Tаsdiqlаymаn” “Gumаnitаr fаnlаr” kаfеdrаsi mudiri t f. d prоf., Sh. O’ljаеvа

“Tаsdiqlаymаn”
“Gumаnitаr fаnlаr” kаfеdrаsi mudiri
_____________t.f.d. prоf., Sh.O’ljаеvа

“Falsafa: mantiq, etika, estetika, dinshunoslik” fаnidаn YaN

VАRIАNTI № 7

1. 
   Ontologiya – borliq falsafasi.
   

Falsafa fanining borliq haqidagi masalalarni o‘rganuvchi qismi ontologiya deb ataladi. Ontologiya so‘zi yunoncha ontos (mavjudlik) va logos (ta’limot) so‘zlarining birikmasidan tashkil topgan bo‘lib, «mavjudlik haqidagi ta’limot», ya’ni borliq haqidagi fan ma’nosini ifodalaydi. Bu atama fan tarixida birinchi bor 1513 yil R.Gokleniusning «Falsafa lug‘ati»da, keltirilgan.

2. 
   Mantiq - tafakkur shakllari va qonunlarini o‘rganuvchi fan.
   

Mantiq — toʻgʻri tafakkur yuritishning asosiy qonunlari va shakllari haqidagi fan. Mantiq oʻzining shakllanish va rivojlanish tarixiga ega. Mantiqga oid dastlabki fikrlar Qad. Sharq mamlakatlarida, xususan, Hindiston, Xitoyda vujudga keldi. Qadimda mantiq falsafa tarkibida boʻlgan, mustaqil fan sifatida shakllanmagan.

3. 
   Fuqarolik jamiyati, siyosiy erkinlik, demokratiya, fuqarolik uyushmalari, ijtimoiy tartib, fuqarolik jamiyatida barqarorlik.
   

Mazkur an’anada fuqarolik jamiyati va siyosiy davlat o‘zaro bir-birining o‘rnini bosuvchi atamalar sifatida qaralar edi. Qadimgi grek mutafakkirlari tasavvurida «siyosat» tushunchasi jamiyat hayotining barcha muhim sohalarini: oila, din, ta’lim, madaniyat va boshqalarni qamrab olgan. Fuqarolik jamiyatining asosiy xususiyatlari iqtisodiy, siyosiy va ma’naviy birlikda o’z ifodasini topadi. Bular iqtisodiy sohada nodavlat tashkilotlar, shirkatlar, ijara va aksiyadorlik jamoalari , uyushmalar, korporatsiyalarning mavjudligidir

“Tаsdiqlаymаn”

“Gumаnitаr fаnlаr” kаfеdrаsi mudiri
_____________t.f.d. prоf., Sh.O’ljаеvа

“Falsafa: mantiq, etika, estetika, dinshunoslik” fаnidаn YaN

VАRIАNTI № 8

1. 
   Muomala madaniyati - axloqiy madaniyatning tarkibiy qismi.
   

O‘zbeklar mentalitetida muomala madaniyati ko‘pchilik hollarda o‘zaro salom-alik qilish, ahvol so‘rash, oiladagi ahvol bo‘yicha axborotlarga qiziqish ko‘rsatish kabi ko‘rinishlarda namoyon bo‘ladi. Ammo aslida muomala madaniyati – o‘zga insonga bo‘lgan munosabat madaniyati bilan belgilanadi.
Kasbiy odobning axloqiy madaniyat bilan uygunligi. Axloqiy madaniyatning eng yuksak shakllaridan biri kasbiy odobdir. Chunki inson voyaga yetib, bir kasbning boshini tutgach, oz kasbi doirasida hamkasblar va kasb talabiga binoan uchrashadigan turli toifa odamlar bilan muntazam munosabatda boladi. Har bir jamiyatda muayyan guruhlar – imtiyozli kasb egalari bor.

2. 
   Aksiologiya-qadriyatlar falsafasi. Qadriyat tushunchasi va uning umumiy tavsifi.
   

Qadriyat – tabiiy va ijtimoiy hayotda namoyon bo`ladigan, odamlar tomonidan qadrlanadigan, ular uchun foydali, ahamiyatli, moddiy-iqtisodiy, madaniy – ma’naviy, mafkuraviy, siyosiy, huquqiy, diniy, milliy, ijtimoiy omillar yig`indisidir.

3. 
   Mantiq ilmining nazariy va amaliy ahamiyati.
   

Mаntiq dаstlаb аmаliy Ahamiyatgа egа bo’lgаn fаn sifаtidа nоtiqlik sаn’аti bilаn bоg’liq rаvishdа Shаkllаndi vа rivоjlаndi. Qаdimdаn tо XIX аsrning o’rtаlаrigа qаdаr Аristоtеl tоmоnidаn аsоslаb bеrilgаn Mаntiq «Fоrmаl mаntiq», «Klаssik mаntiq», «Trаdisiоn mаntiq» nоmlаri bilаn Аtаldi

“Tаsdiqlаymаn”

“Gumаnitаr fаnlаr” kаfеdrаsi mudiri