TOSHKENT ARXITEKTURA VA QURILISH UNIVERSITETI
____________________________ FAKULTETI
__________________________ FANIDAN
TAQDIMOTI
Guruh:31 – 21
Bajardi: ___________________
Qabul qildi:_________________
TAQDIMOT MAVZUSI
IJTIMOIY PEDAGOGIKA FANI RIVOJLANISHINING MADANIY - TARIXIY ASOSLARI
Mavzu rejasi:
1. Ijtimoiy pedagogika fanining rivojlanishi - davr talabi.
2. Xorijda ijtimoiy pedagogikaning ijtimoiy fan sifatida rivojlanish tarixidan.
3. O’zbekistonda ijtimoiy pedagogikaning rivojlanish tarixi.
Komil inson — etuk shaxsning shakllanishida Kadrlar tayyorlashning milliy dasturi xal qiluvchi axamiyatga ega. Milliy model va dastur maqsad va vazifalarini amalga oshirish uz Vataniga fidokor, istiklol va demokratiya goyalariga sadokatli shaxsni shakllantirishga xizmat qiladi. Ijtimoiy — siyosiy xayotga ongli ravishda qatnashadigan, ijtimoiy jarayonlarga faol ta'sir kursatadigan, ya'ni uz mamlakatining taqdiri uchun mas'ul bulgan shaxsni tarbiyalash — Kadrlar tayyorlash milliy dasturining bosh maqsadlaridan biridir.
Xar bir insonning shaxsi ta'lim, ijtimoiy muxit ta'sirida shakllanadi. Natijada u ijtimoiy jixatdan axamiyatli bulgan vazifalarni bajaradi, ijtimoiy rolni uzlashtirib oladi, uzining kizikishi, kobiliyatini ijodiy muloxaza kilib kuradi, jamiyatning boshka a'zolari bilan mustakil munosabatga kirishadi va shu tarika shaxsning ijtimoiylashuvi yuz beradi.
Milliy istiklol goyasi va ijtimoiy pedagogika nafakat ukuv yurtlaridagi, balki butun jamiyatdagi mafkuraviy vokeliklarni sharxlovchi, uzgartiruvchi va jamiyat a'zolari ongini tarbiyalovchi imkoniyatlarga ega. Milliy istikdol goyalarini xalkimiz ongi va kalbiga singdirish zaruriyati ijtimoiy pedagogika fanidan shunday mas'uliyatli vazifani xam xal etishni talab etmokda. Aynan ijtimoiy pedagogika butun jamiyatni, uning a'zolari ongiga milliy istiklol goyalarini singdirishda, jamiyatning barcha nuktalarini pedagogik tarbiyalashda katta imkoniyatlarga ega. Ya'ni ijtimoiy pedagogika milliy istiklolni kulga kiritgan jarayonlarni ijtimoiy pedagogik sharxlab, uni yanada takomillashtirishga, fukorolik jamiyatini barpo etishga xizmat kilmogi kerak. Milliy istiklolning ijtimoiy buyurtmasi — Uzbekiston xalkida mustaxkam mafkuraviy immunitet, fukarolarning uzligini anglashi, vatanparvarlikni, millatlararo totuvlikni, diniy bagrikenglikni, shakllantirishni talab etmokda. Shuning uchun xam pedagogikada ilgari etarlicha e'tibor berilmagan yunalish — ijtimoiy pedagogikaning axamiyati kattadir.
Bu yunalish ayniksa, bugungi mustakil Uzbekistonning ma'naviy-ma'rifiy rivojlanishida, jamiyat a'zolarini milliy istiklol goyalari ruxida, mustaxkam irodali, uzligini, uz xak- xukuklarini anglagan, mustakil fikrga ega, xatto iktisodiy biznes soxasida xam ma'naviy, faoliyat yuritish, jamiyat a'zolariga ma'naviy-ma'rifiy yordam berish kabi muammolarni xal etishda muxim axamiyat kasb etadi. Bu ishlarni bajarishda, ya'ni yurtimizda insonlar ongiga milliy istiklol goyasini singdirish, ma'naviy axloxiy ruxda tarbiyalash va ma'naviy yordam kursatish yuzasidan mustakil Uzbekistonda kuplab tashkilotlar ma'naviy-ma'rifiy tadbirlarni tashkil etmokda. Bularga misol sifatida Respublika Ma'naviyat Markazi, turli jamgarmalar, partiyalarni keltirishimiz mumkin.
Demak, jamiyatda mafkuraviy immunitetni kuchaytirishning zamirida xar bir fukaroning manfaatidan kelib chikdan xolda ijtimoiy pedagogik faoliyat sifatida ma'naviy-mafkuraviy targibot ishlarini olib borish, ya'ni milliy goya prinsiplarini axoli urtasida targibot kilish yotadi. Ijtimoiy pedagogika ma'naviy-ma'rifiy faoliyatning aloxida soxasi sifatida uning ommaviyligi, barcha axoli urtasida milliy istikdol goyalarini targibot -tashvikotini keng olib borish imkoniyatini beradi.
Ijtimoiy pedagogika yakin kelajakda ukituvchi yoki tibbiy xodim singari ommaviy kasbga aylanadi, chulki ayrim odam ongidagi ijtimoiy kasallikning oldini olish va uning ma'naviy-axlokdy ogishini davolash «ijtimoiy epidemiya»ga karshi kurashga nisbatan ancha osondir. Pedagogika fanidan malumki, tarbiya — bu ijtimoiy xodisadir. Demak, individning barkamol shaxs sifatida shakllanishi uning ijtimoiy xayoti davomida egallagan bilim, kunikma va malakalariga boglik.
Mustakil yurtimizda bugungi kunda yoshlarimizning ongi va kalbi uchun kechayotgan kurash jarayonida mazkur yunalish, ya'ni ijtimoiy pedagogikaning pedagogika ukuv yurtlariga maxsus kurs sifatida kiritilishi ayni muddaodir. Chuiki XXI asr, ya'ni axborotlar tizimi davrida yoshlar va umuman keng jamoatchilik orasidagi ijtimoiy fikrlarni xar tomonlama urganish, ijtimoiy xayotii anik va real, ommaviy xalk fikriga asoslanib urganish va nafakat ta'lim-tarbiya muassasalaridagi tarbiyaviy muxit, balki ijtimoiy xayotimizning barcha jabxalarini pedagogik urganish davri etib keldi. Demak, pedagogika fanining yana bir yunalishi — IJTIMOIY PEDAGOGIKAga bulgan extiyojni davrning uzi kursatmokda. Ijtimoiy pedagogikaning tadkikot ob'ekti va predmetini taxlil kilishdan avval ijtimoiy pedagogika terminining uziga axamiyag bermok kerak. Bu termin ijgimoy va pedagogika suzlaridan tashkil topib ularning ma'nosini uzida jamlaydi.
Pedagogikada keyingi vaktda differensiya xodisasi etarli darajada kuchaydi. Pedagogikaning mustakil fan sifatidagi tarmoklari maktabgacha pedagogika, maxsus pedagogika, professional pedagogika rivojlanib, takomillashib bormokda. Ijtimoiy pedagogika xam shular jumlasidandir. Ijtimoiy pedagogikaning tadkikot ob'ekti pedagogika urganadigan jarayon va vokelik bulib, u masalani muayyan, uziga xos aspektda kuradi. Uning uziga xosligi esa «ijtimoiy» degan suzda ifodalangan. Ijtimoiy pedagogikaning ob'ekti insonning ijtimoiylashuv jarayonidir. Xalkning boy merosi, pedagogikasidan, fan, madaniyat, jamiyat yutuklaridan foydalanib, ijtimoiy pedagogika uz nazariyasini, metodi va texnologiyasini ishlab chikadi. Ijtimoiy pedagogika davlat va jamiyat institutlarining ma'naviy-ma'rifiy markazlari faoliyati soxasidir.
. Ijtimoiy munosabatlarni ilmiy pedagogik nuktai nazardan urganish va yanada takomillashtirish davr takozosidir. Ijtimoiy pedagogika va pedagogik sosiologiya yurtimiz mustakillikka erishgach, uzining mustakil tarakkiyot yulini belgilab oldi. Bu yul jamiyatimizning kelajagini uz kullariga oluvchi — yoshlarga beriladigan ta'lim-tarbiya asosida belgilandi. «Ijtimoiy» tushunchasida odamlarning birga yashashi bilan boglik, jarayonlar ifodalangan, ammo ularning mulokoti va uzaro alokalari turli shakllarda buladi. Demak, pedagogika usib kelayotgan avlod tarbiyasi va ta'limi tugrisidagi fan bulib, ijtimoiy pedagogika esa jamiyat a'zosini tarbiyalash va unga ta'lim berish tugrisidagi fandir.
