Temel sağlik hizmetleri genel müDÜRLÜĞÜ zoonotik hastaliklar daire başkanliğI zoonotik hastaliklar

TANI
Tanı için geçerli laboratuar teknikleri: Dışkı örneklerinin direkt mikroskopik 
incelemesinde 
G. intestinalis kist ve/veya trofozoitlerinin görülmesi, duedonal sıvı veya küçük 
parça biyopsilerinin mikroskopik incelemesinde 
G. intestinalis kist  ve/veya  trofozoitlerinin 
görülmesi, dışkı örneklerinde 
G. intestinalis antijenlerinin spesifik immunodiagnostik testlerle 
(ELISA, DFA) saptanması.
KESİN TANI: Geçerli laboratuar tekniklerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç.
AYIRICI TANI
 
Viral gastroenterit, noninvaziv bakteriler, 
Crytosporidium, E. histolyitica, Isospora belli, 
Cyclospora, Strongyloides stercoralis gibi protozoonlar ile oluşan ishaller, malabsorbsiyonlar 
ile giden hastalıklar ve fonksiyonel bağırsak hastalıkları ekarte edilmelidir. 
TEDAVİ
Metranidazol, ornidazol, kinakrin ve furazolidon kullanılır. 
Metranidazol 3x250 mg 7 gün, çocuklarda 5 mg/kg günde 3 kez 7 gün önerilir (kür 
• 
oranları %85-95). 
Kinakrin % 90-95 etkilidir. Yetişkinlerde 3x100 mg 7 gün, çocuklarda 2 mg/kg/gün 7 
• 
gün verilir. 
Furazolidon likit formu, çocuklarda ve bebeklerde önerilir. Kür oranları biraz daha 
• 
düşüktür (75-90). 

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 192 -
Tinidazol erişkinlerde 2 gr günde tek doz çocuklarda 30-35 mg/kg tek doz etkin 
• 
bulunmuştur.
KORUNMA VE KONTROL 
Korunmada su ve yiyeceklerin dekontaminasyonu önemlidir. Suların klorlanması, su 
filtrasyon, bekletilme gibi işlemlerinin tüm safhalarını yapılması gerekli. Kaynak bölgelere 
seyahat edenler, kampçılar suları kaynatmalıdırlar. Giardiya kistlerini öldürmek için yüksek 
klor düzeylerinde uzun süre bekletilmelidir. Seyahat edenler için iyot ve klor tabletleri ile 
halojenizasyon yapılabilir. 02–1μm çapında porlu filtreler ile filtrasyon önerilir. Pişmeden 
yenilecek gıdaların kontamine sularla temasında kaçınılmalıdır. 
BİLDİRİM VE SÜRVEYANS
Bu hastalık bildirimi zorunlu D grubu hastalıklar arasında yer almaktadır. Bildirim 
ve sürveyans “Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, Sürveyans ve 
Laboratuar Rehberi”ne göre yapılmalıdır.
Klinik tanımlama
Daha çok çocuklarda; halsizlik, iştahsızlık, dışkıda artmış mukus sekresyonu, ve/veya 
barsak krampları, gaz, yağlı ve kötü kokulu dışkılama, ve/veya diyare (2 haftadan uzun sürebilir), 
dehidratasyon ve/veya malabsorbsiyon ve kilo kaybı ile karakterize hastalık.
Tanı için geçerli laboratuar teknikleri:
Dışkı örneklerinin direkt mikroskopik incelemesinde 
• 
G. intestinalis kist ve/veya 
trofozoitlerinin görülmesi 
Duedonal sıvı veya küçük parça biyopsilerinin mikroskopik incelemesinde 
• 
G. intestinalis 
kist ve/veya trofozoitlerinin görülmesi
Dışkı örneklerinde 
• 
G. intestinalis antijenlerinin spesifik immunodiagnostik testlerle (ELISA, 
DFA) saptanması.
Vaka sınıflaması
Kesin tanı: Geçerli laboratuar tekniklerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç.

