T. P. Gavrilovaempatiyani tushuntirishda to'rtta yo'nalishni ko'rsatadi. Birinchi uchta ta'rifda empatiya jarayon sifatida ko'riladi. Birinchi bo'linish, empatiya -boshqa odamning his-tuyg'ularini, ehtiyojlarini tushunish. Ikki



Yüklə 0,68 Mb.
səhifə3/4
tarix13.12.2023
ölçüsü0,68 Mb.
#176493
1   2   3   4
empatiya

Empatiyaning barcha turlari har bir shaxsda mavjud, ammo ularning biri har doim boshqalarga qaraganda ko'proq rivojlangan. M.A. Ponomareva qisqa muddatli va uzoq muddatli empatiyani ko'rib chiqishni taklif qiladi. Qisqa muddatli empatiya muloqotdagi boshqa odamlar bilan cheklangan aloqa uchun mo'ljallangan.

Uzoq muddatli empatiya uzoq vaqt davomida sodir bo'ladi va boshqa odam bilan yaqinroq muloqot qilishni talab qiladi.

Kognitiv komponent boshqa shaxsning hissiy holatini tushunishni o'z ichiga oladi, hissiy komponent o'zini boshqa odamga nisbatan his qiladigan empatiya yoki hamdardlik sifatida namoyon qiladi, konativ komponent empatiya ob'ektiga faol yordam berishda ifodalanadi. Shunday qilib, to'liq empatik jarayon empatiya va hamkorlikni o'z ichiga oladi .Yusupov bir-birini to'ldiruvchi deb atagan empatik tushunishning ikkita komponentini ajratib ko'rsatdi: hissiy va kognitiv komponentlari."Empatik tushunishning hissiy vakognitiv komponentlari bir-birini to'ldiradi. Birining ikkinchisiga qo'shilishi, boshqa odamning yashirin dunyosiga "kirish" uchun empatiya qilingan ob'ekt haqida ma'lumot yetishmasligi bilan sodir bo’ladi.

normal), past. Empatiyaning yuqori darajasi aniq empatiya bilan tavsiflanadi, bunda odam o'z muammolari va his-tuyg'ularini qarindoshlari yoki do'stlari, ba'zan esa notanishlarning muammolaridan ajrata olmaydi.Yuqori empatik odamlarning asosiy belgilari kuchli hissiy zaiflik, sezgirlik, aybdorlik hissi, uyat va asabiylashishdir. O'rtacha empatiya darajasi ko'pchilik uchun xosdir. Ular odatda o'zlarining his-tuyg'ularini nazorat ostida ushlab turishadi va o'z his-tuyg'ularini begonalarga ko'rsatishga moyil emaslar. Empatiyaning past darajasi empatiya va boshqa nuqtai nazarlarni, tanqidlarni qabul qila olmaydigan odamlarga xosdir. Odamlarning his-tuyg'ulariga asoslangan xatti-harakatlari ular ma'nosiz deb hisoblashadi.Mijozga yo'naltirilgan psixoterapiya muallifi K. Rojers muvaffaqiyatli psixoterapevtik jarayon uchun zarur shart-sharoitlarni ta'kidlaydi: psixoterapevt (psixolog) mijoz bilan munosabatlarda muvofiq keladi; psixoterapevt mijozga nisbatan shartsiz ijobiy bahoni boshdan kechiradi; Terapevt mijozga hamdardlik bildiradi. Ushbu shartlar qanchalik aniq bo'lsa, psixoterapevtik jarayon shunchalik muvaffaqiyatli bo'ladi va


Yüklə 0,68 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin