T. T. Jum aqulov iqtisod fanlari doktori, professor

• 
Aylanma m ablaglarning aylanish davri(Ad) -
yildagi kunlar sonining aylanishlar soniga (n) nisbati 
bilan aniqlanadi.
360
A = -------
n
115

---

11-MAVZU B O 'Y IC h A T E S T SAVOLLARI
1. Biznesning mohiyati uning qaysi vazifasida to'liq namoyon bo'ladi?
a) b iz n e s g a t e g is h li a s o s iy q a r o r la r q a b u l q ilis h ;
b ) iq tis o d iy r e s u rs la r n i b ir la s h tir is h ;
v ) iq tis o d iy fa o liy a td a ta s h a b b u s k o 'r s a tis h ; 
g ) ta h lik a g a b o ris h ; 
d) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s i.
2. Biznes faoliyat turi sifatida quyidagilardan qaysi birini o'z ichiga oladi?
a) is h la b c h iq a r is h v a u n i ta s h k il q ilis h n i (r e ja la s h tir is h
va ta ’ m in o tn i h a m o 'z ic h ig a o lg a n );
b ) m a r k e tin g f a o liy a tin i (re k a la m a v a b a h o s iy o s a ti b ila n b irg a ); 
v ) b o s h q a ris h n i;
g ) m o liy a v iy t a ’m in la s h n i; 
d ) y u q o r id a g ila rn in g b a rc h a s in i.
3. Quyidagilardan qaysi biri korxona (firma)larning tashkiliy-huquqiy shakllarini 
ifodalaydi?
a) k o r p o r a ts iy a ;
b) x u s u s iy k o rx o n a (firm a )la r; 
v) d a v la t k o rx o n a ( firm a )la ri; 
g ) ja m o a k o rx o n a la r i;
d ) k o o p e r a tiv k o rx o n a la r.
4. Quyidagidardan qaysi biri korxona uyushmalari (tashkiliy-iqtisodiy shakllari) 
sifatida chiqadi?
a) k a rte rla r;
b) s in d ik a tla r ; 
v ) k o n s e rn ;
g ) k o n s o rs iu m ; 
d) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s i.
5. Quyidagilardan qaysi biri mehnat jam oasi tom onidan boshqarilm aydigan 
korxona hisoblanadi?
a) is h la b c h iq a r is h k o o p e ra tiv la r i;
b ) s h ir k a tla r ; 
v ) a rte lla r;
g ) k a rte lla r;
d ) m u lk p a y c h ilig id a g i k o rx o n a la r.
6. B iznesni tashkil qilish n in g quyidagi asosiy sh akllaridan qaysi biri o'z 
mehnati bilan qatnashishni taqozo qilm aydi?
a) s h e r ik c h ilik ;
b) s h a x s iy b iz n e s ;
v ) m a s ’ u liy a ti c h e k la n g a n ja m iy a t; 
g ) k o rp o ra ts iy a ; 
d) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s i.
7. B izn e s-re ja n in g m ohiyati q u yid ag i ta s d iq la rd a n qaysi b irid a to 'la ro q
nam oyon bo'ladi?
H 6

