TeleviZİya nəZƏRİYYƏSİNİN Əsaslari
Xatırlatma anonsları (back announcement)
Yüklə 7,01 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Xatırlatma anonsları (back announcement) – uzun çəkən proqramların gedi şində radionu yenicə açmış dinləyicilər üçün verilişdə olmuş və olacaqları xatırladan anons. Xəbər prodüseri (the news producer) – xəbər proqramının məzmununa, süjetlərin düzümünə, mətnə, videotəsvirə, fotomateriallara, xronometraja, bir sözlə, buraxılışda hər şeyə cavabdeh olan şəxs. Məhz X. p. süjetin hansı for mada (şifahi, kadrarxası mətnlə, təsvirlə, sinxron, reportaj, səs effektləri ilə və s.) veriləcəyini müəyyən edir. Gündəlik xəbər buraxılışının ümumi planının tutulması, qrafikadan istifadə, kadrların yerləşdirilməsi, süjetlərin ssenari pla nını təsdiq etmək və s. məsələlərlə məşğul olan X. p., özü də reportyora, yaxud nyusrayterə tapşırılmamış , amma təcili efirə gedəcək süjetlər yazır.
– təsvirlərin yalnız bir xətt boyunca və yalnız ardıcıl düzülməsini şərtləndirən montaj üsulu. X. m. zamanı montaj olunmuş hazır materiala hansısa kadrı əlavə etmək, yaxud oradan nəyi isə çıxarmaq üçün təsvir bütünlüklə (yaxud qismən) yenidən köçürülüb işlənməlidir. Qeyrixətti montajda belə geniş əməliyyata ehtiyac qalmır. İcmal (review/comment) – 1) mövzuca yaxın olan bir neçə hadisə, yaxud fakt haqqında qısa məlumat, bir məsələnin ümumi şəkildə qısaca şərhi; 2) TV və qəzetlərdə günün (ayın, həftənin) siyasi hadisələrini ümumi şəkildə xülasə edən çıxış, yazı; 3) analitikpublisistika janrlarından biri.
– EEdə müntəzəm icmal verən şəxs; icmal yazan jurnalist; aktual mövzularda icmal müəllifi. 366 İcraçı prodüser (executive producer) – filmin istehsalına görə məsuliyyət daşıyan adam; özü çəkilişlərdə nadir hallarda iştirak edir. Əksər hallarda bir neçə quruluşa eyni zamanda nəzarət edir və filmə dair işgüzar məsələlərlə məşğul olur. TVdə: konkret gün ərzində xəbər buraxılışlarının bütün cəhətlərinə cavabdeh olan şəxs. Çox vaxt məhz İ. p. müəyyən edir ki, report yorlar nə çəkəcək və efirə hansı süjetlər gedəcək. İşin təşkilinə və ssenari planı nın tərkibinə də o cavabdeh olur. İ. p. həmçinin xəbər rejissorunun işini görür. O, xüsusi buraxılışların hazırlanması, yaxud xəbərlərin seçilməsi, cədvəlin tutulması,işə adam qəbul etmə və işdən çıxarma ilə məşğul olur. Kiçik studi yaların çoxunda İ. p.in funksiyalarını xəbər rejissoru, yaxud prodüser yerinə yetirir.
İctimai rəy sorğusu (public opinion poll) – əhatə dairəsinin əsas statis tik öyrənilmə forması, radio və TVnin auditoriyaya təsirinin məzmunu və nəticələri. Sorğuların köməyi ilə kontenttəhlillər aparılır, seçki kompaniya larında və digər ictimai məqsədlərə görə KİVdən istifadə etməklə elektron informasiya biznesinin səmərəsinin artırılması taktikası və strategiyası işlənib hazırlanır.
– uzun, yaxud uzaq plandan çəkilən kadr (adə tən, epizodun əvvəlində çəkilir). İ. k. hərəkət yerinin ümumi mənzərəsini ve rir, səhnənin məkanca yerləşməsini və şəraitini müəyyənləşdirir. İ. k. ünvan planı da adlana bilər.
