Tenglamalar tuzib masalalar yechishni o’rgatish metodikasi

Bor edi - ? anor


Uzib kelindi - 17 ta anor


Barchasi - 32 ta bo'ldi.


Masalani tenglama usul bilan yechishda o'quvchining taxminiy mulohazalari: "savatdagi anorlar sonini x bilan belgilasak, uzib kelingan anorlar 17 ta, barchasi 32 ta bo'ldi va savatda qancha anor bo'lgan?" demak, masalaning shartiga ko'ra tensrlama tuzib ishlaymiz.


Yechish: x+17=32


x=32-17


x = 15 demak, savatda 15 ta anor bo'lgan.


O'quvchilar uchun eng qiyin vaziyat noma'lumni to'g'ri o'rinda ishlatib, tenglamani to'g'ri tuzishdir. O'quvchilarda tushunchalar hosil bo'lishi uchun shunga o'xshash masalalardan yana bir nechtasini tushuntirgan holda ishlab ko'rsatamiz,


1. Masala. Voleybol to'garagida 17 ta o'gil bola va bir necha qiz bolalar bor edi. To'garakka yana 8 ta qiz qo'shib olingapidan keyin qiz bolalar soni o'g'il bolalar sonidan 4 ta kam bo'ldi. Shaxmat to'garagida qancha qiz bola bo'lgan?




1) o'g'il bolalar 17 ta;


2) bir nechta qiz bolalarni x bilan belgilaymiz;


3) to'garakka yana 8 ta qiz qo'shiladi;


4) qiz bolalar soni o'g'il bolalar sonidan 4 ta kam.


Tenglamani quyidagicha qilib tuzib olamiz:


demak, o'g'il bolalar - 17ta; qiz bolalarni - x + 8 - x


Yechish: x + 8 - 4 = 17


x + 4 = 17


x = 17 - 4


x = 13 qiz bolalar soni 13 ta ekan.


Shunday qilib boshlang'ich sinfning boshidan oxirigacha sonli tenglik va tengsizliklar, o'zgaruvchili tengsizlik, tenglamalarni o'qitish, tenglamalar tuzib masalalar yechish jarayoni tizimli oddiydan murakkabga davom ettiriladi.