T. T. Jum aqulov iqtisod fanlari doktori, professor

T a s h q i 
x a r a ja tla r
tashqaridan resurslarni jalb 
qilish natijasida vujudga keladi.
Ic h k i x a r a ja tla r
- o 'z ig a
re s u rs la rd a n
foydalanish natijasida yuzaga 
keladi.
te g is h li
To‘g ‘ri xarajatlar 
- bevosita 
tannarxda aks etib, mahsulot 
narxi tarkibiga kiradi.
D o im iy x a ra ja tla r -is h la b
c h iq a ris h h a jm ig a b o g 'liq
bo'lmaydi, uning har qanday 
(hatto nolinchi) darajasida ham 
mavjud bo'ladi.

---

2-§. 0 ‘rtacha x a ra ja tla r va ularning turlari.
Q o 's h ilg a n x arajatlar
Mahsulot (yoki xizmat) birligini ishlab chiqarishga qilingan
sarf-xarajatlar o'rtasha xarajatlar deyiladi
O'rtacha xarajatlarning turlari
O'rtacha qo'shimcha 
xarajatlar.
O 'rtacha um um iy x a ra ­
jatlar, ( 
X",.
)
O'rtacha doimiy xarajatlar,
f X c )
O 'rta c h a o 'z g a ru vch a n
xarajatlar, 
( Ҳ ^ )
Qo'shilgan xarajatlar 
- bu tovarlarning qo'shimcha to'plami (yoki 
partiyasi) ni ishlab chiqarishga qilingan sarf-xarajatlar.
Y a lp i y o k i u m u m iy x a ra - 
ja tla r ( W )
n ing 
is h la b
chiqarilgan tovarlar miqdori (Qga 
nisbatiga teng, ya’ni
D oim iy x a ra ja tla r (C ) ning 
ishlab c h iq a rilg a n m a h su lo t 
m iq d o ri(0 )g a nisbatiga teng, 
ya’ni
O'zgaruvchan xarajatlar (V) ning 
ishlab c h iq a rilg a n m a h su lo t 
miqdori (Q)ga nisbatiga teng, 
ya'ni
r = - L
л 1/ 
П
Q o'shim cha xarajatlarni (m ) keyingi 
qo'shimcha ishlab chiqarilgan mahsulot 
miqdori (Q)ga nisbatiga teng, ya’ni
122

---