“tasdiqlayman” “O'zbekiston temir yo’llari” aj osfy menejep tosp muhandisi

Kim va qanaqa tashkilot OPO (xavfli ishlab chiqarish ob'ekti) bo'yicha
identifikatsiyalashni amalga oshirish huquqiga ega?
Xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarini identifikatsiyalash sanoat xavfsizligi 
ekspertizasi doirasida xavfli ishlab chiqarish ob'ektlaridan foydalanayotgan tashkilot yoki 
ekspert tashkiloti tomonidan amalga oshiriladi. Xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarida 
avariya yuz bergan taqdirda boshqa shaxslaming hayoti, sog'lig'i va (yoki) mol-mulkiga 
hamda atrof muhitga zarar etkazganlik uchun xavfli ishlab chiqarish ob'ektlaridan 
foydalanayotgan tashkilotlaming fiiqarolik javobgarligini sug'urta qilish maqsadida xavfli 
ishlab chiqarish ob'ektlarini identifikatsiyalash faqat ekspert tashkiloti tomonidan amalga 
oshirilishi mumkin. Xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarini identifikatsiyalash to'g'riligi 
uchun javobgarlik identifikatsiyalashni amalga oshiradigan tashkilotga yuklanadi.
Yuk ko'tarish mashinalaridagi kanatlarni mahkamlash turlari?
- kanatga kovush o'matilgan holda uni to'qish yo'li bilan.
23

---

- uchtadan kam bo'lmagan qisqichlami o'matish bilan.
- quyma, shtamplangan vtulkalaming ichiga ponalab o'matish yo'li bilan.
- tez eriydigan qorishmalar quyish yo'li bilan.
Payvandlash yo'li bilan tayyorlangan vtulkalami ishlatish mumkin emas.
Kanatlarni to’qish usuli bilan mahkamlash paytida kanatlarni yo'g'on tolalarini 
eng kam teshib o’tkazish soni?
Bu asosan kanat diametriga bog'liq bo'lib quyidagicha:
- D=15 mm - 4 marta
- D=15 mm dan 28 mm gacha - 5 marta
- D= 28 mm dan 60 mm gacha
- 6 marta va xokozo.
H ar bir o'rinning oxirgi teshigi simlarning yarim soni bilan bajariladi. Yuk 
ko'tarish mashinalari qanday tormozlar bilan jihozlanadi?
Kranlaming yuk ko'tarish va strelani holatini o'zgartirish mexanizmlari kran 
harakatlanmagan holda doim siqilgan holatda bo'ladigan va harakat boshlanganda 
avtomatik tarzda ochiladigan tormozlar bilan jihozlangan bo'lishi shart. Bunda yuzaga 
keladigan tormozlash kuchi zaxirasi koefitsienti 1,5 dan kam bo'lmasligi kerak.
Yuk ko'tarish mashinalari mexanizmlarini avtomatik to'xtatishini ta'minlovchi 
qurilma va uskunalar?
- Kryuklaming oxirgi ko'tarilgan xolatiga, yukni ilingan xolatida 200 - 300 mm 
qolganda to'xtatilishi;
- Strelalik kranlarda strelani oxirgi ko'tarilish holatini chegaralovchi qurilma.
- Yuk ko'tarish kranlari va ulaming telejkalarini relslarda oxirgi holatlarga 
etmasdan, 1.5 tormoz yo'li masofasida avtomatik tarzda to'xtatish uchun.
- Bir yo'lda harakatlanayotgan ko'prikli, chorpoyalik kranlami bir - biriga urilib 
ketmasligini ta'minlovchi qurilma.
Ko'prikli va kozlovoy kranlarga xizmat ko'rsatuvchi personalni xavfsizligini 
ta'minlovchi himoya vositalari?
- Ko'prikli kranlarda uni galereyasiga chiquvchi lyuklami qopqoqlari ochilgan 
xolda kranni elektr kuchlanishdan uzib qo'yyadigan kurilma (elektr blokirovkalar).
- Kran kabinasiga kirish eshigiga o'matilgan elektr blokirovka eshik ochilgan 
paytida kranni avtomatik ravishda elektr kuchlanishdan uzib qo'yadi.
Strelali kranlar (bashnyali, avtomobil, temir yo'l va pnevmog'ildirakli kranlar) da 
xavfsizlik qurilmalari?
- OGP ( yuk ko'tarishni chegaralovchi ) - kran belgilngandan ko'p og'irlikdagi 
yukni ko'targan vaqtda uni ag'darilib ketishni oldini olish maqsadida o'matilgan qurilma.
- Strelalik harakatlanuvchi kranlami ish joyida o'matilganda ulami og'ish 
burchagini ko'rsatuvchi jixozlar (og'ish burchagi 3 gradusdan oshmasligi shart).
- Kran strelasining belgilangan chiqish (vlete) masofasida ko'tarish mumkin 
bo'lgan miqdoridagi yukni ko'rsatuvchi jixoz.
24

---