– informasiya nın obyektivliyini və ardıcıllığını təmin etmək məqsədilə müxtəlif məlumat mənbələrindən və həyatın müxtəlif sahələrindən alınmış materialların proq rama salınması və müəyyənləşdirilmiş saatlarda onların efirə verilməsi. Hərçənd ki, bu proses nə xəbərlərin süzgəcdən keçirilməsini, nə də təkrar olu nan süjetlərin və “xəbər dəyərlərinin” (news values) saxlanmasını istisna edir. Çünki bunların köməyi ilə cəmiyyətdə sosial qayda və sabitlik qorunur. İnfoteynment (infotainment) – informasiya həzzi və ya “xoş informasiya”. İnteqrasiya (integration) televiziyanın dini, milli mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün təbəqələri, sosial qrupları öz ətrafında birləşdirməsi. İntermətnlik (intertextuality) – Sitatlarla “oynamaq” intermətnlik yaradır. Postmodernizm nəzəriyyəsində intermətnlik “müəllifin ölümü” termini ilə xarakterizə edilir. R. Barta görə hər bir oxucu müəllif səviyyəsinə qalxa və istənilən fikirdə dəyişiklik etmək üçün qanuni hüquq qazana bilər.
– fakt və hadisələrə ya naşmasına, ağıl, düşüncə və təfəkkürünün ifadə tərzinə görə fərqlənən, bu nunla da tamaşaçının rəğbətini qazanan aparıcı. İntellektual proqram (highbrow program) – mədəni kütlə, yüksək savadlı adamlar üçün ciddi veriliş. İntellekt (highbrow) sözü “zəka əsilzadəsi”, “incə zövqlü insan” kimi tərcümə oluna bilər. Bu anlayışın antonimi sadə, adi zövq lü adamlar üçün nəzərdə tutulan proqramdır.
– hərfi mənada: görüş, söhbət. Publisistika janrı. Jurna listin siyasi, ictimai, yaxud digər xadimlə aktual məsələlər barədə müsahibəsi. İ. həm də fikir, fakt, məlumat mübadiləsi kimi izah olunur. 367 İri plan (close up) – bütün detalları, hətta bəzən tam artıq detalları da özündə əks etdirir. Bu plan çox vaxt böyüdülmüş məkanın əsl ölçü və nisbətinin real miqyasını itirərək, seyrçiyə mənzərəni tam görmək imkanı vermir, onun diqqətini mənzərənin yalnız bir hissəsinə yönəldir.
– mürəkkəb (məs., ağ) işığın müxtəlif uzun luqlu dalğaların şüalanması üçün eyni olmayan sınma göstəricisi nəticəsində sınma mühitindən keçməsi zamanı monoxromatik axınlara parçalanması. Bütün şəffaf materiallar səpilməyə (dispersiyaya) malikdir və işıq yalnız boş luqdan pz tərkibinin mürəkkəbliyindən asılı olmayaraq dispersiyasız keçir. Dispersiya linzalı obyektlərin xromatik aberrasiyasının nəticəsidir.
– bədii yaradıcılığın (o cümlədən publisistikanın) tarixən forma laşmış növü; kino və TVdə müəllif və rejissor ideyasının həyata keçirilməsinə uyğun olan bədii və publisistik əsər forması. Bədii yaradıcılıq əsərlərinin janr lara bölünməsi xeyli pozuq sənədlərə malikdir. İncəsənətin hər bir növündə tarixən mövcud olan müəyyən J.lar var. Kinematoqrafiyanın tematik müs təvisində tarixi, tarixiinqilabi, elmifantastik, psixoloji, detektiv və digər J. lar fərqlənir. Həyatın müxtəlif cəhətlərinin əks etdirilməsi ilə əlaqədar TV və radio jurnalistikasında da müxtəlif J.lar yaranmışdır. Bu J.lar gerçəkliyi əks etdirmə üsullarına görə: a) informativ; b) analitik; c) bədiipublisistik növlərə bölünür.
– proqramı, informasiyanı mərkəzi stansiyadan fərdi abonentlərə kabel vasitəsilə çatdıran TV sistemi. KTV efir TVsindən abunəçilərin fərdi tələblərini ödəmək baxımından fərqlənir. KTVdə istənilən yayım stansiyası (o cümlədən peyk vasitəsilə yayımlanan), qəbuledici stansiya (bəzən öz studiya) və kabeltelevizoru iştirak edir. Kadr (frame/film/picture) – 1) kinoçəkiliş aparatının ekspozisiya (kadr) pəncərəsinin ölçüləri ilə məhdudlaşan kinolentdəki ayrıca fotoqrafik çəkiliş. Kadrın ölçüləri və tərəflərinin nisbəti müxtəlif enlikli lentlər və kinematoqraf növü üçün fərqlidir; 2) montaj kadrı bu, ayrıca montaj parçasıdır, adətən, bir nöqtədən çəkilmiş, hadisənin bu və ya digər məqamından ibarət olan filmin tərkib hissəsi; 3) ssenari kadrı ayrıca çəkilmiş hər bir səhnənin quruluşunun, yaxud rejissor ssenarisində məzmununun şərhi və ətraflı təsviri. K. dedikdə həmçinin TV borusunun ekranındakı təsvir; lentə çəkilən obyektin hərəkətinin ardıcıl fazalarından birinin, yaxud onun statik vəziyyətinin əks olunduğu ay rıca fotoqrafik çəkiliş də nəzərdə tutulur. K. çəkiliş obyektlərinin bilavasitə gö rüntü qavrayışından əsaslı şəkildə fərqlənir. K.ın görüntü formasının bütün elementləri çəkilən səhnənin, yaxud hadisənin ideya və məzmununun tam açılmasına xidmət edir. Kadr addımı (frame bar) – Kinofilmin uzunluğuna görə iki bitişik kadrın eyni nöqtələri arasında məsafə. Kadr çərçivəsi (frame) – teleekranın üfüqi xətlərlə çərçivələnmiş düzbucaqlı forması. Çəkilən bütün təsvirlərin məhz bu çərçivədə göstərilməsi nəzərdə tu tulur. Bir səbəbdən onları lap çox iri planda çəkərək, ekranı başdanbaşa tut maq olar. Ancaq bəzi obyektlər ekran üçün xeyli “iri” ola bilər. Obyekt ekrana yerləşməyəndə, bəzən kadra uyuşmaq üçün elə çəkiliş nöqtəsi seçilməlidir ki, kamera onu yuxarıdanaşağı, yaxud aşağıdanyuxarı tam göstərə bilsin.
368 Operator çəkiliş obyektinə çox yaxın dayanarkən, bu obyektin bir hissəsi “kadr arxası” qalaraq, “kəsilir”. TV cihazlarının əksəriyyəti görüntünün rastrdakı (teleekrandakı işıqlı sətirlər) maksimum ölçüsünü verə bildiyindən (həmin ci hazlar o cür səslənir), təsvir planlarının qıraqbucağı kəsilib atılır.Seyrçinin çox vacib sayılacaq bir şeyi, məsələn, titrləri görməsi üçün gərək çəkiliş planı elə qurulsun ki, bu titrlər və ya hər hansı digər vacib detal ekranın “təhlükəsizlik zonası” na düşsün. Kadr pəncərəsi (picture aperture) – kino proyektorun film kanalında ki nolentə düşən işıq axınını məhdudlaşdıran müəyyən ölçülərə malik düzbu caqlı kəsik. Kadrarxası musiqi (background music) – filmin, bilavasitə təsvirlə bağlı ol mayan musiqi müşayiəti. K. m.nin səslənməsi kənar səbəblə bağlı deyil, ek randa göstərilənin emosional mahiyyətini parlaq və tam əks etdirmək üçün daxili tələbatdan doğur.
– multiplikasiyaların, yazı ların, hərəkətli (yüyrək) diaqramların və s. çəkilişi zamanı geniş istifadə olu nan üsul. Bu cür çəkiliş ekranda hərəkəti tezləşdirməyə imkan verir. K. ç.də hərəkət tempini və hər bir kadrda baş verən dəyişiklikləri müəyyənləşdirmək vacibdir. Kadrda çıxış (telescreen speech) – insanın teleekran vasitəsilə kütləvi audi toriyaya üz tutması. K. ç. zamanı həmin insan əsas (çox vaxt yeganə) görüntü obyekti olur. Kadrdaxili montaj (interframe editing) – hərəkətli kamera ilə çəkiliş K. m. effekti yaradır. Kadrın məzmununu tədricən dəyişməklə bir kadr çərçivəsində məkan zaman fasiləsizliyini saxlamaq mümkündür. K. m. birbaşa TV veriliş ləri üçün səciyyəvidir.
– kadrın xətti quruluş xüsusiyyətlərinin məkan, tonal və rəng koloriti cəhətdən həllinin, işıqlandır manın, görünüş nöqtələrinin və rakurslarının rejissor həlli. Kalambur (calembour/pun) – ikimənalılıq, omonimlik və ya səslənmə oxşarlığına əsaslanmış, komik effekt yaradan, səs bənzərliyinə və məna müxtəlifliyinə əsaslanan söz oyunu, cinas. Kanal (channel) – 1) informasiyanın mənbəyi və qəbul edəni (telefon, radi oyayım, teletranslyasiya və s.) arasında rabitə vasitələri kompleksi; istənilən informasiyaötürücü qurğu (vasitə); 2) tezlik zolaqları, verilişin vaxtı və xəbərin verilməsi üçün rabitə sistemlərində ayrılan başqa efir ehtiyatları.
– iştirakçılarını qələbə zamanı pul və ya digər qiymətli əşyalarla mükafatlandıran yarış və ya intellektual oyunşou. Kaşe (matte) kinoçəkiliş kamerasının obyektivi qarşısında qurulan, fiqurlu gözlüyü olan qeyrişəffaf qapaq. K. istehsal şəraitində zağlı poladdan hazır lanır, formaca müxtəlif – binokl, açar dəliyi və s. şəkillərində ola bilər; TV kadrının ağ haşiyəyə alınmasından ibarət olan kinoeffekt. Kiç (kitsch) – kütləvi sənətin şəkillərindən birini göstərən termindir. Eks travaqant xarici görkəmə və onun elementlərinin qışqırıcılığına xüsusi diqqət göstərən yalançı sənətin sinonimidir. 369 Kinodramaturgiya (film drama) – kinematoqrafiyanın ədəbi yaradıcılıq sahəsi. Bilavasitə söz formasında ortaya çıxan və dramatik, prozaik ədəbiyyatın və bir çox vasitələrindən istifadə edən K. öz süjetlərini onların sonrakı ekran həyatının vəzifələrinə uyğun olaraq yaradır, işləyibhazırlayır və əks etdirir, eyni zamanda kinonun spesifik xüsusiyyətlərini və imkanlarını nəzərə alır. K.nın inkişafının bütün mərhələlərində əsas vəzifəsi ekran obrazlarını söz vasitəsilə yaratmaqdır. Kollaj (collage) – təsviri incəsənətdə texniki üsul; rənginə və fakturasına görə fərqli materialların nəyə isə yapışdırılması. TV və qəzetlərdə də bu üsulla hazırlanan əsərlərə K. deyilir. Kolliziya (collision) – bədii əsərdə süjet xəttinin inkişafının, xarakter, qüv və və hadisələr arasındakı mübarizənin əsasını təşkil edən bədii konflikt, mü naqişə, toqquşma. Konformizm (conformism) – hazırda cəmiyyətdə və ya qrupda hakim olan quruluş, fikir, qavrama, davranış və digər anlayışların fərd tərəfindən dəyiş di rilməsidir. Kommersiya televiziyası (commercial television) – reklam sifarişçilərinə TV vaxtının satılmasından əldə olunan gəlir hesabına maliyyələşən özəl TV sistemi; kommersiya prinsipi ilə işləyən TV. Konstruktiv montaj (constructive editing) – kadrların lentdə müəyyən ar dıcıllıqla düşünülmüş, aydın və əlaqəli şəkildə birləşdirilib yapışdırılması. Özündə texniki montajı da ehtiva edən K. m.ın məqsədi ekranda hərəkəti düzgün göstərməkdir. Montajın bu növü iki əsas tələbə cavab verməlidir: bi rincisi, kadr elə növbələnməlidir ki, hərəkətin ardıcıllığı məntiqi cəhətdən düz gün olsun; ikincisi isə hər kadrın uzunluğu elə seçilməlidir ki, onun məzmunu tamaşaçıya qaranlıq qalmasın. Kontent təhlil (content analysis) – sosial informasiyanın məzmununun dolayı yolla, yəni qəzet, radio, TV verilişləri vasitəsilə öyrənilməsi. An ket sorğularına açıq cavablar da K. t. növü sayılır. K. t.in əsas mahiyyəti müəyyən məlumatlar toplusu içərisində jurnalisti, tədqiqatçını maraqlandıran məsələlərin necə əksini tapmasını öyrənməkdir. Bu üsulla mətnin mahiyyətini, naşirin, jurnalistin məqsədini, auditoriyanın maraqları ilə bağlı proqnozları öyrənmək mümkündür. K. t. mətnin, informasiya şəbəkəsinin bütöv təhlilini verməyə imkan yaradır.
