Таълим вазирлиги гулистон давлат университети
To’rtinchi savol bo’yicha darsning maqsadi
Yüklə 425,85 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- To’rtinchi savolning bayoni . Xotira tiplari va kasbiy maslahatda xotira qonuniyatlarini hisobga olish.
|
To’rtinchi savol bo’yicha darsning maqsadi:
Talabalarni xotira tiplari va kasbiy maslahatda xotira qonuniyatlarining ahamiyati bilan tanishtirish. Identiv o’quv maqsadi: Talabalarni xotira tiplari va kasbiy maslahatda xotira qonuniyatlarining ahamiyati bilan tanishtiradi. To’rtinchi savolning bayoni . Xotira tiplari va kasbiy maslahatda xotira qonuniyatlarini hisobga olish. 63
Xotira tufayli ongimizda faqat hozirgi paytdagi narsalar, hodisalar aks etib qolmay, balki o’tmishda idrok qilingan narsa va hodisalar, kechirgan tuyg’u, fikrlar ham aks etadi. Odam xotira tufayli malaka va ko’nikmalar hosil qiladi, bilimini boyitadi va saviyasini kengaytiradi. Xotira boshqa psixik jarayon- larning faoliyati va taraqqiysi uchun katta ahamiyatga egadir. Xotira inson faoliyatining hamma xillarida ancha muhim rol o’ynaydi. Hatto yosh bolalar ham agar ularda ba’zi bir bilim, ko’nikma va malaka-lar bo’lsagina o’ynay oladilar, bo’lmasa o’ynay olmaydilar. Har qanday mehnat xoh jismoniy, xoh aqliy mehnat zarur bilim, malaka va ko’nikmalar mavjud bo’lganidagina amalga oshmog’i mumkin. Xotiraning ahamiyati ta’lim ishlarida, ayniqsa, yaqqol ko’rinadi. Har kimning o’ziga xos xotira xususiyatlari bor. Har kimning xotirasi-dagi farq xotiraning kuchida ifodalanadi, ma’lumki, xotirasi kuchli va xoti-rasi zaif odamlar bor. A.S. Pushkinning zamondoshlaridan bin: «Bir sahifa she’rni yod aytib berish uchun Pushkinga bu she’rni bir-ikki marta o’qib chiqish kifoya qilardi» deb gapirganligi ma’lum. Kompozitor Motsart bir-ikki marta eshitgan murakkab musiqa asarini esida qoldira olganligi va keyinchalik shu asarni notaga aynan yod ko’chira olganligi ma’lum. Kompozitor Balakirevning ham xotirasi nihoyatda kuchli bo’lgan. Bir kuni u Chaykovskiydan simfoniya asarlaridan birini chalib berishni ilti-mos qilganda, Chaykovskiy o’zining shu simfoniyasini eslay olmagach, Balakirev Chaykovskiyning bu simfoniyasini konsertda bir marta eshitgan bo’lsa ham, fortepianoda bexato, aynan chalib bergan. Xotira tufayli ongimizda faqat hozirgi paytdagi narsalar, hodisalar aks etib qolmay, balki o’tmishda idrok qilingan narsa va hodisalar, kechirgan tuyg’u, fikrlar ham aks etadi. Xotiraga ega bo’lmaganimizda edi biz shu paytda idrok qilinayotgan narsa va hodisalarnigina aks ettirar edik, shu bilan birga, idrok qilinayotgan narsa va hodisalar hamma vaqt bizga yangi, nota-nishdek ko’rinar edi. Odam xotira tufayli malaka va ko’nikmalar hosil qiladi, bilimini boyitadi va saviyasini kengaytiradi. Xotira boshqa psixik jarayon-larning faoliyati va taraqqiysi uchun katta ahamiyatga egadir. Idrok to’g’risidagi bobda biz, xotira idrokimizni boyitadi, deb ko’rsatib o’tgan edik. Xotira mahsuli bo’lgan tasavvur, shuningdek, fikr bilim va bizning tajribalarimiz xotiramizda mustahkam o’rnashib qolsa, bu bilan xayol, tafakkur, nutq, iro-da va his faoliyati hamda taraqqiysi uchun sharoit ta’minlangan bo’ladi. Odamning tasavvurlari boyligi va xotirasida mustahkam o’rnashib qolgan bilimlari boyligi qanchalik boy bo’lsa, uning idroki ham shuncha-lik mazmundor, to’la, aniq bo’ladi. Xayol, tafakkur, nutq va irodasining faoliyati ham samarali bo’ladi. Xotira inson faoliyatining hamma xillarida ancha muhim rol o’ynaydi. Hatto yosh bolalar ham agar ularda ba’zi bir bilim, ko’nikma va malaka-lar bo’lsagina o’ynay oladilar, bo’lmasa o’ynay olmaydilar. Har qanday mehnat xoh jismoniy, xoh aqliy mehnat zarur bilim, malaka va ko’nikmalar mavjud bo’lganidagina amalga oshmog’i mumkin. Xotiraning ahamiyati ta’lim ishlarida, ayniqsa, yaqqol ko’rinadi. 64
Maktabdagi ta’lim ishlarining eng birinchi va asosiy vazifasi o’quvchilarni fanlar asosi bilimi bilan qurollantirish, boyitishdir. Xotirada mukammal bilmay turib fan asoslarini o’qib olish mumkin emas. Maktablarda ta’lim ishlari shunday yo’lga qo’yilmog’i kerakki, o’quvchilarga o’qitilayotgan material ularning xotirasida mustahkam saqlanib qoladigan bo’lsin. Shu sababdan, o’qituvchi ta’lim jarayonida o’z o’quvchilarini o’rganib, har bir o’quvchisini yaxshi bilishi, jumladan, har bir o’quvchisining xotirasi qanday ekanligini, bu xotiraning qanday o’sib borayotganligini, xotira-ning o’sishiga nimalar sabab bo’layotganini va o’quvchilarning xotirasini maktab ta’limi ishlari jarayonida qanday yo’l va vositalar bilan o’stirish kerakligini bilmog’i lozim. Yüklə 425,85 Kb. Dostları ilə paylaş:
|