Tayanch iboralar: pulni xarid quvvati, isloxot, revolvatsiya, denominatsiya, nulifikatsiya



Yüklə 3,12 Mb.
səhifə1/2
tarix01.12.2023
ölçüsü3,12 Mb.
#170412
  1   2
pul va banklar 1 (1)


SalomoFayoziddin
10110110001010111000101110100111000110100
For more PPT templates,visit : www.tretars.com
10110110001010111000101110100111000110100
PowerPint Template
Pul islohotning turlari va ularning amalga oshirish usullari.
Tayanch iboralar:pulni xarid quvvati, isloxot, revolvatsiya, devolvatsiya, denominatsiya, nulifikatsiya)
DATAS
Reja
Pul islohotlarini amalga oshirishning zarurligi. Pul islohotlarini amalga oshirish shart-sharoitlari.
1. Pul islohotlarini amalga oshirishning zarurligi. Pul islohotlarini amalga oshirish shart-sharoitlari.
2. Pul islohotlarini amalga oshirish usullari.
3. O’zbekiston Respublikasida amalga oshirilgan pul islohotlari va ularning o’ziga xos xususiyatlari.
58%
Pul isloxotlarimamlakatdagi iqtisodiy holatga, pulning qadrsizlanish darajasiga va davlatning siyosatiga bog’liq holda turli usullarda: ortiqcha qog’oz pullarni yo’q qilish bilan pul hajmini kamaytirish (deflyatsiya); eski pul belgilarini yo’q qilib, yangi qog’oz pul belgilarini zarur mikdorda chiqarish ; eski pul belgilarini yirikroq yangi pul belgilariga almashtirish (denominatsiya); pul birligi yoki qog’oz pul birligi kursining metall qiymati va chet el valyutasiga nisbatan kursini pasaytirish ; pul birligidagi metall qiymati yoki qog’oz pul kursini tashki davlatlar valyutasiga nisbatan oshirish (revalvatsiya) va b oshqa shakllarda amalga oshiriladi.
Pul islohotlari - milliy valyutani mustahkamlash, pul birligini barqarorlashtirish va pul muomalasini tartibga solish maqsadida davlat tomonidan mamlakat pul tizimini to’liq yoki qisman qayta tashkil etish. Pul isloxotlari qog’oz pul belgilarining hammasi yoki bir qismi qadrsizlanganda va ularning hajmi ko’payib, yangisi (qog’oz yoki metall) bilan almashtirish lozim bo’lganda, pulning oltin qiymati yoki valyuta kursi o’zgarganda, pul tizimiga o’zgartish kiritish zarur bo’lganda o’tkaziladi.
Pul islohotlarini amalga oshirish shart-sharoitlari.
Your title here
Amir Temur tasarrufida bir necha zarbxonalar bo’lganligi va ularda zarb etilgan tangalar Evropada ham mashhur bo’lganligi haqida ko’p ma’lumotlar bor. Birgina G’arbiy eron va Ozarbayjonda Amir Temurning nomi bitilgan 120 turdan ortiq oltin va kumush tangalar muomalaga kiritilgan.
58%
32%
10%
Hozirgi Markaziy Osiyo hududlarida muxim pul isloxotlari Amir Temur hukmronlik qilgan davrdan boshlangan. Uning tashabbusi bilan o’sha davrgacha muomalada bo’lgan mayda mis tangalar o’rniga sifat va hajm jihatdan bir necha marta ortiq bo’lgan, yirik qiymatga ega oltin va kumush tangalar zarb etila boshlagan.
Buxoro amirligida 1918 y.dan boshlab muomalaga nominali 20, 60, 100, 200, 300, 500, 1000, 2000, 3000, 5000 va 10000 tangalik qog’oz pullar chiqarilgan. 1921 yilarda Buxoro Xalq banki muomalaga yangi, nominali rublda ko’rsatilgan qog’oz pullarni chiqara boshladi. Bu pullar 3000, 10000 va 20000 rubl nominaliga ega bo’lgan.
10110110001010111000101110100111000110100
10110110001010111000101110100111000110100
Key words
19-asrning boshlaridan Buxoro amirligida vazni 4,5 g lik "tillo" nomi (oltin) bilan tangalar zarb etilgan. Kumushdan ishlangan tanga deb ataluvchi pul birliklari 1920 y.ga qadar muomalada yurgan.
Your bigger title here
Agar inflyatsiya suratlari yukori bulsa, denominatsiya o’tkazish xech kanday samara bermasligi mumkin. Fakat pul isloxotini o’tkazish yuli bilan pul tizimini barkarorlashtirish mumkin bo’ladi. Pul isloxotini o’tkazish quyidagi yo’llar bilan amalga oshirilishi lumkin: - muomaladagi pul massasini kamaytirish maksadida, deflyatsiya kursi bo’yicha pullarni yangi pullarga almashtirish: - axoli va korxonalarning banklardagi jamg’armalarini vaqtincha (to’lik yoki qisman ) xarakatsiz ushlab turish ( qotirib qo’yish)
Pul islohotlarini amalga oshirish usullari.
  • Devalvatsiya – bu milliy valyuta kursining chet el vayutasiga nisbatan tushishidir. Pul birligining oltin miqdori belgilangan sharoitda devalvatsiya oltin miqdori tushib ketishini anglatgan. Masalan, 1971 yilda AQSh dollarining oltin miqdori 7,89 % ga, 1973 yil fevralda 10% ga kamaytirilgan. Suzuvchi valyuta kurslariga o‘tgandan keyin devalvatsiya boshqariladigan valyuta kurslari asosida olib boriladi.
  • Denominatsiya – baholar masshtabini yiriklashtirish, yani pul birligidagi «0»larni qisqartirishdan, pul birligida ko‘rsatilgan nominalni kamaytirishdan iborat. Sovet pul tizimi qaror topa boshlagan davr – 1921 1922 yillarda ikki marta denominatsiya o‘tkazilgan. Birinchi denominatsiyada muomalaga «1922 yil pul birliklari» chiqarilgan va ular oldingi pul birliklariga 1000 : 1 nisbatda almashtirilgan. Ikkinchi denominatsiyada muomalaga «1923 yil pul birligi» chiqarilgan va 1922 yil pul birligiga» 100 : 1 nisbatda almashtirilgan. Pul denominatsiyasi inflyatsiya suratlari past bo‘lgan sharoitda qulay bo‘lishi mumkin. Agar inflyatsiya suratlari yuqori bo‘lsa, denominatsiya o‘tkazish hech qanday samara bermasligi mumkin. Faqat pul islohotini o‘tkazish yo‘li bilan pul tizimini barqarorlashtirish mumkin bo‘ladi.

