Tasdiqlayman” Guldu “M. G‘., M. A. va H. T.” kafedrasi mudiri U. Mavlyanov

“TASDIQLAYMAN” GulDU “M.G‘., M.A. va H.T.” kafedrasi mudiri ______________U.Mavlyanov 2022 yil “___”_____________

Falsafa fanidan yakuniy nazorat savollari

1. 
   «Falsafa» atamasining mohiyati va mazmuni.
   
2. 
   Falsafaning bahs mavzulari va asosiy muammolari.
   
3. 
   Falsafiy g’oyalar, nazariyalarning asosiy yo’nalishlari va vazifalari.
   
4. 
   Qadimgi Sharqda asotiriy tasavvurlar va falsafiy bilimlarning paydo bo’lishi.
   
5. 
   Islom dinining vujudga kelishi va falsafiy ta’limoti.
   
6. 
   Sharq falsafasi va uyg’onish davri.
   
7. 
   Temuriylar davri falsafiy fikr taraqqiyoti.
   
8. 
   XIX asr oxiri va XX asr boshlarida Markaziy Osiyoda ilg’or falsafiy fikrlar.
   
9. 
   Qadimgi Yunon-Rim falsafiy maktabi.
   
10. 
    Ilk o’rta asr G’arb falsafasi rivojlanishining umumiy belgilari.
    
11. 
    Uyg’onish davri falsafaiy tafakkuri rivojlanishining asosiy xususiyatlari.
    
12. 
    Yangi va eng yangi davr falsafasining ustuvor yo’nalishlari.
    
13. 
    Borliq va uning mavjudlik shakllari.
    
14. 
    Borliq va yo’qlik, mavjudlik va reallik.
    
15. 
    Harakat, fazo va vaqt, makon va zamon.
    
16. 
    Borliq falsafasini o’rganishning ahamiyati.
    
17. 
    Bilish va bilim — falsafiy tahlil mavzui.
    
18. 
    Bilishning ob’ekti va sub’ekti. Inson bilishining asosiy bosqichlari.
    
19. 
    Ilmiy bilishning mohiyati va usullari. Metod, nazariya va metodologiya.
    
20. 
    Ong va ongsizlik masalasi.
    
21. 
    Globallashuv - yangi falsafiy mavzu. Global muammolarning turli darajalari.
    
22. 
    Global muammolarni hal qilishda falsafaning roli.
    
23. 
    Texnika va texnologiya tushunchalarining mohiyati va texnologik taraqqiyotning istiqbollari.
    
24. 
    O’zgarish va taraqqiyot jarayonida takrorlanish tamoyili. Qonun tushunchasi, uning mohiyati va falsafiy talqini.
    
25. 
    Voqelik va o’zgarish jarayonida ayniyat va ziddiyat dialektikasi. Uning tabiat va jamiyatdagi xususiyatlari.
    
26. 
    Olamning mavjudligi — miqdor va sifat voqeligi tarzida. Taraqqiyotda tadrijiylik tamoyili.
    
27. 
    O’zgarish va rivojlanish jarayonida o’z-o’zini inkor etish tamoyili. Vorislik va yangilanish.
    
28. 
    Falsafaning asosiy kategoriyalari.
    
29. 
    Mantiq ilmining asosiy masalalari va ularni tadqiq etish yo’nalishlari.
    
30. 
    Tafakkurning mantiqiy shakllari va qonunlari.
    
31. 
    Formal mantiqning predmeti va strukturasi. Tushunchaning ta’rifi, tuzilishi va turlari.
    
32. 
    Mulohaza tafakkur shakli va xulosa chiqarishning tarkibiy qismi sifatida.
    
33. 
    Mulohazaning kompleks taxlili: tarkibi, ifodalanishi, turlari.
    
34. 
    Xulosa chiqarishning umumiy mantiqiy tavsifi: tuzilishi, turlari va umumiy qoidalari.
    
35. 
    Xulosa chiqarish turlari: deduktsiya, induktsiya va analogiya; ularning o’zaro aloqadorligi.
    
36. 
    Asosli muhokama yuritish shartlari. Argumentlash nazariyasining asosiy tushunchalari.
    
37. 
    Bilimlar taraqqiyotining mantiqiy shakllari: muammo, gipoteza, nazariya.
    
38. 
    Mantiq ilmining nazariy va amaliy ahamiyati.
    
39. 
    “Etika” fanining predmeti, mohiyati, uning asosiy belgilari va tuzilmasi.
    
40. 
    Etikaning boshqa ijtimoiy fanlar bilan aloqadorligi. Etika fanining ahamiyati va vazifalari
    
41. 
    Estetika fanining predmeti, tadqiqot doirasi va maqsadi.
    
42. 
    Estetikaning boshqa fanlar bilan o‘zaro munosabati. Estetikaning asosiy kategoriyalari.
    
43. 
    Dinshunoslik fanini o‘qitishdan ko‘zda tutilgan asosiy maqsad. Bu sohada erishilgan yutuqlar.
    
44. 
    Dinninng jamiyatdagi funksiyalari. Din ijtimoiy hodisa sifatida.
    
45. 
    Dinning paydo bo‘lishi masalasi. Dinlar tasnifi.
    
46. 
    Yahudiylikning vujudga kelishi va ta’limoti. Yahudiylikdagi oqimlar;
    
47. 
    Yahudiylikning Muqaddas manbalari. Yahudiylikning Marosim va bayramlari;
    
48. 
    Yahudiylar O‘rta Osiyoda;
    
49. 
    Veda va veda dinlari: Vedalar; Braxmanlik; Hinduiylik.
    
50. 
    Konfusiylik. Daosizm.
    
51. 
    Buddaviylik asoschisining shaxsi, Buddaviylik ta’limoti, Meditatsiya.
    
52. 
    Buddaviylikning tarqalishi. Buddaviylik manbalari
    
53. 
    Xristianlikning vujudga kelishi;
    
54. 
    Pravoslav oqimi, Katolik oqimi, Protestant oqimi. Xristianlikning boshqa oqimlari;
    
55. 
    Xristianlik tarixida apostol Pavelning tutgan o‘rni;
    
56. 
    Markaziy Osiyo xalqlari tarixida xristian dini;
    
57. 
    “Bibliya” xristianlikning muqaddas kitobi.
    
58. 
    Johiliya davrida Arabiston yarim orolidagi ijtimoiy va diniy holat.
    
59. 
    Muhammad alayhissalomning vahiygacha bo‘lgan hayoti.
    
60. 
    Muhammad alayhissalomning Payg‘ambarlik faoliyatining boshlanishi.
    
61. 
    Islom dini Makka davrida, Madina Islom davlati, Vahiyning nozil bo‘la boshlashi.
    
62. 
    Makka davrida nozil bo‘lgan suralar, Madina davrida nozil bo‘lgan suralar.
    
63. 
    Qur’onning jamlanishi, Tafsirlar
    
64. 
    Hadis - Payg‘ambar haqidagi rivoyatlar.
    
65. 
    Hadislarning jamlanishi va mashhur to‘plamlari.
    
66. 
    Imom al-Buxoriy - hadis ilmining sultoni.