14.4. 1288XK1T raqamli qabul qilgichning tuzilmasi
Bunday mikrosxemalar sifatida
AD6620
va
1288XK1T
mikrosxemalarni
keltirish mumkin. Uning tuzilmasi 14.3- rasmda keltirilgan.
216
14.3- rasm.
1288XK1T
raqamli qabul qilgichning tuzilmasi
1288XK1T
raqamli qabul qilgichning imkoniyatlaridan ayrimlarini sanab
o‘tamiz:
– 16-razryadli signallarga ishlov berish uchun 4 ta mustaqil kanallarning
mavjudligi;
– har bir kanalda kirish ma’lumotlari oqimi tezligi 100 MGs gacha;
– ko‘plab ARO‘ turlari bilan moslashuvchanlik;
– ham haqiqiy, ham kompleks signallarga ishlov berish uchun mikrosxema
ichki tuzilmasini tez sozlash imkoniyati.
Mikrosxema diskretlashtirish chastotasini kamaytirish uchun
CIC
-filtrlar, har
bir kanalda 64 tartibli ikkitadan KIX-filtrlarga, kvadraturali signallarni olish uchun
raqamli geterodinlar va ma’lumotlarni o‘qish uchun qulay chiqish interfeysiga ega.
Filtrlar koeffitsientlari, har bir kaskadning detsimatsiya koeffitsientlari, chipning
ichida ma’lumotlarni marshrutlashtirish va boshqa ko‘plab parametrlar dasturiy
beriladi. Bularning barchasi
1288XK1T
mikrosxemani va uning o‘xshashlarini eng
217
turli raqamli qabul qilish tizimlarida qo‘llash uchun qulay qiladi. Signallarga
yakuniy ishlov berish, ma’lumotlarni dekodlash, dekodlangan bitli oqimga ishlov
berish va yuqoriroq darajali protokollarning ishlatilishi uchun raqamli signallar
protsessorlari ishlatiladi.
Diskretlashtirishdan keyin talab qilinadigan kanalni ajratish masalasi raqamli
filtrlar yordamida hal etiladi, ular doimiy sonlar to‘plami – filtr koeffitsientlari
hisoblanadi, ularning soni va qiymati raqamli filtrning ko‘rinishi va
xarakteristikasining tikligini aniqlaydi. Raqamli filtrlar ikkita asosiy norekursiv
(KIX-filtrlar) va rekursiv (BIX-filtrlar) filtrlar sinflariga bo‘linadi. KIX-filtrlar
rekursiv filtrlarga qaraganda ularning barqarorligi, kvantlash samaralariga kam
uchrashi va chiziqli fazaviy xarakteristikani olish imkoniyatidan iborat ma’lum
afzalliklarga ega. Shunga ko‘ra, raqamli radioqabul qilish qurilmalarida aynan
norekursiv filtrlar keng qo‘llanadi.
Analog aktiv va passiv filtrlarni ishlab chiqish uchun bo‘lgani kabi raqamli
filtrlarni loyihalashtirish uchun turli xil dasturiy vositalar qo‘llanadi. Filtrning
koeffitsientlarini hisoblash uchun ishlab chiquvchidan koeffitsientlarni hisoblash
algoritmlari va usullarini bilish emas, balki faqat filtrga talablarni aniqlash talab
qilinadi.
Diskret filtrlarni loyihalashtirish uchun
Matlab
paketi keng qo‘llanadi,
chunki u turli usullarda, turli oraliqlar qo‘llanishi bilan va boshqalar orqali filtrni
hisoblashni amalga oshirishga imkon beradi. Bundan tashqari, filtrning
koeffitsientlarini hisoblash uchun
Filter design and analysis tool (FDA Tool)
ilovasining ham komandalar satrini, ham grafik interfeysni ishlatishga imkon
beradi.
Hisoblashdan keyin filtrning koeffitsientlari mos dasturda keyingi
foydalanish uchun zarur formatdagi faylda saqlanadi, lekin
Matlab
paketining
218
imkoniyatlariga yana
Simulink
ilovasi yordamida raqamli tizimda filtrning
ishlashini modellashtirish va qo‘llanadigan yig‘ish jamlanmalariga yuklash ham
kiradi.
Analog filtrlarga qaraganda raqamli filtrlar quyidagi afzalliklarga ega:
– analog filtrlar uchun mumkin bo‘lmaydigan xarakteristikalarni (ham
AChXning tikligi, ham FChXning chiziqliligini) olish imkoniyati. Tartibini
oshirish faqat matematik operatsiyalar soni oshirishga olib keladi, shunday ekan
filtrning tartibi faqat raqamli tizimning tezkorligi bilan cheklanadi;
–
raqamli filtrlar eskirish va parametrlar harorat bo‘yicha dreyfi ta’siriga
uchramaydi
;
–
raqamli filtrlar sonlar - koeffitsientlar to‘plami hisoblanishi tufayli
xarakteristikani o‘zgartirish uchun koeffitsientlar to‘plamini o‘zgartirish yetarli
bo‘ladi, bu adaptiv filtrlarning yaratilishini mumkin qiladi;
–
raqamli filtrlar ham past chastotali, ham yuqori chastotali signallar bilan
ishlay olishi mumkin
.
Yakun yasash bilan
,
ta’kidlash kerakki, signallarga raqamli ishlov
beriladigan radioqabul qilish qurilmalarining paydo bo‘lishi raqamli texnikani
rivojlanishining mantiqiy davomi bo‘lib qoldi. Signallarga raqamli ishlov
berishdan foydalanish radiosignalni raqamli modulyatsiyalash usullari qo‘llanishi
bilan radiokanallar bo‘yicha ma’lumotlarni yuqori tezlikli almashlash tizimlarini
ishlab chiqishga imkon berdi.
Raqamli ishlov berish ishlatiladigan qabul qilish bosqichiga bog‘liq ravishda
ham uncha qimmat bo‘lmagan, qulay va kam iste’mol qiladigan qurilmalardan to
kristalldagi tizimlargacha, ham tanlovchanlik, dinamik diapazon, sezgirlik va
boshqa parametrlar bo‘yicha qat’iy talablarga javob beradigan qurilmalarni olish
219
mumkin, bunga qabul qilish traktining analog va raqamli qismlarini to‘g‘ri
birgalikda olish bilan erishiladi.
Ehtimoli kattaki, istiqbolda “raqamli” qabul qilishning rivojlanishi
diskretlashtirish va ishlov berish tezliklarini oshirish yo‘li bo‘yicha boradi, bu
yanada keng chastotalar diapazonini qamrab olishga imkon beradi va bunda qabul
qilgichning tuzilmasida analog sxemotexnikaning ulushi kamayadi.
Dostları ilə paylaş: |