tizilgan byudjet stabilizatorlari” nazariyasi da o‘z
aksini yanada yaqqolroq topdi. Bu nazariyaning asosida “soliq
stabilizatorlari” to‘g‘risidagi keynscha qarashlar yotar edi.
J.M.Keynsning fikricha, “soliq stabilizatorlari” siklik tebranishlarni
tartibga solib, ularni biroz yumshatib va ularda ma’lum bir
o‘zgaruvchanlikni ta’minlab, avtomatik tarzda amal qilishi kerak
edi. Neokeynschilar uni “boshqariluvchan stabilizatorlar” bilan,
ya’ni yangi iqtisodiy sharoitlarga muvofiq ravishda davlatning
doimo o‘zgarib turadigan soliq tadbirlari bilan to‘ldiradilar.
Yangi mumtoz nazariyalar . Ikkinchi Jahon urushidan
keyingi yillarda yangi keynschilarning nazariyalari bilan bir
qatorda davlat tomonidan tartibga solishni cheklash orqali erkin
tadbirkorlik g‘oyalarini targ‘ib qiluvchi yangi mumtoz nazariyalar
ham yaratildi. Yangi mumtoz maktabning nazariyotchilari
(AQShda R.Slou, J.Kenrik; Buyuk Britaniyada – A.Robbins, J.Mid)
iqtisodiyotga davlatning aralashmasligi asosiy prinsipini himoya
qilib, bir vaqtning o‘zida maorif va fanga sarf qilinadigan xarajatlar
salmog‘ini oshirish orqali ularning tarkibiy tuzilmasini o‘zgartirib,
davlat xarajatlari umumiy hajmining qisqartirilishini yoqlab
chiqdilar. Shuningdek, “inson kapitaliga investitsiyalar”ga alohida
e’tibor qaratildi. Bir vaqtning o‘zida, soliqlarning darajasini
pasaytirish taklif etildi va defitsitsiz byudjetga erishilishi talab
qilindi.
Takror ishlab chiqarish sharoitlarining yomonlashuvi va
inflyatsion tendensiyalarning (oqimlarning) kuchayishi bilan
iqtisodiy qiyinchiliklar uchun javobgarlik yuklatilgan keynschilik va
yangi keynschilik qoidalarini tanqid qilish ham kuchaya bordi. Ana
shunday murakkab iqtisodiy vaziyatda yangi mumtoz maktabdan
“taklif iqtisodiyoti” nazariyasi ni
ishlab
chiqqan
