TəHSİLDƏ İKT

ELEKTRON TƏDRIS VƏSAITLƏRININ (ETV) YARADILMA PRINSIPLƏRI

Informasiya tədris resursları iki qrupa bolunur: bilavasitə şagirdin komputerində olan informasiya (lokal komponent) və tədris mərkəzinin komputerlərində olan informasiya (şəbəkə komponenti). Informasiyanın yerləşdirilməsi usulundan asılı olaraq bu resursların yaradılması və istifadə texnologiyası muəyyən tələblərə cavab verməlidir. Lokal komponent cap məhsulundan, maqnit lentində olan audiovideoyazıdan

və komputer yonumlu informasiya daşıyıcılarından ibarətdir.

Tədrisdə istifadə edilən informasiya resurslarının irihəcmli olması muvafiq tutumlu

informasiya daşıyıcısından istifadəni tələb edir. Bu səbəbdən multimediya kursları ucun CDROM texnologiyalarından istifadə edilir. Interaktiv mulitimediya kursu informasiya təsvirinin muxtəlif muhitlərini (mətn, statik və dinamik qrafika, audio-videotəsvir) sintez etməyə imkan verir, şagirdi təlim prosesinin fəal iştirakcısına cevirir (şagirdə təqdim edilən hər yeni informasiya bloku onun əvvəlki fəaliyyətinə, mənimsəmə səviyyəsinə muvafiq olaraq komputer tərəfindən secilir və operativ təqdim edilir). Beləliklə ETV-nin yaradılmasında prinsip tədris materialının multimediya formada təqdimatıdır.

Şəbəkə kurslarının texniki bazasını IKT təşkil edir. Telekommunikasiya texnologiyaları

əsasən tədris materiallarının oturulməsi məqsədilə istifadə olunur. Internet resursu formasında tədris materialının yaradılması ucun muxtəlif HTML –redaktorlardan istifadə edilir. Bu HTML sənədini interaktiv edir və informasiyanı serverə oturməyə imkan yaradır.

Tədris materialının Internet vasitəsilə təqdim edilməsində nəzərə almaq lazımdır ki, online rejimində serverlə əlaqə telekommunikasiya kanallarının keyfiyyətsizliyi ucbatından muəyyən texniki problemlər yarada bilər, təlimin səmərəsi azala bilər, nəticəsində şagirddə Internet təhsilə, elektron təhsilə, IKT-yə mənfi, qeyri-ciddi munasibət formalaşa bilər. Belə problemlərin yaranmaması ucun muəllim əvvəlcədən muəyyən qabaqlayıcı tədbirlər həyata kecirməlidir. Lokal komponent yaradılması ucun istifadə edilən proqramlaşdırma sistemləri, adətən multimediya kursda Internet resurslarına muraciət imkanları yaradır (muəyyən Internet unvanları qeyd edilməklə), nəticədə şəbəkə və lokal resurslar birləşir, vəhdət təşkil edir, muəyyən mənada vahid informasiya –təhsil muhiti (dar mənada) yaranır.

Tədris yonumlu ETV-nin təsnifatı. Istənilən nov tədris materiallarının məzmunu (istənilən təhsil texnologiyasının tətbiqi zamanı) kompleks halda şagirdin mənimsəməli olduğu bilik və bacarıqların zəruri və kafi səviyyəsini əks etdirir. Tədris yonumlu ETV-nin məzmunu dovlət standartlarna və muasir təlim texnologiyalarına tam uyğun formada tərtib edilməlidir. Tədris materialı elə strukturlaşmalıdır ki, oyrəncidə elmi-predmet yonumlu biliklərin şəxsi təzahuru formalaşsın, onların tətbiqi vərdişləri inkişaf etsin.

2.