minimum xarajat qilib, maksimum samara olish . Davlat
byudjeti mablag‘lari ulardan foydalanishning eng yuqori samarasi
ta’minlangandagina taqdim qilinishi kerak. Bunday samara, bir
tomondan,
mamlakat
ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlanishining
turli
vazifalarini hal etish, ikkinchi tomondan esa, davlat byudjeti
mablag‘larini oluvchilarning daromadlari o‘sishi hisobidan pul
mablag‘larining byudjetga qayta oqib kelishi bilan ifodalanishi
mumkin;
•
davlat byudjeti mablag‘laridan foydalanishning maqsadli xarakterdaligi . Yuridik shaxslar oldindan maqsadlari aniqlangan
va tasdiqlangan davlat byudjeti asosida byudjetdan mablag‘ olishi
mumkin. Bu prinsipga qat’iy rioya qilish davlat byudjeti
mablag‘laridan samarasiz foydalanishga to‘sqinlik qiladi;
•
ko‘zda tutilgan rejalarning bajarilishi va oldin berilgan mablag‘larning foydalanilganligini inobatga olgan holda davlat byudjeti mablag‘larini taqdim etish . Byudjetdan moliyalashtirish
ko‘rsatkichlarning bajarilishiga bog‘liqligi moliyaviy organlarga
korxona, tashkilot va muassasalarning faoliyati ustidan samarali va
ta’sirchan nazoratni amalga oshirishga imkon beradi;
•
davlat byudjeti mablag‘larining qaytariluvchan emasligi .
Davlat byudjeti mablag‘lari subyektlarga ularni majburiy ravishda
byudjetga qaytarmaslik sharti bilan taqdim etiladi;
425
•
davlat byudjeti mablag‘larining tekinligi (bepulligi). Byudjetdan mablag‘lar subyektlarga foiz ko‘rinishida qandaydir
daromadlarni davlatga to‘lamasdan yoki mablag‘larni to‘lashning
boshqa ko‘rinishlarisiz ajratiladi.
Byudjetdan moliyalashtirish amaliyotida umumiy tamoyillar
bilan birgalikda xususiy prinsiplardan ham foydalaniladi. Ularning
tarkibiga quyidagilar kiradi:
•
davlat
byudjeti mablag‘larini faqat
ishlab chiqarishni
kengaytirish xarajatlariga ajratish;
•
davlat byudjeti mablag‘larining hajmini aniqlashda “qoldiq”
yondashuvidan foydalanish;
•
byudjetdan moliyalashtirishda rejalashtirilayotgan xarajatlarni
kredit usuli orqali ta’minlash bilan birgalikda foydalanish;
•
korxonalarning moliyaviy holatini davlat byudjeti orqali
tartibga solish prinsipi va boshqalar.
Davlat
byudjeti
mablag‘lari
amaliyotida
byudjetdan
moliyalashtirishning turli usullaridan foydalaniladi. Uning quyidagi
ikki usulini alohida ajratib ko‘rsatish mumkin:
•