. Ijtimoiy pedagogika pedagogikaning mustakil bir bulagi bulib, u kishilar jamoasi xamda aloxida shaxslarga ta'lim-tarbiya jarayonidagi ijtimoiy muammolar, ularning kelib chikish sabablari, xamda bu muammolarning bartaraf etilishining nazariy va amaliy jixatlarini urgatadi.
Shunday kilib, pedagogika usib kelayotgan yosh avlodni tarbiyalovchi va ta'lim beruvchi fan xisoblanadi, ijtimoiy pedagogika esa ta'lim-tarbiya jarayonida bolani jamiyat xayotiga kiritishni ta'minlaydigan aspektni tadkik etadi. Insonni atrofdagi muxit bilan uzaro alokasiga ta'siri asosida rivojlanishini uning ijtimoiylashish jarayoni deb ta'kidlash mumkin. Inson ijtimoiy normani, ya'ni madaniy kadriyatlarni uzlashtirishi, uz kobiliyatlarini yuzaga chikarishi, ijtimoiy tajribani egallashi lozimdir. Bu jarayon ijtimoiy xodisa deb nomlanadi. Bolani ijtimoiylashuvi murakkab va davomli xodisadir.
Xar kanday jamiyatning rivojlanish etapida ma'lum ijtimoiy, ma'naviy kadr-kimmat, uzini tutishi, axlokiy konun-koidalar, normalarni ishlab chikadi. Jamiyatning xar bir a'zosi mazkur konun-koidalar egallab, uning teng xukukli a'zosi sifatida yashab, faoliyat kursatadi. Bu ta'lim-tarbiya orkali amalga oshadi.
Jamiyatda uzaro munosabatda bulgan, uzaro xarakatlanadigan xilma-xil ijtimoiy institutlar orkali bola ijtimoiy normalarni egallaydi.
Bunday ijtimoiy institutlar katoriga avvalo oila, ta'lim, madaniyat va din, turli-tuman klublar, birlashmalar, shuningdek, video-kinoprokat, kompyuter-internet tarmoklari kiradi.
Ijtimoiy pedagog faoliyatining markazida normal ijtimoiy faoliyatdan chetlashgan bolalarni jamiyatdagi tengdoshlari katoriga kaytarish xisoblanadi.
Bulardan ba'zilari bolaning rivojlanipsh va ijtimoiy shakllanishiga ta'sir kursatadi, boshkalari esa uning shaxsiy sifatlari shakllanishiga ijobiy ta'sir kursatadi.
Ijtimoiy pedagog va pedagoglik soxasida asosiy bogliklaridan biri, xar ikki soxaning ob'ekti — bolalar ekanligidadir.
Ijtimoiy tarbiyalash tarbiya jarayonining tarkibiy kismi xisoblanadi. Ijtimoiy pedagogikani nima uchun urganish lozim? Ijtimoiy pedagogika — fanning shunday tarkibiki, uning vositasida: Birinchidan, inson xayotida ma'lum sabablar asosida yuzaga kelgan xodisalar urganiladi. Ikkinchidan, insonning rivojlanipsh uchun kulay sharoitlar yaratishni kuzda tutadi. Uchinchidan, ta'sir etuvchi xodisalarning oldini oladi. Ijtimoiy pedagogika ukuv predmeta sifatida ijtimoiy pedagogik faoliyat tasvirini xarakterlaydigan vazifani amalga oshiradi. Bu vazifani amalga oshirish ijtimoiy pedagogikani urganish jarayonida talabalar tomonidan bir kator maksadlarni amalga oshirishni kuzda tutadi: ma'lum doiradagi nazariy bilimlarni egallash va bularni amalda kullash, muammoni oldindan kurish va echishga, sub'ekt va ijtimoiy jarayonga kura ijtimoiy gumanistik munosabatlarni shakllantirishni nazarda tutadi. Ijtimoiy pedagogika soxasi pedagog faoliyati bilan boglikdir.