CHART
Write something here to describe your idea
  • O‘zbekistondagi inflyatsiya bu mustaqillik tufayli vujudga kelgan inflyatsiya emas. Tarixan bu inflyatsiya sobiq SSSR da yuzaga kelgan. Bu inflyatsiyaning umumiy iqtisodiy sababi davlat boshqaruvida iqtisodiyotga nisbatan siyosatga ko‘p e’tibor berilganidadir. Natijada ishlab chiqarish sur’atlari tushib ketdi. Tovar kamyobligi yashirin jarayon bo‘lib, tovarlarni ishlab chiqarish uchun ko‘p xarajat qilinsada (xom ashyolarning narxi yuqoriligi tufayli), tovarlar past bahoda sotilgan. Farq davlat byudjetidan qoplangan. 1992 yilning boshidan erkin baholarga o‘tish natijasida (oziqovqat va yoqilg‘i resurslardan tashqari) inflyatsiya yuzaga chiqdi va tez sur’atlar bilan rivojlanib ketdi.
  • Shu tufayli O‘zbekistondagi inflyatsiya sobiq SSSR davrida yuzaga kelgan inflyatsiyaning qoldig‘idir va uni davolash uzoq vaqt talab qiladi.
  • Sobiq SSSRda, jumladan, O‘zbekistonda 90 yillardagi inflyatsiyaning asosiy sabablari: – iqtisodiy muvozanatning yo‘qligi, ishlab chiqarish sur’atlarining tushib ketishi;
  • – mahsulotlar sifatining, mehnat unumdorligining pastligi;
  • ishlab chiqarishda xarajatlar salmog‘ining oshib ketishi, behuda sarflar, iqtisodiy tamoyillarga rioya qilmaslik va boshqalar hisoblanadi.
  • Bundan tashqari, rivojlangan bozor sharoitiga o‘tmasdan turib, baholarning erkinlashuvi, tovar massasi ustidan ba’zi bo‘limlarning yakka hukmronlik o‘rnatishi, baholarni xohlagacha boshqarish, kredit, moliya siyosatlarini noto‘g‘ri olib borish, iqtisodiyotning «dollarlashuvi», «milliy valyuta hududi»ning emirilishi, valyuta tushumlari va milliy boylikning chetga oqib ketishi va boshqalar inflyatsiya jarayonining yana rivojlanishiga olib kelgan.

Yüklə 3,12 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin