Navoiy Davlat Konchilik va Texnologiyalar Universiteti Energo-mexanika fakulteti 3-20 E guruh talabasi Rahmonqulov Behruzbek Mavzu:To‘g‘irlagich qurilmalarning past yuklamali rejimida ishlashni ta’minlash
Ilmiy rahbar: z.i. jumayev
Hozirda mustaqil O’zbekistonda energetika sohasini rivojlantirish va iste’molchilarga sifatli va ishonchli elektr energetikani yetkazish dolzarb masala hisoblanadi. Uzluksiz elektr energiya bilan ta’minlaydigan moslamalar va nazorat qurilmalarini, boshqarish operativ o’zgarmas tok manbai bilan ta’minlovchi asosiy tok manbai hisoblanadi, hozirda zaryadlovchi-razryadlovchi to’g’rilagich moslamalari elektr stansiyaning avtonom operativ tok manbai hisoblanadi. Kalit so’zlar; Akkumlator batariyalari, nazorat datchigi, tok transformatri, teristor, diod va mikrokontroller
Hozirda elektr energiyasini ishlab chiqarish va uni yetkazishda asosan uni to’g’rilab turish yoki nazorat qilish lozim bunga misol uchun Navoiy issiqlik elektr stansiyasi ko’p joylarga ya’ni Navoiy kon-metallurgiya kombinati Navoiy azot va boshqa iqtisodiy zonalarga elektr energiyani yetkazib beradi, tadqiqotni tizimli yondashuv, regression tahlil va eksperiment nazariy rejalashtirish metodlari orqali olib boriladi, elektr stansiya bir qancha qurilmalardan tashkil topgan bo’lib bir-biriga bog’liq holda ishlaydi.
Asosan datchik va uni monitorga yetkazish va uni monitor orqali buyruqlar berib uni kontrollerlash ya’ni to’g’irlashdan iboratdir va undan tashqari himoya qurilmalari avtonom elektr ta’minlash manbasidan ta’minlanishi zarur yanada sodda ishlash rejimlariga kelsak diodlarni misol qilamiz ya’ni ulardan zaryadlar o’tkazamiz vauni ishlash rejimini pulsatsiyasi qanday bormoqda shularni ko’rib turamiz va uni boshqarsak ham buladi misol uchun, mikro sxemalarda asosan diodlar yoki teristorlar yoki tranzistorlar juda ko’p ishlatilmoqda. Hozirda esa ularning davrlaridan foydalanib biz qurilmalarga buyruqlar bera olamiz
1.5 davr 2.5 davr 1davrda yarmi ham bor va shu davrlarni boshqarishda mikrokontrollerni ishlash jarayoni bilan uni boshqariladi va uni monitorga uzatish vazifasini ham bajaradi, emitirga 20mV dan 18mV gacha berish dasturini joylasak u baza orqali uni amalga oshiradi va uni rostlab boradi bundan tashqari uni dvigatellarda ham ishlatishimiz mumkin ya’ni qanday oddiygina relelar orqali katta dvigatellarda issiqlik relelari va boshqa qurilmalari mavjud bu qurilmalar esa uni himoyasiga bog’lanib qolmay uni ishlash toklaridan tortib uning chastotasini ham rostlaydi
Uch fazali to’g’irlagich orqali zaryadlash jarayoni
Mana bu dasturimizda esa 6 ta tranzistorlardan yig’ilgan sxemani ishlash jarayoni tekshirilyabdi har bir fazaga 110 V dan kuchlanish berilyabdi va bu kuchlanishni o’zgartirib borish orqali uni qanday ishlashi va qanday kuchlanishlarda rostlanishini bilib olamiz
XULOSA
Ushbu ishimizdan maqsad katta quvvatli shar tegirmonlari iste`mol qiladigan elektr energiya sarfini kamaytirish tarmoqlarga berilayotgan elektr energiyasini quvvatini kamaytirgan holda uning ishlash prinsipiga ta`sir qilmaslini ta`minlash, ishlash unumdorligini oshirish va tarmoqda elektr energiya isrof sarfini kamaytirish usullari ko’rib chiqish imkonini beradi.
XULOSA
Ushbu ishimizdan maqsad himoya qurilmalari avtonom elektr ta’minlash energiya yuklamasini kamaytirishimiz va ishlash unumdorligini oshirish hamda tarmoqda elektr energiya isrof sarfini kamaytirish imkonini beradi.
Foydalanilgan adabiyotlar 1.Karimov A.S “Elektrotexnikaning nazariy asoslari” // Toshkent – 2006 y 2.Rahimov G.R Elektronika asoslari // Toshkent – 20023.Majidov S elektronika // Toshkent – 1999 y