Tema: Baslawısh klaslarda algebra elementlerin oqıtıwdıń bazı bir usılları Jobası: I. Kirisiw II. Tiykarģı bólim

Juwmaqlaw
Mámleketimizde social tarawdaǵı ózgerisler hám intellektuallıq potencialdıń asıp barıwı zamanagóy bilimlerdiń iyelewge mùmkinshilik boladı. Tálim-tárbiya salasındaǵı innovacion ózgerisler hám olardı dáwirmizdiñ jańa aldıńǵı talaplarına juwap beretuǵın dárejege alıp shıǵıw zárúrli wazıypa hám maqsetlerden biri. Buǵan baylanıslı “Kadrlar tayarlaw milliy programması” nıñ qabıl etiliwi hám tóplanǵan tájiriybeni analiz qılıw, ulıwmalastırıw tiykarında mámleketimizdi sociallıq-ekonomikalıq rawajlandırıwda zamanagóy xabar texnologiyalarınan paydalanıwǵa itibar qaratılıp atır.Milliy oqıw programmasında aytılǵanı sıyaqlı, matematika sabaqların shólkemlestiriwde teoriyadan kóre kóbirek ámeliyatqa itibar beriw hám de oqıwshılarǵa tayın oqıw materialların beriwge tiykarlanǵan jantasıwdan málim dárejede waz keshiw talap etiledi. Matematika sabaqlarında kóbirek keys, izertlew, joybar, kishi oqıw jańa ashılıwları sıyaqlı ınteraktiv metodlardan paydalanıw usınıs etiledi. Oqıwshılarda kishi izleniwshilik kónlikpelerin qáliplestiriwde baqlaw, tájiriybe, ólshewler, analiz (analiz) hám sintez, induksiya hám deduksiya, salıstırıwlaw hám analogiya sıyaqlı ilimiy izertlew metodlarınan ornında paydalanıw talap etiledi. Oqıwshılarda bilim hám kónlikpelerdi qáliplestirip qalmastan, olardı turmıslıq jaǵdaylarda qollay alıw kompetensiyaların da quram taptırıw zárúrli áhmiyetke iye boladı.Baslawısh klass oqıwshıların algebra material menen tanıstırıw, yaǵnıy sanlardı háripler menen belgilew, keleshekte oqıwshılardıń ózgeriwshi, funksiya túsiniklerin úyreniwine tayarlaydı.
Kishi mektep jasındaǵı oqıwshılardı teńleme hám máselelerdi teńleme dùzip sheshiwge úyretiw, máselelerdi túrli usılda sheshiwdi jetilistiriwde, máselelerdi tuwrı túsinip oy-pikir júrgiziwde zárúrli orın tutadı. Algebralıq materiallar baslawısh klasta tórt jıl dawamında ùyreniledi.Jámiyetimiz aldında payda bolıp atırǵan mashqalalardı sheshiwge aktiv kirise alatuǵın, sharayattı jaqsı túsinetuǵın, keń pikirleytuǵın, turmısta ushırasatuǵın kúndelikli hám kásiplik mashqalalardı túsinetuǵın, analiz qıla alatuǵın, salıstıra alatuǵın, ámeliy orınlay alatuǵın insanlarǵa bolǵan talap qoyılmaqta.Hámmemizge belgili, matematika páni insannıń aqılın ósiredi, onıń dıqqatın rawajlandıradı, kózlengen (rawajlandırılǵan) maqsetke erisiw ushın ózinde isenim hám erkti tárbiyalaydı, ózindegialgoritmlik túrde tártip-intizamlılıqtı támiyinleydi hám eń tiykarınan, onıń oylawı keńeyedi.Balalardı 6-7 jastan oqıtıwdıń mazmunı hám usıllarında mashqalalar júzege keledi. Sanawdı úyreniw, qosıw hám kóbeytiwdi birinshi basqıshta úyretiw (jigirma ishinde) baslawısh tálimniń oraylıq wazıypası bolıp kelgen hám sonday bolıp qaladı.Keyingi basqıshlarda oqıwshılar teñleme,teñsizlik haqqında bilimler yaģniy belgisiz sanlar menen islep baslaydı.1-klastan baslap algebralıq elementleri menen tanısıp keledi.Biraq, bul wazıypa jalǵız bolıp qalmastan, al ol balalardı matematikanı úyreniwge jáne de keńirek hám har tárepleme tayarlaw jumısınıń quram bólegi bolıp qaladı hám usı eki tiykarǵı jol menen belgilenedi: pedagogikalıq jol, yaǵnıy balalar pikirlewin qollanatuǵın matematikalıq pikir bildiriwge tayarlaw hám matematika jolı – yaǵnıy balalardı eń zárúr matematikalıq túsiniklerdi úyreniwge tayarlaydı.