Marganets. Kimyoviy formulasi Mn. Z=25. Atom og’irligi 54,938. Elektron konfiguratsiyasi 3d5 4s2
Tabiatda tarqalishi. Marganets yerda ancha ko’p tarqalgan elementlar qatoriga kiradi, yer po’stlog’i og’irligining 0,1 % ni tashkil etadi. Marganets, ko’pincha, pirolyuzit mineralini hosil qiluvchi marganets (IV)-oksid MnO2 holida uchraydi. Gausmanit Mn3O4 va braunit Mn2O3 minerallari ham katta ahamiyatga ega. Tarkibida marganets ko’p bo’ladigan marganets rudalarining konlari Janubiy Afrika Respublikasi, Xindiston va Braziliyadadir. Zakavkazyeda (Chiatura koni) va Ukrainada Nikopol rayonida pirolyuzitning nihoyatda katta qatlamlari mavjud; Uralda, G’arbiy Sibirda marganets rudalarining katta-katta zaxiralari borligi aniqlangan.
Olinishi. Marganets oksidlarining alyuminiy bilan qaytarilishidan metall holidagi marganets olinadi.
Fizik xossalari. Metall holidagi marganets solishtirma og’irligi 7,2 g/sm3 ga teng bo’lgan, sirtqi ko’rinishi jihatidan temirga o’xshash, 1244 *C da suyuqlanadigan yaltiroq va qattiq metalldir.
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi
islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali
“Metallurgiya va kimyoviy texnologiyalar” fakulteti
“Metallurgiya” kafedrasining
II-bosqich kechki 1k-21 met guruh talabasi
Muratova Mardonaning
“Umumiy va noorganik kimyo” fanidan bajargan mustaqil ishi
Mavzu: MARGANETS, TEXNETSIY VA RENIY ISHLATILISH SOXALARI VA QO’LLANILISHI
Olmaliq-2022