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 193 -
ÖZETLEME UYGULAMASI
Giardiyazis olgularına yaklaşım için algoritma
Şüpheli olgunun değerlendirilmesi
Şikayet 
Sulu pis kokulu yağlı gaita, karında distansiyon ve gaz/gurultu olabilir.
Tanı
Taze dışkı örneklerinin laboratuar testleri (direkt mikroskopik incelemesinde 
G. intestinalis 
kist 
ve/veya trofozoitlerinin görülmesi).
Tanının kesinleştirilmesi
Taze dışkı veya duedenal sıvı
ELISA veya mikroskobide trofozoid tanıyı kesinleştirir.
a. 
Duedonal sıvı veya küçük parça biyopsilerinin mikroskopik incelemesinde 
b. 
G. intestinalis 
kist 
ve/veya trofozoitlerinin görülmesi. 
Tedavi kararları
Medikal (Metranidazol, ornidazol, kinakrin ve furazolidon).
Koruyucu önlemler
Su ve yiyeceklerin fekal kontaminasyonunu önlemek.
a. 
Su ve yiyecekleri kist eradike edecek şekilde tüketmek.
b. 
      Halka verilecek mesajlar
Uzun süren ishal durumunda doktora başvurunuz
1. 
Kaynağını bilmediğiniz suların kaynatmadan tüketmeyiniz
2. 
Sebzelerinizi sirke içinde 10-15 dakika bekletiniz
3. 
Taze sebzeleri bol su ile yıkandıktan sonra tüketiniz
4. 
Tuvalet öncesi ve sonrası mutlaka ellerinizi bol su ile yıkayınız
5. 

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 194 -
SORULAR
Giardiyazis etkeni aşağıdakilerden hangisidir?
1- 
Enterobius vermicularis
a. 
Entamoeba histolytica
b. 
Giardia intestinalis
c. 
Echinococcus granulosus
d. 
E.coli
e. 
Cevap c
Aşağıdakilerden hangisi giardiyazis etkeni için 
2- yanlıştır?
İki nükleuslu, kamçılı enterik protozoondur 
a. 
Kistler düzgün, ince duvarlı elipsoid yapıdadır 
b. 
Trofozoidler duedenum ve proksimal jejenum mukozasına yapışır 
c. 
Kolona geçtiğinde kist formuna dönüşür 
d. 
En az 10 kist alınması enfeksiyon için yeterli değildir. 
e. 
Cevap e
Giardiyazis epidemiyolojisi için hangisi 
3- yanlıştır? 
Dünyada tüm yaş gruplarında yaygın
a. 
Gelişmiş ülkelerde enterik patojenler asasında ilk sıradadır
b. 
Küçük çocuklarda insidansı %15-30 arasındadır
c. 
Hijyen şartlarının zayıf olduğu yerlerde sıktır
d. 
Dünyada endemik ve epidemik ishallerin sık nedenidir
e. 
Cevap b
Giardia kistleri için aşağıdakilerden
4- 
 hangisi yanlıştır?
Bulaşma fekal-oral yolla olur
a. 
Çoğunlukla kontamine sularla geçer
b. 
Soğuk sularda haftalarca canlı kalabilir
c. 
Kistler standart klorlama prosedürlerine duyarlıdır
d. 
Kistler çevre koşullarına son derece dayanıklıdır
e. 
Cevap d
Giardiyazis için risk gruplarından 
5- değildir?
Huzurevleri
a. 
İmmün direnci bozuk kişiler
b. 
Homoseksüel erkekler
c. 
Endemik bölgeye seyaha
d. 
Heteroseksüeller 
e. 
Cevap e

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 195 -
Giardia trofozoidleri en sık nereye yerleşir?
6- 
Duedenum
a. 
Çıkan kolon
b. 
Çekum 
c. 
Apendiks
d. 
Sigmoid kolon
e. 
Cevap a
Aşağıdakilerden hangisi giardiyazis tanısı için hangisi 
7- yanlıştır?
Dışkıda bol lökosit ve eritrosit vardır
a. 
Gaitada kist 
b. 
ve/veya trofozoitlerinin görülmesi 
Dışkı örneklerinde 
c. 
G. intestinalis antijenlerinin ELISA saptanması
Duedonal sıvısında 
d. 
G. intestinalis kist ve/veya trofozoitlerinin görülmesi 
Dışkı örneklerinde 
e. 
G. intestinalis antijenlerinin DFA saptanması
Cevap a
Yağlı ve kötü kokulu dışkılama, barsak krampları ve gaz ile seyreden protozoal ishal 
8- 
durumunda sıklıkla hangi hastalık düşünülmelidir
Askaris
a. 
Toksoplazmoz
b. 
Kist hidatik
c. 
Giardiyazis
d. 
Salmonelloz
e. 
Cevap d
Giardiyazis tedavisinde kullanılan ilaçlardan 
9- değildir?
Metranidazol
a. 
Ornidazol
b. 
Kinakrin 
c. 
Ciprofloksasin
d. 
Furazolidon 
e. 
Cevap d
Aşağıdakilerden hangisi giardiyazis hastalığında koruyucu önlemler için 
10- uygulanmaz?
Suların klorlanması, su filtrasyon aşamaları uygun yapılmalıdır
a. 
Kist eradikasyonu için düşük düzey klorlama yeterlidir
b. 
Pişmeden yenilecek gıdaların kontamine sularla temasında kaçınılmalıdır
c. 
Suların kaynatılması gerekmektedir
d. 
Su ve yiyeceklerin dekontaminasyonu önemlidir.
e. 
Cevap b