– hərfi mənası: “nöqtəyə qarşı nöqtə”.1) polifo niya, başqa sözlə, iki və daha çox müstəqil melodiyanın (səsin) eyni zamanda uyumlu səslənişi və inkişafı, çoxsəslilik növü; 2) başlıca melodik səsi izləyən melodiya; 3) k.u çoxsəslilik biçimi kimi öyrənən fənn; 4) TVdə səs, söz və təsvirin tama çevrilməsi, uzaqlaşaraq vahid məzmun – harmoniya yaratması; sözlə təsvirin eyni deyil, müxtəlif mənaları (informasiyaları) ifadə etməsi. Köməkçi işıq (auxiliary illumination) – əsas işığa uyğun olaraq qurulan yardımçı, ikinci dərəcəli işıq. Kulminasiya (culmination) – xarakter və situasiyaların toqquşması anı; müəllif mövqeyinin həyata keçməsinin, düşüncənin, yaxud münaqişənin 370 gərginliyinin ən yüksək nöqtəsi. Kinoda və ədəbiyyatda – bədii əsərin kom pozisiyasının tərkib hissəsi; süjet xəttinin inkişafının ən gərgin anı, zirvəsi. K. da konflikt həlledici dönüş nöqtəsinə çatır və açılış mərhələsinə daxil olur. K. əsərdə qoyulan problemi kəskinləşdirir, qəhrəmanın xarakterinin açılmasında həlledici rol oynayır. Kuluar (lobby) – parlamentdə, hökumət idarələri binalarında, teatr, konsert salonlarında, çəkiliş pavilyonlarında, videoyazı studiyalarında istirahət, qeyri rəsmi görüşlər, söhbətlər və fikir mübadiləsi üçün əlavə otaq (lar), dəhliz. Kütləvi kommunikasiya (mass comunication) – müxtəlif vasitələri öyrənən intizamdır. Bunun köməyi ilə ayrıayrı insanlar və təşkilatlar eyni anda geniş kütləyə mobil rabitə, internet, sosial şəbəkələr vasitəsi ilə informasiyanı ötü rür.
– ox qalınlığı kənarların qalınlığından artıq (qa barıq) olan linza. Q. l.lara ikiliqabarıq, yastıqabarıq və çökəkqabarıq linza lar aiddir. Qaranlıqdan peyda olma (exposure development shot) – ekspozisiyanın normal səviyyəyədək tədricən böyüdülməsi yolu ilə yerinə yetirilən kinoçəkiliş üsulu. Bundan sonra kinoçəkiliş (dayanmadan) adi qaydada davam etdirilir. Qeyri-xətti montaj (hard disc editing/non- linear editing) – məqsəddən asılı olaraq təsvirlərin qeyriardıcıl, sərbəst şəkildə seçilməsinə və düzülməsinə im kan verən montaj üsulu; montajın proqram qoyulmuş kompüterdə aparılma sı. Bir qayda olaraq, rəqəmli təsvirlərin montajı (kompüterdə) zamanı tətbiq olunan bu üsul hazır materialdan istənilən təsviri çıxarmağa, yaxud hansısa zəruri kadrı asanlıqla əlavə etməyə imkan verir. Bu zaman montaj materia lının ümumi strukturunu dəyişməyə, lenti köçürməyə, yaxud əlavə montaj əməliyyatı aparmağa ehtiyac qalmır. Q. x. m.ı çox vaxt “kompüter montajı” da adlandırırlar. Qrafika (drawing/graphics) – TVdə də teztez müraciət olunan təsviri sənət növü; ştrix və cizgilərlə şəkil çəkmə üsulu; bu üsulla çəkilmiş şəkillər; kitab rəsmləri, plakat və karikaturalarda istifadə olunan rəsm sənəti növü; rəsm, qravüra, litoqrafiya və s. sahələri əhatə edir. Forma etibarilə rəsmə əsaslanan Q. özünəməxsus ifadə vasitələrinə və bədii imkanlara malikdir. Q.da rəngin rolu nisbətən məhduddur. Kontur xətlər, cizgi, ləkə, həmçinin rəsm çəkilən əsas materialın – kağızın ağ yerliyi (nadir hallarda rəngli və qara) Q.nın əsas bədii vasitələridir. Reklam qrafikası rəsmdən ifadə vasitələri ilə fərqlənir. Onun əsasını cizgilər və kontur xətlər təşkil edir. TVdə kompüter qrafikasının əsasında da Q. prinsipləri dayanır.
