Talablari asoslari
Yüklə 231,5 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Uzbek Scholar Journal
Volume- 14, Mar., 2023 www.uzbekscholar.com 33 | P a g e turlari bo‘yi cha pedagogik kadrlarni malakasini oshirish va qayta tayyorlashni amalga oshiradigan muassasalar, maktabgacha yoshdagi bolalar tarbiya olayotgan oilalar mazkur Davlat talablariga rioya qilishlari lozim .Davlat talablari maktabgacha ta’lim tizimida va oilada 7 yoshgacha bo‘lgan bolani tarbiyalash, maktabga tayyorlashd a qo‘llanili shi majburiydir. Uning vazifalari maktabgacha ta’lim metodikasini yaxshilash, pedagoglar malakasini oshi rish, ta’lim -tarbiya berishn ing o‘quv dasturini yaratish kabilardan iborat. Shuningdek, talablarda bola bilan ishl aganda e’tiborga olini shi zarur bo‘lgan psixologik xususiyat lar ko‘rsatilgan. Hujjatda belgilangan talablarga amal qili shi kerak bo‘lgan ta shkilot va idoralar ko‘rsatilgan. Ularga: davlat va nodavlat maktabga cha ta’lim muassasalari, maktabga cha ta’lim ola yot gan bolalar guruhi mavjud “Mehribonlik” uylari, maktabga cha hamda boshl ang‘ich ta’lim yo‘nali shi bo‘yi cha kadrlar tayyorlaydigan kollej va OITMlar, malakasini oshiruvchi tashkilotlar, shuningdek, maktabgacha hamda boshl ang‘ich ta’limni nazorat qiluv chi tuman, shahar metodik bo‘limlari kiradi. Davlat talablarining maqsad, vazifa va asosiy tamoyillari Davlat ta lablarida quyidagi asosiy tushunchalardan foydalaniladi: — maktabgacha yoshdagi bolalar qiziqishi, iqtidori, individual ruhiy va jismoniy xususiyatlari, madaniy ehtiyoj larini inobatga olgan holda hamda bolada ma’naviy m eyorlarni shakllanishi, hayotiy va ijtimoiy tajriba egallanishi ni ko‘zda tutgan har tomonlama rivojlantiri shga qaratilgan yaxlit jarayon; rivojlanish — inson tanasi tuzilishi, ruhiyati va xulqida biologik jarayon lar hamda atrof muhit ta’sirida ro‘y beradigan o‘zgari shlar; rivojlanish sohasi — bola rivojlanishi dagi aniq bir yo‘nali shlar; kichik soha — sohaning kichik guruhlari. Asosiy sohalarning kichik sohasi rivojlanishn ing ma’lum bir tomonlarini o‘z i chi ga qamrab oladi va ularning aniq bir yo‘nali shi ni ko‘rsatib beradi; kutila yotgan natija — bolalarda kutilayot gan bilim, ko‘nikma va malakalar ko‘rsatki chi; bola kompetensiyasi — ma’lum bir yos h davriga xos bo‘lgan vazifalarni maqsadli bajarish u chun yet arli bo‘lgan bolaning bilimi, ko‘nikmasi va malakalari hamda qadri yatlari; integratsiya — bola ta’limi va rivojlani shidagi mazmun tarkibiy qismlari o‘rtasidagi bog‘liqlik; inkl yuz iv ta’lim — bolalarning alohida ta’lim ehti yojlari va individual imkoniyat larini inobatga olgan holda ta’lim va tarbiya olini shi ni teng ta’minlov chi jarayon; “Men” konsepsi yasi — bolani o‘zi haqidagi anglangan tasavvurlari tizimi, uning refleksiv faoli yatini bir qismi; refleksiv faoliyat — bolada o‘z tu shunchalari va xatti-harakatlarini anglash va mustaqil tahlil qilishi asosida xulosalar shakllanishi jarayoni. Davlat talablarining maqsadi — mamlakatda o‘tkazila yotgan ijtimoiy- iqtisodiy islohotlarni, xorijiy mamlakatlar ilg‘or tajribasi hamda ilm -fan yutuqlari va zamonaviy informatsion kommunikativ texnologiyalarni inobatga olgan holda maktabgacha ta’lim tizimida ma’nan mukammal va intellektual rivojlangan shaxsni tarbiyalashdir. Davlat talablarining vazifalari quyidagilar hisoblanadi: maktabgacha yoshdagi bolalarning rivojlanishi, ta’lim -tarbiyas i mazmuni va sifatiga qo‘yiladigan talablarni belgilash; milliy, umuminsoniy va ma’naviy qadriyat lar asosida bolalarga ta’lim -tarbiya berish, rivojlantirishning samarali shakllari va usullarini joriy etish; ta’lim -tarbiya jarayoniga pedagogik va zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish; kadrlarni maqsadli va sifatli tayyorlash uchu n ta’lim, fan va i shlab chiqarishning samarali integratsiyas ini ta’minlash. Davlat talablari quyidagi tamoyillar asosida tatbiq etiladi: bolaning noyob ligi; “Men” konsepsi yasi va sha xsiy ta’limini yaratishda bolaning faol roli; bolaning huquqlarini himoya qilish va ta’minla shn ing muhimligi; bola ta’limi va rivojlani shida kattalarning asosiy roli; bolalar rivojlanishida individual farqlanishlar mavjudligi sababli, har bir bolaga moslashuvcha n bo‘lib, individual varia tivlik asosida yondashish Davlat talablarining tarkibi Davlat talablari rivojlanish sohalari integratsiyas ini ko‘zda tutadi va bola rivojlani shi ga ko‘makla shadi. Davlat |