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 196 -
Giardiyazis etkeni
11- 
 G. intestinalis’in bildirim sisteminde hangi grupta yer almaktadır?
Grup A
a. 
Grup B
b. 
Grup C
c. 
Grup D
d. 
Grup E
e. 
Cevap d
Giardiyazis etkeni 
12- 
G. intestinalis’in kesin bildirimi hangi kurumdan yapılabilir.
Devlet hastanesi laboratuarı
a. 
Üniversite hastanesi laboratuarı
b. 
İl halk sağlığı laboratuarı
c. 
Merkez hıfzıssıhha laboratuarı
d. 
Hepsi
e. 
Cevap e

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 197 -
HASTANIN KİMLİK 
BİLGİLERİ
Cinsiyet
E
❏
K
❏
T.C.
Kimlik
No
Soyadı
Adı
Doğum Tarihi
(veya Yaşı)
......./......./...........
Mesleği
ADRESİ:
İli: 
İlçesi: 
Mahallesi
Sokağı: 
Ev No: 
Ev/Cep
Tel: 
MİKROBİYOLOJİK İNCELEMEDE SAPTANAN GRUP D 
ENFEKSİYON ETKENİ/HASTALIK:
A. Dışkı örneği incelemesinde izole edilen/gösterilen etken
Shigella 
sonnei ❏
boydii ❏
fl exneri ❏ 
dysenteriae ❏
Salmonella
Typhi
❏
Paratyphi 
A ❏
Paratyphi 
B ❏
Paratyphi C
❏
O4(B)
❏
O7(C1)
 ❏
O8(C2-C3)
❏
O9(D1)  ❏
O13(G)  ❏
O9,46(D2)
❏
O3,10 (E1)
❏
O1,3,19 (E4)
❏
O18(K)
❏
Diğer
❏
....................
Tiplendi-
rilmedi
❏
EHEC¹
O157:H7
❏
Diğer
❏
...............................
VT1 pozitif
❏
VT2 pozitif  
❏
VT1+VT2 pozitif
❏
Campylo-
bacter
jejuni
❏
coli
❏
diğer
❏
Listeria monocytogenes ❏ Entamoeba histolytica ❏
Cryptosporidium sp        ❏ Giardia intestinalis      ❏
B. Ürogenital sistem örneklerinde;
Chlamydia trachomatis  ❏
(teknik: DFA/ELISA ❏  kültür ❏
PCR/LCR ❏)
GRUP D ENFEKSİYON ETKENLERİ BİLDİRİM FİŞİ
GÖNDERENİN
Adı  Soyadı:  :…………………………………………
Mesleği:  
:…………………………………………
Kurum Adresi   
:…………………………………………

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 198 -

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 199 -
AMEBİYAZİS HASTALIĞI
ICD 10 KODU: A 06
AMAÇ: Katılımcılara amebiyazis hastalığı hakkında bilgi vermek ve farkındalıklarını 
artırmak. 
 
