Temperament formulasi

Flegmatik temperament (balg‘am - grekcha phegma)— hissiyotning 
juda sekin, kuchsiz qo‘zg‘alishi va uzoq davom etmasligi bilan farq qiladi. 
Flegmatik temperamentli kishilar hissiyotlarining tashqi ifodasi kuchsiz bo‘ladi. 
Bu xil temperamentli .odamlarni xursand qilish, xafa qilish yoki g‘azablantirish 
ancha qiyin. 
Flegmatiklarning psixik protsesslari sust bo‘ladi. Bu xil temperamentli 
odamlar nihoyat og‘ir, yuvosh, bosiq, harakatlari salmoqli bo‘ladi. Agar bir 
faoliyatga kirishsalar, uni qat’iyat bilan davom ettiradilar. 
Flegmatik temperamentli bolalar yuvosh, mo‘min-qobil bo‘ladi. Ular 
ko‘pchilikka kam aralashadigan, tortinchoq va hech kimga tegmaydigan, birovni 
ranjitmaydigan bo‘ladilar. Agar birov ular bilan urish chiqarmoqchi bo‘lsa, 
o‘zlarini chetga olishga harakat qiladilar. Ular shovqin-suronli, harakatli 
o‘yinlarga moyil bo‘lmaydilar. Bu xil temperamentli bolalar jizzaki bo‘lmaydilar 
va odatda ular o‘yin-kulgilarga moyil emaslar 
Flegmatik temperamentli kishilar (bolalar) tashabbus ko‘rsatishga moyil 
bo‘lmaydilar, lekin ular faoliyatini yo‘lga qo‘yilsa, ancha qunt bilan ish 
ko‘radilar, yaxshi o‘qib ketishlari mumkin. 
Melanxolik temperament(qora o‘t - grekcha melanhole) - hissiyotning 
sekin, lekin kuchli qo‘zg‘aluvchanligi va barqaror bo‘lishi bilan farq qiladi. 
Melanxoliklar barqaror, davomli bir kayfiyatga moyil bo‘ladilar, lekin 
hissiyotlarining tashqi ifodasi juda zaif bo‘ladi. Melanxolik temperamentli 
odamlar sustkash bo‘ladilar. Melanxolik temperamentli odam ishga birdan 
kirishmasligi mumkin, lekin bir kirishsa, boshlagan ishni oxiriga etkazmay 
qo‘ymaydi. 
Bunday temperamentli bolalar mo‘min-qobil, yuvosh bo‘ladilar, 
ko‘pincha, birov savol bilan murojaat qilsa, uyalib, tortinib javob beradilar. 
Ularni darrov xafa yoki xursand qilish engil emas, lekik bir narsadan xafa 
bo‘lsalar, bu xafalik uzoq davom etadi, barqaror bo‘ladi. Ular bir ishga yoki 
o‘yinga tez yopishib kirishmaydilar, lekin qandaydir ish yoki bir o‘yin 
boshlasalar, bunda chidam va matonat ko‘rsatadilar.