T. U. Usmonov, B. C. Mirzayev, I. S. Hasanov mutaxassislikka

3
bilan jihozlangan traktor 
1,
ish organi 
8,
transm issiya
2, 
ko‘tarish va tushirish m exanizm i 
6,
tozalovchi boshm oq 
1,
gidrosistem a 
4
ham da boshqarish sistemasi 5. Buldozer ag‘dargichi 
tekislash ishlarini bajarish va transheyalarni ko‘m ish uchun 
m oljallangan. U trak tor ram asining old brusiga va lonjeronlariga 
m ahkam langan. Bir obyektdan boshqasiga ko‘chirilayotganda 
ag‘dargich transport holatida m axsus planka bilan 
qotirib 
qo‘yiladi.
ETTS-161 ekskavatorining texnik harakteristikasi:
Dvigatelning quvvati, kVt 40,4 
Kavlanadigan transheyaning oicham lari, m: 
chuqurligi 
1,6
gacha
267

---

eni 
0,2 va 0,4
Ish yurish teziigi, m/soat 
10-400 
Transport teziigi (traktor bo'yicha). km/soat 
1,65-25,8 
Zanjirning teziigi, m/s:
birinchi 
0,64
ikkinchi 
I J
6
reversiv 
0,64 
Kavlash chuqurligi maksimal boiganda
ish organining og'ish burchagi, grad 
60
Ag'dargich ning balandligi, m 
0,66
Pichoqning botishi, m 
0,125
Botish burchagi, grad 
53
Gidrosistemadagi maksimal bosim, M Pa 
7,5
Ekskavatorning massasi, kg 
4800 
Gabarit o'lcham lari, mm:
uzunligi 
48 50
eni 
2245
balandligi 
3580
Rotorli ekskavatorlar
Rotorli transheya ekskavatori gusenitsali yoki pnevmog‘ildirakli 
uzluksiz ishlovchi o‘ziyurar yer qazish mashinasidir. Sanoatda bu 
ekskavatorlar faqat gusenitsali qilib chiqariladi.
Rotorli ekskavatorlar zanjirii ekskavatorlarga nisbatan quyidagi 
afzalliklarga ega: FIK kattaroq, binobarin, gruntni kavlashga 
kamroq quvvat sarflaydi; kovshlarni bo'shatish sharoiti yaxshiroq, 
bu esa rotorning burchakli tezligini oshirishga imkon beradi, 
natijada kovshlarni bo'shatish soni ortadi va shunga mos ravishda 
ish unumi ko'payadi; ish organining elementlari kam roq yeyiladi, 
demak, m ashinaning xizm at muddati ortadi.
Biroq, rotorli transheya ekskavatorlari zanjirii ekskavatorlarga 
nisbatan 
ushbu kamchiliklarga ega: 
kavlaydigan qazim aning 
chuqurligi bir xil bo'lgani holda rotorli ekskavatorning gabarit
268

---

o‘lchamlari va massasi zanjirli ekskavatorlarnikiga qaraganda 
kattaroq; rotorlarining diam etri va massasi kattaligi ekskavatorlarni 
o‘rnatm a qilib ishlashga to sq in lik qiladi; manyovrchanligi (ayniqsa, 
yarim tirkalm a ekskavatorlarniki) pastroq; rotorli ekskavatorlarning 
eng katta kavlash chuqurligi 3 m dan oshmaydi.
Rotorli transheya ekskavatorlar! ish jihozining turiga kovra 
kovshli, qirg‘ichli va frezali xillarga, ish organining baza mashinaga 
biriktirilish usuliga к о т а -y a rim tirkalm a va o‘m atm a xillarga 
b oiinadi.
Rotorli transheya ekskavatorlari, asosan, ancha uzun transheyalar 
kavlashda. ya’ni bir ishlab chiqarish uchastkasidan boshqasiga tez- 
tez ko‘chib o‘tish talab etilmaydigan xollarda ishlatiladi.
ER-7A M m arkadagi rotorli transheya ekskavatori yer qaziy- 
digan uzluksiz ishlovchi, gusenitsali o‘ziyurar mashinadir. U IV 
kategoriyadagi gruntlarda m agistral truboprovodlar yotqiziladigan 
to ‘rtburchak 
profilli 
transheyalar 
kavlashga 
m oljallangan. 
Kavlanadigan transheyaning chuqurligi 2 m gacha, eni 1,2 m 
gacha.
Boshqa 
rotorli 
transheya 
ekskavatorlari 
kabi 
ER-7AM
ekskavatori ham ikkita asosiy qism: tyagach va ish jihozidan tashkil 
topgan. Tyagach 
6
kN klassidagi traktor bazasida yaratilgan.
Ish jihozi (4.35-rasm) ram a