ÖĞRENİM HEDEFLERİ
Bilişsel Alan:
Katılımcılara amebiyazis hastalığına ilişkin; 
Vaka tanımını söyleyebilmeli
1. 
Etkeninin temel özelliklerini sıralayabilmeli
2. 
Epidemiyolojik özelliklerini açıklayabilmeli
3. 
Bulaşma yollarını açıklayabilmeli
4. 
Risk gruplarını sıralayabilmeli
5. 
Klinik ile laboratuar bulgularını tanımlayabilmeli
6. 
Komplikasyonlarını söyleyebilmeli
7. 
Tanı ve ayırıcı tanıyı söyleyebilmeli
8. 
Tedavisini açıklayabilmeli
9. 
Korunmada genel önlemleri sayabilmeli
10. 
Halk eğitiminde halka verilecek mesajları söyleyebilmeli
11. 
Bildirim özelliklerini söyleyebilmeli
12. 
SÜRE: 45 dk
YÖNTEM:
Görsel işitsel eğitim araçları ile anlatım
Grup çalışması 
ARAÇ GEREÇ:  
Renkli karton
Kağıt tahta
Barkovizyon
Form 
KAYNAKLAR
Ravdın JI, Stauffer WM. In: Mandell Gl, Bennett JE, Dolin R, eds. Principles and Practice 
1. 
of Infectious Diseases, 6
th 
ed,  Churchill Livingstone, Philadelphia,  2005: 3097-3011
Hoşoğlu S. Amipli Dizanteri. In: Topçu AW, Söyletir G, Doğanay M, eds. Enfeksiyon 
2. 
Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi. İstanbul. Nobel tıp kitapları 2008:1074-1078
T.C. Sağlık Bakanlığı 2004. Bulaşıcı Hastalıkların ihbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, 
3. 
Sürveyans ve Laboratuar Rehberi.

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 200 -
İŞLENİŞ
I. OTURUM
Oturumun Konu Başlıkları: Amebiyazis Hastalığı Tanımı ve Etkeni, Epidemiyoloji, Bulaşma 
Yolları, Risk Grupları, Klinik ve Laboratuar Bulguları, Tanı, Ayırıcı Tanı, Tedavi, Korunma ve 
Bildirim
Öğrenim Hedefleri
Bilişsel Alan:
Katılımcı bu oturumun sonunda; 
1.Vaka tanımını söyleyebilmeli
2. Etkeninin temel özelliklerini sıralayabilmeli
3. Bulaş yollarını açıklayabilmeli
4. Risk gruplarını sıralayabilmeli
5. Hastalığın patogenezini açıklayabilmeli 
6. Klinik ve laboratuar bulgularını tanımlayabilmeli
7. Uygun örnek materyalini alma ve gönderme kriterlerini söyleyebilmeli 
Süre: 45 dk 
Yöntem:
Görsel işitsel eğitim araçları ile anlatım
Vaka Tartışması
Soru-Cevap 
Araç-Gereç-Materyal:
Projeksiyon
AMEBİYAZİS HASTALIĞI
VAKA TANIMI
Amebiyazis,
 Entamobea histolytica bağırsak parazitinin asemptomatik enfeksiyondan 
daha ciddi klinik tablolara kadar çeşitli durumlara neden olabilen ve tüm dünyada çok yaygın 
görülebilen protozoal bir hastalıktır. Enfeksiyonun seyri konak direnci ve parazitin virulansı ile 
ilişkili olarak değişebilmektedir.
ETKEN
E. histolytica trofik  şekillerinde lobudlarla hareket eden bir protozoadır.  İnsan 
vücudunda trofozoid, prekist-kist, metakist ve metakistik trofozoid şeklinde bulunabilir. Kistler 
daha çok şekilli dışkıyla çıkarılır ve nemli ortamda suda 1 ay, dışkıda 10 gün canlı kalabilir, 
mide asiditesine dayanıklıdırlar. Vejetatif şekilleri dakikalar-saatler içinde ölebilir. Trofozoid 
formu kalın bağırsakta bulunur ve sulu dışkıyla atılırlar, pleomorfiktirler. Kesin konak insandır. 
Köpek, fare ve kedilerde de bulunabilir. Ara konakçı yoktur. 

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 201 -
EPİDEMİYOLOJİ
Amipli dizanteri,
 Entamoeba histolytica’nın neden olduğu tüm dünyada yaygın olarak 
görülen bir parazit enfeksiyonudur. Tropikal ve subtropikal bölgeler başta olmak üzere tüm 
dünyada ve ülkemizde bir halk sağlığı sorunu olarak önemini korumaktadır. Ülkemizde 
amipli dizanteri sıklığı bölgelere göre farklılık gösterir. Güneydoğu Anadolu ve Marmara 
bölgelerinde daha yaygındır. Sağlık Bakanlığının Bulaşıcı Hastalıklar Bildirim sistemine göre, 
laboratuarlardan bildirilen 
Entamoeba histolytica sayısı ortalama yılda 20-25 bin arasındadır.
 
