T. C. Sb göztepe eğ t m hastanes anestez yoloj ve rean masyon kl n ğ a doç. Dr. Melek çel k

Klinik Etkileri: 

Deksmedetomidin, plazma norepinefrin konsantrasyonlarında doza bağımlı azalma 

yaparak kalp hızı ve kan basıncını azaltır(33,34). Buna karşın, deksmedetomidinin 

hızlı  enjeksiyonu,  damar  düz  kaslarındaki  periferik  alfa-2B-adrenoseptörlerin 

aktivasyonu  ile  tetiklenen  vazokonstriksiyona  bağlı  olarak,  kan  basıncında  geçici 

bir yükselmeye yol açar.(34). 

Deksmedetomidin,  endotrakeal  entübasyon,  cerrahi  stres,  anesteziden  erken 

derlenmeye bağlı hemodinamik ve katekolamin deşarjına yanıtları etkili bir şekilde 

azaltarak hemodinamik stabilite sağlamaktadır(35,36). 

Deksmedetomidin, sakinleştirici etki yaparken, hastaların kolay uyandırılabilmesini 

de  sağlar.  Bu  da  kritik  hastaların  hem  fizyolojik  hem  de  psikolojik  ihtiyaçlarını 

karşılayan, benzersiz bir kombinasyondur(33).   

---

 

32 

Alfa-2  reseptörlerin  stimülasyonunun  spinal  kord  seviyesinde  analjezi 

oluşturduğuna  dair  güçlü  bir  kanıt  olsa  da,  deksmedetomidinin  klinik  analjezik 

etkileri  öncelikle  opioid  ihtiyacını  azaltıcı  etkileriyle  karşılaştırılarak 

degerlendirilmiştir.  Perioperatif  deksmedetomidin  verilmesinin  hem  intraoperatif 

hem  de  postoperatif  olarak  opioid  ve  non-opioid  analjezik  ihtiyaçlarını  azalttığı 

bildirilmiştir(35,36).  Opioid  ve  benzodiazepinler  gibi  diğer  sedatiflerle 

karşılaştırıldığında,  minimal  solunum  depresyonu  yapması,  deksmedetomidinin 

ilginç bir özelliğidir(62).  

Deksmedetomidinin anksiyolitik etkisinin olduğu da belirlenmiştir. Genel anestezi 

alan  hastalarda  yapılan  duygu  durum  profili  veya  görsel  analog  skalalarında 

anksiyetede  azalma  saptanmıştır(33).  Erkek  gönüllülerde  deksmedetomidin, 

transkraniyal  dopler  ile  ölçülen  serebral  kan  akımını  doza  bağımlı  ve  geri 

dönüşümlü bir sekilde düşürmüştür(37). 

 

Epidural yada subaraknoid uygulanan deksmedetomidin;  spinal asetilkolin ve  NO 

salınımına  neden  olmaktadır  ve  bu  da  oluşan  analjezinin  mekanizmasını 

açıklar(38). 

Yan Etkileri: 

Deksmedetomidin  ile  tedavi  edilen  hastalarda  en  sık  karşılaşılan  yan  etkiler 

hipotansiyon,  hipertansiyon  (bolus  infüzyon  esnasında),  bulantı,  bradikardi,  ateş, 

kusma, hipoksi, ağız kuruluğu, taşikardi ve anemidir(33,34).