15
8.
DİSKUSSİYA metodu
Diskussiya t
əlimçi ilə iştirakçı arasında biliklərin, ideyaların və ya fikirlərin sərbəst verbal
mübadiləsidir. Diskussiya müxtəlif əks fikirlərin aydınlaşdırılması və iştirakçıların sosial
aktivliyinin stimullaşdırılması alətidir.
Diskussiyanın aşağıdakı formaları vardır:
a)
yaradıcı, problemə yaradıcı xarakter münasibəti;
b)
interaktiv, kollektiv, problemin müzakirəsinin qrup xarakteri.
Yanaşma.
Diskussiya bir t
əlim metodu kimi adi söhbətdən fərqlənir: söhbət bir qayda olaraq, bir neçə
mövzunu əhatə edir, məhdudiyyəti və strukturu yoxdur.
Diskussiya, treninq metodu kimi, bir mövzu və məsələ ilə əhatə olunmasına meyllidir və
müəyyən edilmiş qaydada qurulur.
H
ər bir iştirakçının özünün problemə baxışı olmalıdır və digərlərinin baxışına hörmətlə
yanaşılmalıdır. Digərlərinin danışıqlarını kəsmək istisna edilir.
Diskussiya açıq forumdan fərqlənir. Bir qayda olaraq, açıq forum daha mübahisəli
m
əsələlərin müzakirəsinə həsr olunur və bütün iştirakçıların dinləmələrinə imkan verir.
Diskussiya o zaman baş tutmuş hesab edilir ki, bütün iştirakçılar ümumi məqsədə nail
olmağa çalışmış olsunlar.
Diskussiya o zaman s
əmərəli ola bilər ki, iştirakçıların müəyyən baza bilikləri olmuş olsun.
Bu
əldə edilmiş, təcrübəyə əsaslanan, təlimat vasitəsilə ötürülən və ya proqram zamanı təqdim
edil
ən informasiya əsaslanan biliklər ola bilər.
M
əsələn, qrupa yeni prosesi təqdim etdikdən sonra, iştirakçılar sərbəst olaraq bu prosesin
h
əyata keçirilməsi zamanı üzləşəcəyi çətinliklər və ya qeyri-müəyyənliklər barədə diskussiya
yarada bil
ərlər.
M
əsləhətlər və metodlar
1.
Vaxt bölgüsü və hazırlıq.
İlk növbədə, müəyyən edilmiş vaxt ərzində seçilmiş mövzunun hansı aspektlərini müzakirə
etm
ək mümkündür. Hər bir vaxt çərçivəsi diskussiya başlamazdan əvvəl iştirakçıların diqqətinə
çatdırılmalıdır. Bu diskussiyanı canlandırar və müəyyən nəticələr əldə etməyə imkan verər.
2.
Planlaşdırma.
Qabaqcadan diskussiyanın bütün aspektlərini planlaşdırmaq mümkün deyil, lakin
mövzunun təxmini eskizini hazırlamaq mümkündür. O, -
-
mövzu və bununla əlaqədar olan iştirakçılarla tanış etməlidir;
-
diskussiyanın həddini müəyyən edir. Burada hansı məsələlərə toxunula bilər, toxunula
bilm
əz;
-
diskussiyanın məqsədini nümayiş etdirməlidir;
-
diskussiyanın mövzusuna toxunula bilən hər bir əlavə informasiyanı təqdim etməlidir;
16
-
diskussiy
anı nəzarətdə saxlamaq üçün bir sıra əsas suallara malik olmalıdır.
T
əlimçiyə məsləhət:
1. Diskussiyanı düzgün istiqamətləndirmək və münbit mühit yaratmaq.
2. Diskussiya keçirilən zaman hər bir təlimçinin rolu vasitəçinin roluna bənzəyir. O,
diqq
ətlə qrupu açıq suallar vasitəsilə diskussiyaya cəlb etməlidir.
3. Fikir mübadiləsi başlanan zaman təlimçi əmin olmalıdır ki, heç kim mövzunu öz təsir
dair
əsinə salmamış və diskussiyanı başlamaq olar.
4. Əgər gətirilmiş dəlillər qeyri-müəyyən və şübhə doğurursa, təlimçi bu zaman daha dəqiq
v
ə arqumentləşdirilmiş dəlillərin gətirilməsini tələb edə bilər.
5. Qrup t
ərəfindən verilən töhfənin qiymətləndirilməsi təlimçinin vəzifəsinə daxil deyildir.
Lakin, o
əmin olmalıdır ki, müzakirə olunan məsələlər mövzuya aiddir.
6. Diskussiyanın sonunda təlimçi əldə edilmiş təklifləri və nəticələri ümumiləşdirməlidir.
Diskussiya metodunun üstünlükləri:
1.
Bilikl
ərin və anlaşılanların nümayiş etdirilməsi.
2. Bilikl
ərin aktiv olaraq ötürülməsi..
3.
Aktiv qarşılıqlı əlaqə.
Diskussiya met
odunun çatışmazlıqları:
1.
Mövzudan kənarlaşmanın mümkünlüyü.
2.
Qrupdan güclü asılılıq.
3.
Düzgün olmayan mövqedə təsdiq edilmə imkanları.
Bel
əliklə, diskussiyanın keçirilməsinin aşağıdakı mərhələləri vardır:
I m
ərhələ: giriş.
II m
ərhələ: qruplarda problemin müzakirəsi.
III m
ərhələ: konstruktiv dialoq.
IV m
ərhələ: müzakirənin nəticəsi.
Dostları ilə paylaş: