Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №5

Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №5 
58 
koʻrsatilishi 
uchun 
ularga 
ham 
yana 
4 
oʻrin 
ajratildi. 
Hukumat 
tarkibiga Muhammadjon Tinishboyev (Bosh vazir va ichki ishlar vaziri), Islom 
Shoahmedov (Bosh 
vazir 
oʻrinbosari), Mustafo 
Choʻqay (tashqi 
ishlar 
vaziri), Ubaydullaxoʻja Asadullaxoʻjayev (harbiy vazir), Hidoyatbek Agayev (yer va 
suv 
boyliklari 
vaziri), Obidjon 
Mahmudov (oziq-ovqat 
vaziri), Abdurahmon 
Oʻrazayev (ichki ishlar vazirining oʻrinbosari), Solomon Gersfeld (moliya vaziri) 
kiritildi. Keyinchalik hukumat tarkibida ayrim oʻzgarishlar yuz berdi. M. 
Tinishboyev Alash oʻrda Muxtoriyati faoliyatida qatnashish uchun Orenburgga 
joʻnab ketgach (1917-yil), Mustafo Choʻqay Bosh vazir lavozimini bajarishga 
kirishdi. Shoahmedov moliya vaziri (S. Gersfeld oʻrniga), Potelyaxov oziq-ovqat 
vaziri (O. Mahmudov oʻrniga), O. Mahmudov adliya vaziri, Nosirxon Toʻra maorif 
vaziri, Saidnosir Mirjalilov hukumat xazinachisi lavozimlarini egallashdi. Savodsiz 
bolshevik komissarlardan farqli ravishda hukumat aʼzolari chuqur maʼlumotli 
taraqqiyparvar ziyolilar boʻlib, ulardan 5 nafari huquqshunos edi. Turkiston Millat 
Majlisi 54 nafar (36 musulmon, 18 yevropalik) aʼzodan iborat boʻlishi kerakligi 
belgilandi. Qurultoy jarayonida 32 kishidan iborat Millat Majlisi saylandi[
15
]. 
Milliy majlis a’zolariga yuqoridagi insonlardan tashqari quyidagi insonlar kirdi: 
Ubaydulla Xodjayev, Toshpo‘latbek Norbo‘tabekov, Sadriddin Sharifxodjayev, 
Kungirxodja Xodjinov, Ismatulla Ubaydullin, Said Ja’farboy Saidov, Islom 
Shoaxmedov, Abdurahmonbek Urazayev, Xidoyatbek Yurali Agayev, Nosirxonto‘ra 
Komolxonto‘rayev, Mirodil Mirzaahmedov, Toshxodja Ashurxodjayev, Abdulqodir 
Qushbegiyev, 
Obidjon 
Mahmudov, 
Jamshidbek 
Qorabekov, 
Abdusamad 
Abdusalimov, Abdulla Dersalin, Musa Akchirin, Mustafo Mansurov, Mahmudxo‘ja 
Behbudiy, Ibragim Davletshin, Muhammadjon Tinishboyev, Xalil Shirinskiy, 
Tolibjon Musaboyev, Olimxonto‘ra Shokirxonto‘rayev, Sobirjon Yusupov, Odiljon 
Umarov va boshqalar[
16
]. 
“Ulug‘ Turkiston” gazetasining yozilishicha, 1917 yil dekabr oyida Toshkentda 
60000 kishi ishtirok etgan miting o‘tkazildi. Munavvarqori rahbarligida uyushtirilgan 
bu miting qatnashchilari Turkiston Muxtoriyati hukumatini bir ovozda ma’qulladilar 
va Turkistonda endi uchbu muvaqqat hukumatidan boshqa hech qanday hukumatni 
tan olmaslikka qaror qilganliklarini e’lon qildilar. 
Lekin muvaqqat hukumatning faoliyati uzoqqa yetmadi. 1918 yil 30 yanvardan 
boshlab Turkiston Muxtoriyatiga qarshi harbiy harakatlar boshlandi. Shu kundan 
boshlab o‘lkada ommaviy qirg‘inlar boshlandi. 
“Ulug‘ Turkiston” gazetasi chuqur qayg‘u bilan xabar berganidek, “20 fevral 
Xo‘qand(Qo‘qon) tarixining eng dahshatli kuni bo‘ldi. Armanilar ayricha faoliyat 
15
O'zbekiston tarixi 10-sinf darsligidan Toshkent-2017yil 
16
С.Агзамходжаев. История Туркестанской автономии. Ташкент- 2006 г -194стр 

---