Ijtimoiy pedagogika fanining ob'ekti ijtimoiylashtirishga muxtoj bulgan bolalar, ularga akliy, pedagogik- psixologik, sosial-axlokiy normalardan chetlashgan ijtimoiy tarbiya ola olmagan va jismoniy, akliy, psixik tomondan buzilishga yul kuyilgai bolalardir. Bunday bolalar jamiyatining aloxida yordamiga muxtojdir. Ijtimoiy pedagog fakat ukituvchi emas, balki bola kanday ukiyotganini va rivojlanayottanini tushunadigan va xis etadigan shaxsdir. U bola xayotini, kechinmalarini xuddi uzinikidagidek tushunishi va uning ma'naviy, madaniy, axlokiy rivojlanipshga kumak bera oladigan mutaxassis bulmogi kerak. Shuning uchun xakikiy pedagog fakat uz fanini bilibgina kolmay, ayni vaktda bolalar va kattalar bilan ijodiy mulokot kila oladigan, uz ustida ishlaydigan inson bulishi muxim axamiyatga ega. Ijtimoiy pedagogika uz nomiga kura sosium, ya'ni jamiyat bilan shugullanadi. Shu bois uni jamiyat tarbiyasi xam deyish mumkin. Jamiyat tarbiyasi deganda «Inson —inson» tizimi ichida olib boriladigan tarbiya tushuniladi. Ya'ni, bevosita insonlararo munosabatlar jarayonidagi tarbiyaviy ta'sir, shuningdek, ijtimoiy institutlar faoliyatining (xayriya jamgarmalari, tashkilotlar, jamiyatlar va assosiasiyalar) tarbiyaviy ta'siri nazarda tutiladi. Ijtimoiy pedagogika fani ijtimoiy shaxsning uziga xos milliylik tomonlarini tarbiya jarayonida urgatib boradi.
Pedagogika va ijtimoiy pedagogika bir-biriga juda boglik, lekin ularning farki shundaki, pedagogika fani ijtimoiy shaxsning fakat ta'lim va tarbiyasi bilan shugullanadi. Ijtimoiy pedagogika esa bola shaxsini va uning bolaligini ximoya kiladi.
Ijtimoiy pedagogika fanining maksadi va vazifalari.
Ijtimoiy pedagogika fani jamiyatdagi xar bir shaxsning xayotida uchraydigan ijtimoiy muammolarni bartaraf etish va xal kilish, ta'lim va tarbiya masalalari bilan shugullanish, keksalar, kariyalar, kasal va bokuvchisini yukotganlar masalalarini urganadi, mexribonlik uyida tarbiyalanayotgan bolalar xolidan xabar olish bilan birga, foxishabozlik, narkomaniya va konunbuzarlikka karshi kurashish ishlariga e'tibor karatadi. Ijtimoiy «autsayderlar», ya'ni kariyalar, nogironlar, yolgiz yashovchilar, iktisodiy nochor axvolda yashovchilar va xalkning shu kabi boshka tabakalariga kiruvchilarga yordam berish ijtimoiy pedagogning maksadlaridan biridir. Chunki fakat jamiyat va ijtimoiy ta'sir vositasida insonlarda insoniylik, vatanparvarlik, ijtimoiy faollik, mas'uliyatlilik singari fazilatlarni shakllantiradi. Mazkur jarayon oila, maktab va boshka ukuv muassasalarida amalga oshadi. Ijtimoiy pedagogika fanining asosiy vazifasi ijtimoiy tarbiya muammolarini urganish xisoblanadi. Ijtimoiy pedagogika fanining amaliy vazifalarini kurib chikamiz. Bunda ijtimoiy pedagog xar bir bolaning yosh va uziga xos xususiyatlarni e'tiborga olishi talab etiladi.
1. Bola (usmir) ongida yaxshilik va adolat tushunchasiga sobitlikni tarbiyalash, borlikni, ijodni sevishga urgatib, uzaro tushunish xissipi uygotish; 2. Inkirozli vaziyagdan mustakil chikib keta olish maksadini kuyish, odamlar bilan mulokot kilishni urganish va xayotda uz maksad va mazmunini aniklash yullarini kursatish; 3. Tevarak-olam, inson va uning mukammalligi, jismoniy va ma'naviy xususiyatlarini, jamiyatdagi xukuk va burchlarini anglashga intilishni rivojlantirish; 4. Uz sha'ni, mustakilligi va uziga ishonch kabi tuygularni rivojlantirish; 5. Bola (usmir)da maktab, ish, oila va tengdoshlari jamoasida, katta-kichik guruxlarda odamlar bilan mulokrt urnatish istagi va kobiliyatini kuchaytirish. Shu urinda ijtimoiy pedagogdan uz tarbiyalanuvchilarining yosh xususiyatlariga oid yuksak bilim talab etiladi. Shuningdek, bolaga uni urab turgan muxit, ijtimoiy munosabatlarning ma'naviy xukukiy me'yorlariga tayanib, jamiyat, odamlar va shaxslararo ziddiyatlarni baxamjixat xal etishni urgatish xam muxim axamiyat kasb etadi.