– televizor qarşısında əyləşib pultla müx təlif kanallara keçərək seyr etmək anlamını verir. Layihə (design/project) çəkiləcək film, veriliş, yaradılacaq studiyanın, qur ğunun, məlumatın quruluşu və s. haqqında lazımi təsəvvürü verən və sonra kı mərhələdə iş sənədlərinin hazırlanması üçün zəruri məlumatı əks etdirən sənədlər toplusu. Leybl (label) – yarlıq, nişan, damğa. Telekompaniya və proqramların tanın ma nişanı, onların adını, mənsubiyyətini və s. göstərən etiket. 371 Macəra filmi (adventure film) – daha çox tamaşaçıların əylənməsi üçün çəkilən kəskin süjetli, qeyriadi hadisələrdən və qəhrəmanların müxtəlif sərgüzəştlərindən bəhs edən ekran əsəri. Maklüenizm (McLuhanism) – Kanada sosioloqu və TV nəzəriyyəçisi Marşall Maklüen tərəfindən yaradılan kommunikasiya sahəsinin əsas müddəalarını ifadə edən konsepsiya. Əsasını “vasitə özü məlumatdır” tezisi təşkil edən bu konsepsiya elektron KİVi insanın hiss orqanlarının davamı kimi nəzərdən keçirir. Bu nəzəriyyəyə görə, cəmiyyətin inkişafı ənənəvi ictimaiiqtisadi for masiyalarla (feodalizm, kapitalizm və s.) deyil, kütləvi ünsiyyət sahələrinin tərəqqisi ilə müəyyənləşir və bu da insana ətraf mühiti qlobal miqyasda dərk etmək imkanı verir.
– 1) aldatmaq, hiyləyə əl atmaq, ictimai fikri çaşdırmaq, fırıldaq; çirkin məqsədlərə nail olmaq üçün verilişlərdə, xüsusən informasiya proqramlarında faktları qəsdən təhrif etməklə fikri azdırmaq; 2) teleqraf siqnallarının verilməsində iş prosesinin radioverici vasitəsilə idarə olunması. Marketinq (marketing) – bazarda (o cümlədən, TV bazarında) fəaliyyət. Ba zarın hərtərəfli tədqiqi əsasında istehsal və satışın idarə olunması. M.in əsas funksiyaları: mal çeşidinin, əməliyyatlarının planlaşdırılması, reklamın təşkili, malın saxlanılması və nəql edilməsi, servisə nəzarət və s. M.in əsas vəzifəsi istehsalı bazar tələblərinə uyğunlaşdırmaq üçün şərait yaratmaq, malın isteh salçıdan son istehlakçıya qədər yolunu təmin etməkdir.
– 1) tokşoularda çıxış edən əsas iştirakçının tanınmaması üçün üzünə, yaxud da gözünə taxdığı örtük; göz yerlərinə taxılan üzlük; 2) xalq oyunlarında, tamaşa zamanı artistlərin üzlərinə taxdıqları insan və ya heyvan şəkilli üzlük.
– kütləvi informasiya vasitələrinin yaradıcı prosesini izləyərək nəzəri təhlinini verən xüsusi elm sahəsi. Televiziyaşünaslı ğa yaxın sahə hesab olunur. Mərkəzi aparat otağı (central apparatus room/master) – TV mərkəzinin baş kommutasiya paylaşdırıcı qovşağı; APB. ASKnın tərkibinə daxil olan M. a. o. aparat otaqlarının qarşılıqlı şəkildə birləşdirilməsi, eləcə də TV yayımının paylaşdırıcı şəbəkəsi ilə canlandırılması üçün nəzərdə tutulub.
Yüklə 7,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|