BULAŞMA YOLLARI 
Bulaşma fekal-oral yolla 
E. histolytica kistleri içeren dışkı ile kontamine olmuş su ve 
gıdaların ağızdan alınmasıyla olur. En önemli kaynak asemptomatik taşıyıcılardır. Asemptomatik 
taşıyıcı bir kişi günde 15 milyona varan kist çıkarır. Başlıca enfekte besin ve suların tüketilmesi 
ile bulaşır. Aile içi bulaş, seksüel temas, kullanım suyunun kontaminasyonu, umumi tuvaletlerde 
gaita bulaşması gibi nedenlerle de bulaşabilir.
RİSK GRUPLARI
E. histolytica’nın asemptomatik enfeksiyon ya da daha ciddi klinik tablolara yol 
açmasında konak direnci ve etken olan parazitin virulansı etkilidir. Steroid kullanımı, kötü 
beslenme, gebelik, diyabet, alkolizm ve çocuk yaşta olma komplikasyona eğilimi artırır. 
KLİNİK VE LABORATUAR BULGULARI
Amipin, insanda ilk yerleşme yeri daima kalın bağırsaktır. En çok çekum, çıkan kolon, 
apendiks ve sigmoid kolonda yerleşir. Ülserler yüzeylerde dar, inildikçe daha geniştirler. 
Kuluçka dönemi birkaç gün ile birkaç ay arasında değişir. 
Asemptomatik enfeksiyon, semptomatik noninvaziv enfeksiyon, akut (rektokolit), 
perforasyonla giden fulminan kolit, toksik megakolon, kronik nondizanterik kolit, ameboma ve 
perianal ülserasyon gibi birçok farklı klinik tablolar meydana getirebilirler. 
Amebiyaziste, sessiz formlardan kanlı mukuslu ağır diyareye kadar çeşitli klinik tablolar 
olabilir. Genellikle gaita analizleri ile tespit edilirler.
Bazen klinik başlangıç akut amipli dizanteri şeklindedir. Karın ağrısı, karında kramplar, 
tenezm ve ıkıntı ile sık ve fazla miktarda dışkılama, kilo kaybı ve dehidratasyon görülür. 
Kanlı ve/veya mukuslu ishal, abdominal kramplar, bazen hafif ateş, halsizlik bulguları ile 
seyredebilir. Lezyonlar sigmoid veya rektumda ise kan ve mukus daha fazla görülebilmektedir. 
Akut başlangıçlı olguların tamamında ishal ve gaitada kan vardır. Karında hassasiyet vardır. 
Kronik olgularda ise hastalık daha sinsi seyredebilir. Kronik olgularda aralıklı olan ishal, karın 
ağrıları ve özellikle çekum bölgesinde ağrı ve hassasiyet olur. Günde birkaç defa pis kokulu, 
kan mukus içeren ishal evreleri dışında kabızlık da olabilir. Hastalık böylece aylarca sürebilir.

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 202 -
KOMPLİKASYONLAR
Kolon dilatasyonu
1. 
Perforasyon
2. 
Sepsis, şok, apse gelişimi
3. 
Masif kanama
4. 
Obstruksiyon
5. 
İnvajinasyon
6. 
Ameboma
7. 
Karaciğer, beyin apsesi (%3-4)
8. 
Fulminan kolit
9. 
Fulminan kolit nadir komplikasyondur. Steroid kullanımı, kötü beslenme, gebelik, 
diyabet ve alkolizm ve çocuk yaşta olma komplikasyona meyli artırır. Hastalığın  şiddetini 
ateş, lökositoz, kanlı ishal, yaygın karın ağrısı, hipotansiyon ve peritoneal irritasyon bulguları 
gösterir. Toksik megakolon hastaların % 0,52’inde görülür ve genellikle steroid kullanımıyla 
ilişkilidir.
Ameboma kolonun anüler bir lezyonudur. Barsak duvarı kalınlaşır, sertleşir ve lümeni 
daralır. Polipler oluşabilir. İri poliplere “ameboma” denir. Karsinomlardan ayırt edilemeyebilir. 
Sıklıkla çekum ve inen kolonda yerleşir. 
Amibe bağlı koliti nadiren fistül formasyonuyla granülomatöz kolit takip eder. Perianal 
amebiyaz uzun süreli ciddi barsak amebiyazının sonucunda ortaya çıkar. Lezyonlar ülseratif 
veya kondilomatöz olabilir. 
TANI
Tanı için geçerli laboratuar teknikleri:
Klinik tanımlamaya uygun olguların taze/sıcak dışkısının 
• 
trikrom boyama ile mikroskopik 
incelemesinde eritrosit fagosite etmiş trofozoitlerin
 gözlenmesi.
Dışkı örneklerinden antijen tayini; spesifik epitoplara karşı monoklonal antikorların 
• 
kullanıldığı ELISA yöntemi ile 
E. histolytica ve E. dispar ayrımı yapılarak E. histolytica 
için elde edilen pozitif sonuç.
Kesin tanı: Geçerli laboratuar tekniklerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç.
AYIRICI TANI
Giardiyazis, viral gastroenterit, enterotoksijenik 
E. coli, Campylobacter spp, salmonella 
enfeksiyonları, kriptosporidiyoz, isosporiyaz, malabsorbsiyon sendromları ve fonksiyonel 
bağırsak hastalıkları ekarte edilmelidir. Toksik megakolonda kortikosteroid tedavisi bağırsak 
amebiyazını alevlendireceği için amibik kolit ekarte edilmek zorundadır.
TEDAVİ
Metronidazol en etkili ve en az toksik ilaçdır. Günde 3 kez, 750 mg ve 10 gün süre ile 
kullanılmalıdır. Küçük çocuklarda dozu 35-50 mg/kg/gün olarak ayarlanmalıdır.  İodoquinol 
(diiodohydroxyquin) ise barsak lümeni içindeki organizmalara ve taşıyıcılığa karşı etkili olması 
nedeniyle birlikte verilen ilaçtır. Hamilelerde kullanılmamalıdır. 

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 203 -
Ekstraintestinal amebiyaziste apseler olsa dahi ilk aşama, medikal tedavidir. Perforasyon 
varlığında cerrahi girişim ve nekrotize barsağın rezeksiyonu gerekir. 
KORUNMA VE KONTROL 
Amip enfeksiyonlarından korunmanın temeli, su ve yiyeceklerdeki fekal kontaminasyonun 
önlenmesidir. En yaygın kontaminasyon toprakta yetişen marul gibi taze sebzelerle olur.  Sular 
enfeksiyonun yayılmasında genelde ilk kaynaktır. Basit bir tedbir olarak sulara katılan düşük 
doz iyot veya klor tabletleri amip enfeksiyonları için koruyucu olmamakta; suların kaynatılması 
gerekmektedir. Kistlerin yok edilmesi için sebzeler asetik asit veya sirke içinde 10-15 dakika 
bekletilmelidir. 
BİLDİRİM VE SÜRVEYANS
Amebiyazis bildirimi zorunlu C grubu hastalıklar arasında yer almaktadır. Bildirim 
ve sürveyans “Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, Sürveyans ve 
Laboratuar Rehberi”ne göre yapılmalıdır.
Klinik tanımlama
Kanlı ve/veya mukuslu diyare, abdominal kramplar, bazen hafif ateş, halsizlik bulguları 
ile seyreden hastalık.
Tanı için geçerli laboratuar teknikleri
Klinik tanımlamaya uygun olguların taze/sıcak dışkısının trikrom boyama ile mikroskopik 
• 
incelemesinde eritrosit fagosite etmiş trofozoitlerin gözlenmesi 
Dışkı örneklerinden; spesifik epitoplara karşı monoklonal antikorların kullanıldığı ELISA 
• 
yöntemi ile 
E. histolytica ve E. dispar ayrımı yapılarak E. histolytica için elde edilen pozitif 
sonuç.
Vaka sınıflaması
Kesin tanı: Geçerli laboratuar tekniklerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç.

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 204 -
Amebiyazis Olgularına Yaklaşım İçin Algoritma
Şüpheli olgunun değerlendirilmesi
Şikayet 
Kanlı ve/veya mukuslu ishal, abdominal kramplar
Tanı
Laboratuar testleri (dışkının trikrom boyama ile mikroskopik incelemesinde eritrosit 
fagosite etmiş trofozoidler)
Tanının kesinleştirilmesi
Taze/ sıcak gaita ve serum
a. ELISA veya mikroskobide trofozoid tanıyı kesinleştirir.
b. Ayırıcı tanı için serum
Tedavi kararları
Medikal (Metronidazol)
1. 
Cerrahi (perforasyon, medikal tedaviye cevapsız apse vb)
2. 
Koruyucu önlemler
Kaynağa yönelik filyasyon araştırması yapılması
a. 
Kaynağa yönelik bir tespit varsa ilgili sektörlerle işbirliğine gidilmesi
b. 
Su ve yiyeceklerin fekal kontaminasyonunu önlemek
c. 
Suların kaynatılması, sebzelerin 10-15 dakika sirke içinde bekletilmesi
d.