Shu kabi amaliy vazifalarni kiskacha tarzda kuyidagicha ifodalash mumkin: yaxshilik kilishga urgatish, uz xayotini kurishda kumaklashish, bilimga kizikishini orttirish, uz individualligini rivojlantirishga imkon yaratib, kobiliyati va layokatini takomillashtirish. Ijtimoiy tarbiya insonparvaligi shaxsni majburlashga emas, unga yordam berishga karatilganligi, xar bir shaxsning uzligini anglashi, inson sifatida betakrorligi, yagonaligiga ishonish, uz xayotiga mas'ul bulish, boshkalar xatti-xarakatini muxokamasiz kabul kilish, tang vaziyatda kolganlarni kullab-kuvvatlash va yordam berishga karatilganligi bilan tavsiflanadi. Ijtimoiy pedagogikaning jamoatchilik moxiyati — xavf ostida kolgan odamga madad kulini chuzish, oila va bolaga uz xayot yulini topishda kumaklashish, uz kobiliyati va istagidan kelib chikib rivojlanishiga imkon berishdan iborat. Shuningdek, xar bir insonga axlokiy munosabatlar urnatishdagi intilishlariga yordam berish xam ijtimoiy pedagogika vazifalaridan biridir.
Ijtimoiy pedagogika — bu ijtimoiy ta'lim-tarbiya faoliyatining maxsus metodlariga ega pedagogikaning mustakil bulimidir. Ijtimoiy pedagogika metodlari shaxsga, uning takomillashuvi, tarbiyasi, uzini anglashi va shaxs sifatida shakllanishiga yunaltirilgandir. Ijtimoiy pedagogika funksiyalari. Ijtimoiy pedagogika funksiyalarini urganar ekanmiz, bunda bir kator talablar mavjudligini kurish mumkin. Ularning ayrimlari ustida tuxtalamiz. Bola (usmir)ni, uning axvoli, oila, maktab, xovlidagi guruxlar bilan munosabati, ziddiyatli vaziyatda uzini tutishi kabilarni urganish tang axvolda kolgan bolaga kumaklashish, inkirozdan chikish variantlari, yullarini topish, kiyin vaziyatda kullab-kuvvatlash bolani urab turgan va unga ta'sir ugkazuvchi turli ijtimoiy muxit ijtimoiy tarbiyasi xolatini taxlil kilish. Bola (usmir) faoliyatini (uzini) tarbiyalash, bilim olish, uz xayoti va xatti-xarakatlarini mustakil shakllantirish layokatiga yunaltirish bola (usmir) xukuklari muxofazalanishiga taallukli va uning muammolarini xal etish maksadida faoliyat yurituvchi tashkilot va turli mutaxassislar birlashuvi, muvofiklashuvi bilan shugullanish, ijtimoiy tarbiyaning turli muammolarini tadkik etishni tashkil kilish; ijtimoiy pedagoglar, jamoalar, turli pedagogik markazlar faoliyatini taxlil kilishdan iborat. Shunday kilib, yukoridagilarni umumlapggirgan xolda ijtimoiy pedagogika funksiyalarini kuyidagicha ifodalash mumkin: Bular:
1. Tarbiyaviy funksiya;
2. Ijtimoiy-xukukiy funksiya;
3. Ijtimoiy-soglomlashtirish funksiyasi.
Tarbiyaviy funksiya — bolani atrof-muxitga kushilishi, ijtimoiylashuvi jarayonini, uning ta'lim-tarbiya jarayoniga moslashuvini takazo kiladi.
Ijtimoiy-xukukiy funksiya — davlatning bolalar xakida gamxurligi, ularni xukukiy muxofazalanishini anglatadi.
Ijtimoiy-soglomlashtirish funksiyasi — bu nogiron bolalar, ya'ni jismoniy yoki ruxiy nuksonga ega bolalar bilan tarbiyaviy va ta'lim ishlarini olib borish bulib, bunda pedagog asosiy ijtimoiy vazifa bajaruvchi xisoblanadi.