---

a) r e ja la s h tir is h n in g a n iq ifo d a la n is h i;
b ) tir m a n i b o s h q a r is h v o s ita s i;
v) y a n g i g o y a m a q s a d in in g a s o s la n is h i; 
g) m a q s a d g a e r is h is h y o lla r in in g t a k lif q ilin is h i;
d) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s i.
8. M ablag'larni olish manbalari va miqdori, ularni to'liq qaytarish va qoplash 
muddati moliyaviy rejaning qaysi bo'lim ida aks etadi?
a) is h la b c h iq a r is h re ja s i;
b) t a s h k iliy re ja ; 
v) m o liy a v iy re ja ;
g ) m o liy a la s h tir is h s tr a te g iy a s i; 
d ) m a r k e tin g s tra te g iy a s i.
9. Q u yid a g ila rd a n q a ysi biri m a rke tin g tu sh u n ch a si m o h iya tin i to 'la ro q
tavsiflaydi?
a) m a h s u lo tn i s o tis h b o 'y ic h a v a z ifa la rn i b e lg ila s h ;
b ) is tiq b o ln i k o 'z la b b o z o rn i o 'rg a n is h ;
v) x a r id o r b ila n o 'z a ro m u n o s a b a tla r n i is h la b c h iq is h ; 
g ) ra q o b a t k u r a s h in in g s h a k l v a u s u lla r in i b e lg ila s h ; 
d ) re k la m a n i ta s h k il q ilis h .
10. R eklam aning asosiy maqsadi nima?
a) k o rx o n a s iy m o s in i y a ra tis h ;
b ) jo r iy s o t is h h a jm in i k o 'p a y tir is h ;
v ) x a r id o rg a n im a n i s o t ib o lis h z a r u r lig in i h a l q ilis h d a y o rd a m la s h is h ; 
g ) m ijo z la r n i to 'p la s h v a k e n g a y tiris h ; 
d) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s i.
11. Firmani boshqarish prinsiplaridan qaysi biri mavjud kuch va harakatni 
bog'lashni taqozo qiladi?
a) o ld in d a n k o 'r is h ;
b ) ta s h k il q ilis h ; 
v ) id o ra q ilis h ;
g ) m u v o fiq la s h tiris h ; 
d ) n a z o ra t q ilis h .
12. Boshqarishning qaysi tipida boshqaruvchilarning ixtisoslashuvi to'laroq 
nam oyon bo'ladi?
a ) lin iy a li; 
b jf u n k s io n a l;
v ) lin iy a li-fu n k s io n a l;
g ) k o r p o r a ts iy a la rn i b o s h q a r is h t iz im i ( t o 'r t b o s q ic h li) ; 
d) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s i.
13. Tadbirkor foyda olishga qaratilgan m aqsadini qanday vazifalarni bajarish 
orqali ro'yobga chiqaradi?
a) b iz n e s g a t e g is h li a s o s iy q a r o r la r q a b u l q ilis h ;
b ) iq tis o d iy r e s u r s la r n i b ir la s h tir is h ;
v ) is h la b c h iq a r is h v a t ijo r a t fa o liy a tid a t a s h a b b u s k o 'r s a tis h ;
117

---

g ) ta h lik a g a b o ris h ;
d ) y u q o r id a g i b a rc h a v a z ifa la r o rq a li.
14. Tadbirkorlik faoliyatining rivojlanish shart-sharoitlari nimadan iborat?
a) x o 'ja lik y u r itis h s u b y e k ti s ifa tid a iq tis o d iy e r k in lik k a e g a b o 'lis h i;
b) m u lk c h ilik h u q u q ig a e g a b o 'lis h ;
v ) iq tis o d iy m u h it v a ijtim o iy s iy o s iy s h a r t- s h a ro it; 
g ) m u lk c h ilik v a x o 'ja lik y u r itis h n in g t u r li- tu m a n s h a k lla r i; 
d) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s i.
15. Q u y id a g ila rd a n qaysi b iri « ta d b irk o rlik fa o liy a ti» tu s h u n c h a s in in g
mazmunini nisbatan to'laroq ifodalaydi?
a) fo y d a o lis h m a q s a d in i k o 'z la b q a n d a y d ir t ijo r a t g 'o y a s in i t a v a k k a lc h ilik
b ila n a m a lg a o s h ir u v c h i m u lk d o r (A .S m it);
b ) e n g k o 'p fo y d a o lis h m a q s a d id a is h la b c h iq a r is h o m illa r in i b ir - b ir ig a
u y g 'u n la s h tiris h b ila n s h u g 'u lla n u v c h i iq tis o d iy g u m a s h ta (D .B .S ey);
v) iq tis o d iy fa o liy a tn in g ta rk ib iy q is m i;
g ) x o 'ja lik y u r it u v c h i s u b y e k t la r n in g fo y d a o lis h m a q s a d id a , m u lk iy
m a s ’ u liy a t o s tid a v a a m a ld a g i q o n u n la r d o ir a s id a ta h lik a b ila n iq tis o d iy
fa o liy a t k o 'r s a tis h i; 
d) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s i.
16. Tadbirkorlik kapitali qanday shakllarda mavjud bo'ladi?
a) p u l v a u n g a te n g la s h tir ilg a n q im m a tli q o g 'o z la r s h a k lid a ;
b ) u n u m li k a p ita l y o k i is h la b c h iq a r is h v o s ita la r i s h a k lid a , 
v) t o v a r v a m a h s u lo t z a x ira la r i s h a k lid a ;
g ) tu g a lla n m a g a n is h la b c h iq a r is h va e h tiy o t f o n d la r i s h a k lid a ; 
d ) y u q o r id a g i b a rc h a s h a k lla rd a .
17. Asosiy va aylanma kapital o'rtasidagi farqlar nimadan kelib chiqadi?
a) x iz m a t q ilis h d a v rid a g i fa rq la r d a n ;
b ) q iy m a tin i m a h s u lo tg a k o 'c h ir is h u s u lid a g i fa rq la rd a n ; 
v ) m a ’ lu m v a q t ic h id a a y la n is h q ilis h s o n id a g i fa rq la rd a n ; 
g) q a y ta tik la n is h id a g i fa rq la rd a n ;
d ) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s id a n .
18. Asosiy kapitalning jism oniy eskirishi qachon ro'y beradi:
a ) fo y d a la n is h ja ra y o n id a ;
b ) h a ra k a ts iz t u r is h n a tija s id a ; 
v ) ta b iiy k u c h la r n in g ta ’s irid a ; 
g ) m a q s a d li fo y d a la n ilm a g a n d a ; 
d ) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s id a .
19. Amortizatsiya qanday jarayonni aks ettiradi?
a) a s o s iy k a p ita ln in g jis m o n iy e s k ir is h in i;
b) a s o s iy k a p ita ln in g m a ’n a v iy e s k ir is h in i;
v) a s o s iy k a p ita liin g e s k ir is h ig a m u v o fiq u la r n in g m a h s u lo tg a k o 'c h g a n
q iy m a tin i p u l s h a k lid a h is o b la b b o r is h in i v a o 'm in i q o p la s h m a q s a d id a p u l 
fo n d la r i ja m g 'a r is h ja r a y o n in i;
g ) a s o s iy k a p ita ln in g jis m o n iy v a m a ’n a v iy e s k ir is h ja r a y o n in i;
118

