new carbon dioxide absorbent for use in anesthetic breathing systems. Anesthesiology.
1999; 91: 1342-1348.
51.Vegfors M., Lennmarken C: Carboxyhemoglobinemia and pulse oximetry. Br J Anaesth
1991; 66: 625-626.
52. Baum J.A. (2002; 122-123). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle
anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal
Basım Tarihi 2000).
53.Baum J.A. (2002; 1-38). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle
anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal
Basım Tarihi 2000).
54.Baum J.A. (2002; 23-25). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle
anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal
Basım Tarihi 2000).
55.Saygı N. Çocuklarda düşük akımlı anestezinin uygulanabilirliği ve güvenilirliği. Uzmanlık
tezi. Đstanbul,2001.CTÜF.
56.Morgan G. E., Mikhail M. S., Murray M. J. (2004: 33-35). Klinik Anesteziyoloji (3.
Baskı). (Tulunay M., Cuhruk H.,Çev.) Ankara: Güneş Kitabevi. ( Orijinal Basım Tarihi
2001).
88
57.Baum J.A. (2002; 9-11;126-128). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı
sistemle anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. (
Orjinal Basım Tarihi 2000).
58.Kharash E.D: Putting the breakes on anesthetic breakdown. Anesthsiology . 1999; 91:
1192-1194.
59.Murray J.M., Renfrew C.W., Bedi A.,McCrystal C.B, Jones D.S and Fee J.P.H: Amsorb, a
new carbon dioxide absorbent for use in anesthetic breathing systems. Anesthsiology. 1999;
91: 1342-1348.
60.Baum J.A. (2002; 94-96). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle
anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal
Basım Tarihi 2000).
61.Baum J.A. (2002; xi-xiiii). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle
anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal
Basım Tarihi 2000).
62.Baum J.A. (2002; 54-71). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle
anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal
Basım Tarihi 2000).
63.Baum J.A. (2002; 56). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle anestezide
kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal Basım Tarihi
2000).
64.Baum J.A. (2002; 57). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle anestezide
kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal Basım Tarihi
2000).
65.Arkan A, Günerli A., Akıntürk Đ., Göksel E., Ataç Ç., Karcı A: Minimal taze gaz akımlı
anestezi uygulaması. Türk Anest Rean Cem Mecmuası. 1989; 17: 141-144.
66.Baum J.A. (2002; 247-250). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle
anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) Đstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal 40> Dostları ilə paylaş: |