T. T. Jum aqulov iqtisod fanlari doktori, professor


-§. Ehtiyojlarning turlari va tarkibi, ularning



Yüklə 3,94 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə12/122
tarix24.09.2023
ölçüsü3,94 Mb.
#148009
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   122
Iqtisodiyot nazariyasi T. Jo`rayev 2005 1 qism

2-§. Ehtiyojlarning turlari va tarkibi, ularning
qondirilish darajasi
Ehtiyojlar bir qator mezonlar bo'yicha turkumlanib tahlil qilinadi.
Yakka yoki individual tarzda qondiriladigan ehtiyojlar
Jamoa yoki guruhlar darajasida qondiriladigan ehtiyojlar.
U m um jam iyat miqyosida qondiriladigan ehtiyojlar
Qondirilish xarakteri va darajasiga ko'ra:
18


Qondirish usuliga qarab:
Ehtiyojlarni qondirish vositalarining ashyoviy-buyum shakliga ko'ra:
Bilvosita qondiriladigan ehtiyojlar - bu ishlab chiqarish 
maqsadlari uchun iqtisodiy resurslarga bo'lgan ehtiyojlar.
Bevosita qondiriladigan ehtiyojlar - kishilar tom onidan 
t o 'g 'r id a n - to 'g 'r i is te ’ m o l q ilin a d ig a n to v a r la r va 
xizmatlarga bo'lgan ehtiyojlar.
Iq tis o d iy a d a b iy o tla rd a m u tla q va n is b iy , m in im a l va m a k s im a l, 
qondirilishi m uqarrar zarur bo'lgan va keyinchalik qondirsa bo'ladigan, 
joriy davrda va istiqbolda qondiriladigan, birlamchi va ikkilamchi ehtiyojlar 
ham ajratib ko'rsatiladi.
Ijtim o iy m a ’ naviy va m a d a n iy -m a is h iy e h tiy o jla r - asosan 
xiz m a tla r sh a klid a q o n d irilib , in so n nin g ahloqiy, m a ’naviy, 
m adaniy va jis m o n iy kam ol topishiga xizm at qiladi. Mehnat 
qilishga bo'lgan ehtiyoj ham ijtim oiy ehtiyojning tarkibiy qismidir.
Moddiy ehtiyojlar - moddiy ko'rinishga ega bo'lib, kishilarning 
ular bilan ta’minlanishi hayot kechirishining birlam chi shartidir. 
Bular hayotiy zarur vositalarni (oziq-ovqat, turar-joy) va zebu- 
ziynat buyumlari (mebel, avtom obil, xolodilnik, televizor, dala 
hovli)ni o'z ichiga oladi.
Ehtiyojlarni qondirilish darajasi (EQD) har bir davrda haqiqiy iste'mol 
(Hl)ni ehtiyojlarning um um iy darajasi (EUD)ga taqqoslash orqali 
aniqlanadi, ya’ni 
Vl

Yüklə 3,94 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   122




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin