Tasdiqlayman” Navoiy Abu Ali ibn Sino nomidagi jamoat salomatligi texnikumi direktori t f. d., V. A. Ergashev

Yo`riqli texnologik xarita
Kasb kodi va nomi: Hamshiralik ishi
O`quv amaliyoti mavzusi: So’rg’ichlilar sinifi.
Amaliy mashg`ulotning maqsadi: Amaliy mashg’ulot mavzusi bo’yicha yangi bilim, malaka va ko’nikmalarni o’quv jihozlari asosida o`rganish, ularning tuzilishini va xususiyatlarini o’quv jihozlari yordamida ta’lim oluvchilarga ko`rsatish .O`quvchining nazariy olgan bilimlarini amaliyotda tadbiq qilish. Mavzuga oid amaliy ko`nikma va malakaga ega bo`lish.

№	Bajarilgan ishlar mazmuni	O’quv vositalari, asbob va jihozlar	Eskizlar, chizmalar, rasmlar	Bajarish tartibi
1	Topshiriq bilan tanishish	Kerakli asbob va reaktivlar:		Bajariladigan ishlar va mazmuni bilan tanishish Ish bajarish yuzasidan tushunmagan savollarga javob berish
2	Ish joyini tashkil qilish:	Hujayra modeli, mulyajlar, plakat va slaydlar, stend, elektron ishlanmalar,kompyuter.		Jihozlarning darsga tayyorligi tekshiriladi
3	Jigar qurtining tuzilishi va rivojlanishi	Ho’l preparatlar , mulyajlar, plakat va slaydlar, stend, elektron ishlanmalar,kompyuter		Jigar kurti - utxur sutemizuvchilar va odamda uchraydigan fassiolez kasalligining kuzgatuvchisidir. Morfologik tuzilishi. Fassiola tanasi yaproksimon bulib, uzunligi 3 - 5 sm. Oldingi konussimon uchli tomonida ogiz surgichi, undan bir oz pastda korin surgichi joylashadi. Jigar kurtining tanasi teri - mushak xaltasiga ega. Uning ostida parenxima, tukima orasida esa ichki organlar joylashgan. Tana bushligi yuk. Xazm sistemasi ogiz teshigidan boshlanib, undan keyin mushakli xalkum joylashgan. Xalkum ovkatni kayta ishlashda katta rol uynaydi. Xalkumdan sung kalta kizilungach, undan sung tananing ikki yonida chuzilib borgan ikkita ichak davom etadi. Xazm sistemasining bu kismi urta ichak deb nomlanadi. Xar bir ichakning uzi xam shoxlanib ketgan bulib, uchi berk xolda tugaydi
4	Mushuk so’rg’ichining tuzilishi va rivojlanishi	Hujayra modeli, mulyajlar, plakat va slaydlar, stend, elektron ishlanmalar,kompyuter.		Mushuk syrg’ichi (Opisthorchis felineus) Odam va ba’zi yirtkich sutemi- zuvchi xayvonlarda uchraydigan opistorxoz kasalligining kuzgatuvchisidir. Parazitlar jigarda, ba’zan oshkozon osti bezida parazitlik kiladi. Opis­torxoz birinchi marta 1891 yilda Tomsk shaxrida K.N. Vinogradov tomoni­dan aniklangan. Opistorxoz Rossiyaning shimoliy ulkalarida, ayniksa, muzlatilgan balikni eyish odati bulgan joylarda kup uchraydi. Muzlatil gan balikda, mushuk surgichinnng lichinlichinkalari metatserkariyalar 2-3 xaftagacha tirik saklanib koladi.
	Lansetsimon so’rg’ichining tuzilishi va rivojlanishi	Ho’l preparatlar , mulyajlar, plakat va slaydlar, stend, elektron ishlanmalar,kompyuter		Lansetsimon surg’ich (Dicrocoelium lanceatum) Lansetsimon surgich dikrotselioz kasalligining kuzgatuvchisi bulib, tana tuzilishi jixatidan mushuk surgichiga uxshab ketadi. Morfologik tuzilishi. Tanasining shakli jarroxlik asbobi-lansetga uxshagani uchun, shunday nom olgan, uzunligi 5 mm dan 15 mm gacha buladi. Ikkala surgichi bir-biriga yakin joylashgan. Urugdonlari shoxlanmagan bir juft xaltacha kurinishida bulib, korin surgichining ostida joylash­gan Tuxumdoni xam shoxlanmagan, kichkina kopcha sifatida ypyr- donlarning ostida joylashgan. Tuxumdon yakinida urug kabul kiluvchi pufakcha va Melis tanachasi kurinadi. Sarigdonlari mayda follikula ku­rinishida tuzilib, parazit tanasining laterial kismlarida joylashgan.
	O’pka qurtining tuzilishi va rivojlanishi	Ho’l preparatlar , mulyajlar, plakat va slaydlar, stend, elektron ishlanmalar,kompyuter		Upka qurti yoki upka surg’ichi (Paragonimus ringeri) Xitoyda, Koreya yarim orolida va Janubiy Osiyoda upka qurtikuzgatadigan kasallik - pa- ragonimoz tarkalgan. Upka qurtiyoki upka surgichi asosan upkada parazit­lik kiladi, lekin boshka organlarda xam yashashi mumkin, ya’ni jigar, mushaklar, miya, oshkozon osti bezi va xokazo.Morfologik tuzilishi. Tanasi oval, tuxumsimon shaklda bulib, uzun­ligi 10 -16 mm, kengligi 4 - 8 mm va kalinligi 3 - 4 mm larga boradi. Butun tanasi tikanlar bilan koplangan, tirik chuvangchanglarni rangi jigarrang yoki kizil buladi. Uziga xos belgilaridan biri tanasining urtasida korin surgichi, uning atrofida esa bachadon va tuxumdonlar joylashganlidir. Ulardan pastrok kismida ikkita bulakchali urugdonlar yotadi. Tanasining oldingi kismida ogiz surgichi bilan uralgan ogzi joylashgan buladi. Ogzidan xalkum sung kiska kizilungach davom etadi. Ichaklari ikki shoxli bulib, tanasining orka kismiga boradi va berk xolda tugaydi
Izoh.	Parazitlar odam organizmida yashab og’ir kasalliklarni keltirib chiqaradi