Yukorida kayd etilganlardan esa ijtimoiy pedagogikaning amaliy vazifalari yuzaga chikadi. Bundan ijtimoiy pedagog va xodim uz faoliyatini nimaga mutanosib shakllantirishi, nimaga yunaltirishi lozimligi aniklanadi. Uzbekistonda ijtimoiy pedagogikani tiklash va uni yangi boskichga kugarish uchun xorijiy mamlakatlar tajribasini urganish, shu soxadagi ilmiy bilimlar va milliy tadbirlarni rivojlantirish, bu jarayon davomida yuzaga keladigan muammo va kiyinchiliklarni taxlil kilish xam katta rol uynaydi. Ijtimoiy pedagogika va ijtimoiy ishlarning rivojlanish tarixi juda yakin. Eng avvalo, ularni odamlarga aloxila gamxurlik va e'tibor talab etadigan madaniy-tarixiy an'ana birlashtirib turadi. Ijtimoiy pedagogika va ijtimoiy ishlarda «raxm-shavkat», «xayriya», «yordam» kabi tushunchalar juda kup ishlatiladi.
Ijtimoiy pedagogika, ayniksa, «ogir gurux»larga aloxida e'tibor karatadi. Bu guruxga takdir takozosi bilan ogir vaziyatlarga tushib kolgan shaxslar kiradi. Bular: narkomanlar, ishsizlar, foxishalar, jinoyatchilar, kamokda utirib chikkanlar, jinoiy guruxlarga va man etilgan diniy sektalarga uzlari bilmagan xolda kirib kolgan shaxslar va x.k. kiradi. Shuningdek, ijtimoiy pedagogika katta yoshdagilarni va kariyalarni xam ishlab chikarish jarayonlaridagi raxbar va xodimlarning uzaro munosabatlari, ayollar tarbiyasi, kasbidan konikmaslik, kolaversa dam olishga, ruxiy kasallangan, ta'lim olishdagi muammolar, tarbiyasi ogir bolalar kabi muammolarni xam nazardan chetda koldirmaydi. Ijtimoiy xayotning turli jabxalaridagi bu insonlar, albatta, yukori malakali pedagogik yordamga muxtojdirlar. Ijtimoiy pedagogika faoliyat rivojlangan davlatlarda maxsus kasb darajasiga kutarilgan. Janubda bu kasb «Ijtimoiy faoliyat» deb yuritiladi. Bizning yurtimizda axolining, umuman jamiyat a'zolarini ijtimoiy muxofazalashga doir kator ishlar amalga oshirilishidan kati nazar, u bilan shugullanuvchi maxsus fan yunalishi tulik shakllanmagan. Ijtimoiy ish jamiyat a'zolarining bir-biriga insoniy munosabatda bulishini takozo etadi. Kadim zamonlarda bu faoliyatning akliy mas'ullik, saxiylik, xayrixoxlik singari kirralari namoyon bulgan. «Ijtimoiy pedagogika»ning paydo bulishi jamiyatning iktisodiy, siyosiy va ijtimoiy xayotidagi uzgarishlar bilan boglik. Chunki, bu uzgarishlar tarbiya jarayonini murakkablashtirib, yoshlar tarbiyasida yangi muammolarni vujudga keltirib, yosh avlodning ijtimoiy shakllanish jarayonini ilmiy urganishni talab etmokda. An'anaviy pedagogika fani ta'lim-tarbiya muassasalari kobigida cheklanib kolib, ijtimoiy muxit omilining tarbiyaga bulgan ta'siriga etarlicha e'tibor bermadi.
Ayniksa, ijtimoiy tarbiyaning umumiy xarakterini chetga surib kuydi. «Ijtimoiy pedagogika» Rossiyada uggan asrning 80-yillarida aloxida fan sifatida shakllandi. Mustakil yurtimizda esa uning ma'lum kirralari yoritilgan bulishiga karamasdan bu yunalish buyicha xali aloxila tadkikot ishlari yuzaga chikkanicha yuk. Bu fan jamiyatning, xar bir mamlakatning, xar bir millatning ijtimoiy xayoti va milliy psixologiyasi bilan bevosita boglik. Shu nuktai nazardan mazkur fanni turmush pedagogikasi, deyish xam mumkin. Turmush — shaxsning jamiyatda uz urnini topishini takozo kiladi. Biz ta'lim tarbiya muassasalari va ulardan tashkari, ya'ni xar kungi ijtimoiy xayotimiz orkali tarbiyaviy ta'sir kursatish asosida barkamol, komil insonni voyaga etkazishimiz kerakki, toki biz tarbiyalagan shaxs jamiyatga «kirishib keta olsin». Ular jamiyatdan chetda kolishi mumkin emas. Ma'lum sabablarga kura «jamiyat tan olmagan», «sosiumga kirisha olmagan» shaxslarning uz yulini topib ketishi uchun ijtimoiy faoliyat talab etiladi.