Tasdiqlayman” Qo`shtepa ixtisoslashtirilgan maktabi mmibdo`: S. Egamov

If Then
Bu tarmoqlanish operatorining qisqa shakli deyiladi. Bu holda shart ning qiymati rost bo‘lsa Then dan keyingi operator yoki operatorlar ketma-ketligi bajariladi, aks holda boshqarish navbatdagi (tarmoqlanish operatoridan keyingi) operatorga o‘tadi.
4–misol. Berilgan butun son manfiy bo’lsa, bu sonni kubi bilan almashtiruvchi dastur tuzing.
Yechish:
var a:Integer; {berilgan son}
begin Write(‘Ixtiyoriy butun son kiriting: ‘); ReadLn(a);
If a<0 Then a:= a*a*a; {son manfiy bo’lsa kubi bilan almashtiriladi}
WriteLn(a); readln; {readln operatori dastur natijasini ko’rib olish uchun yozildi}
end.
Tarmoqlanish operatori tarkibida yana tarmoqlanish operatori ishlatilishi mumkin.
5–misol. Sonning ishorasini aniqlovchi dastur tuzing.
Var a:Integer; b:String; {Bitta satrda bir nechta o‘zgaruvchini tavsiflash mumkin}
Begin
Write(‘Ixtiyoriy son kiriting: ‘); ReadLn(a);
If a<0 Then b:= ‘manfiy‘ Else If a>0 Then b:= ‘musbat‘ Else b:= ‘nol‘;
WriteLn(b);
End.
6–misol. Ikkita sondan kattasini topish (IKT) dasturini tuzing.
Var a,b,katta:Real;
Begin
Write(‘Birinchi sonni kiriting = ‘); ReadLn(a);
Write(‘Ikkinchi sonni kiriting = ‘); ReadLn(b);
If a>b Then katta:=a Else katta:=b; WriteLn(‘Katta son= ‘, katta);
End.
Bu dasturda a>b shart bajarilishi yoki bajarilmasligidan qatiy nazar WriteLn(‘Katta son= ‘, katta) operatori albatta bajariladi. Chunki, u dasturda tarmoqlanish operatori bilan bir satrda yozilgan bo‘lsa ham uning tarkibiga kirmaydi. Nima uchun shundayligini o‘ylab ko‘ring!
IV. Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar

1. 
   Nishon nima uchun qo‘llaniladi?
   
2. 
   O‘tish operatorining umumiy ko‘rinishi qanday?
   
3. 
   O‘tish operatori ishlatilgan dasturda nishonlar ishlatilmasligi mumkinmi?
   
4. 
   Tarmoqlanish operatori nima uchun qo‘llaniladi?
   
5. 
   Tarmoqlanish operatorida operatorlar ketma-ketligi ishtirok etsa, ular qanday xizmatchi so‘zlar orasida yoziladi?