---

d ) y u q o r id a g ila r n in g b a rc h a s in i.
20. Am ortizatsiya normasi qanday om ilga bog'liq?
a) a s o s iy k a p ita l p u l b a h o s ig a ;
b ) a y la n m a k a p ita l q iy m a tig a ;
v ) a s o s iy k a p ita l fo y d a la n is h d a v r i d a v o m id a q ilin a d ig a n k a p ita l re m o n t 
s a r fla r d a ra ja s ig a ;
g ) is h d a n c h iq q a n a s o s iy k a p ita ln i tu g a tis h d a n o lin a d ig a n m a b la g 'la r
d a ra ja s ig a ;
d ) y u q o r id a g i b a rc h a o m illa rg a .
21. A m o rtiza ts iy a a jra tm a la rin i h iso b la s h uchun a so siy ka p ita l qa n d a y 
usullarda baholanadi?
a) d a s tla b k i q iy m a ti b o 'y ic h a ;
b) q o ld iq q iy m a ti b o 'y ic h a ;
v ) q a y ta t ik la s h q iy m a ti b o 'y ic h a ; 
g ) t a k r o r is h la b c h iq a r is h q iy m a ti b o 'y ic h a ; 
d ) y u q o r id a g i b a rc h a u s u lla r b o 'y ic h a .
22. A ksiyadan olinadigan dividend 900 so'm , ssuda foizi 30% bo'lganda 
aksiya kursi qanday summani tashkil qiladi?
a ) 30 0 0 0 s o 'm ;
b ) 3 0 0 0 0 0 s o 'm ; 
v ) 30 00 s o 'm ; 
g ) 3 0 0 s o 'm ;
d) 30 so'm.
23. A sosiy kapital (fond)ning dastlabki qiymati 15 mln. so'm, 
a m o rtiz a ts iy a a jra tm a la rin in g y illik s u m m a s i 6 0 0 m in g s o 'm b o 'ls a , 
am ortizatsiya normasi qanday m iqdorni tashkil qiladi?
a) 4,0%;
b) 6,0%; 
v) 2,5%;
9) 5,04%; 
d) 3,0%.
24. A sosiy kapitalning am ortizatsiya norm asi 4,0% bo'lsa, aylanish davri 
qancha vaqtni tashkil qiladi?
a ) 2 0 y il;
b ) 25 y il; 
v ) 5 0 y il;
9 ) 3 0 y il; 
d ) 4 0 y il.
1 19

---